De verouderde bekostigingssystematiek voor het onderwijsachterstandenbeleid zal nog zeker tot schooljaar 2018-2019 blijven gelden. De reden: de PO-Raad en Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) vinden het onverantwoord om het huidige, grotendeels verdampte budget te gaan herverdelen. Dus besluit demissionair staatssecretaris Sander Dekker (Onderwijs) maar helemáál niet in te grijpen. Stuitend, vindt de PO-Raad. Hiermee nemen de kansen van kinderen in achterstandssituaties nog verder af.

Voor de PO-Raad is nu echt de maat vol. ,,Dit is de wereld op zijn kop,’’ reageert voorzitter Rinda den Besten op de brief die Dekker gisteren aan de Kamer stuurde. ,,Dit kabinet realiseert zich niet wat voor schade het aanricht als voorzieningen voor kwetsbare kinderen verdwijnen. Een volgend kabinet staat straks meteen met 3-0 achter.”

Het onderwijs krijgt de schuld

De PO-Raad en de VNG maken zich al een kabinetsperiode lang kwaad over dit alsmaar verder teruglopende budget voor het bestrijden van onderwijsachterstanden. Door een verkeerde definitie die uitsluitend naar het opleidingsniveau van ouders kijkt, lekte de afgelopen jaren namelijk al bijna 150 miljoen euro weg voor het primair onderwijs. Het gevolg: de kansenongelijkheid in Nederland nam toe. 

Wat betreft de PO-Raad en de VNG betreft was de nieuwe bekostigingssystematiek zoals voorgesteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), dan ook al lang ingevoerd. Die gaat namelijk uit van andere criteria, waarmee de doelgroep kinderen met een risico op achterstanden veel groter blijkt dan werd gedacht. Het probleem is echter dat er inmiddels zo weinig budget over is, dat herverdelen van de huidige middelen over een grotere doelgroep onverantwoord is. Den Besten: ,,Sommige schoolbesturen zouden hierdoor wel honderd mensen moeten ontslaan. Dan blijft er weinig over voor de broodnodige klassenverkleining, extra ondersteuning en zomer- en weekendscholen.”

Wrang

Extra wrang is het feit dat wanneer het ministerie van Onderwijs de nieuwe bekostigingssystematiek wél zou invoeren, het lek meteen zou zijn gedicht. Immers, door de huidige definitie verdwijnt ieder jaar structureel 25 miljoen euro méér (zie infographic). In de brief lijkt het nu alsof het ministerie eigenlijk wel van plan was dit te repareren, maar dat de PO-Raad hier vóór is gaan liggen. Dat is maar de halve waarheid. De PO-Raad en de de VNG zeggen alleen: zorg eerst dat het budget is aangevuld naar het niveau van 2011. 

Kansengelijkheid

Vorig jaar kondigde het ministerie nog aan de strijd te willen aanbinden met kansenongelijkheid. Daarvoor werd dit jaar 25 miljoen euro uitgetrokken, voor de gehele onderwijssector tezamen. Dit staat in schril contrast met de jaarlijkse verdwijntruc van 25 miljoen euro uit de middelen voor het primair onderwijs. ,,Alle inspanningen van het veld om kansengelijkheid te bevorderen worden met één pennenstreep om zeep geholpen,’’ zegt Den Besten.

Laatste kans op herstel via Voorjaarsnota

De PO-Raad doet dan ook een laatste dringende oproep aan het kabinet om deze voorgenomen bezuiniging (of ‘ramingsbijstelling’, zoals de staatssecretaris het noemt) via de Voorjaarsnota te herstellen en het onderwijsachterstandenbudget voor 2018 op zijn minst te bevriezen. Gebeurt dit niet, dan zal de kansenongelijkheid de komende jaren verder toenemen, voorspellen de PO-Raad en VNG.