Scholen behouden financiële balans, maar reserves blijven onderwerp van discussie

Schoolorganisaties in het primair onderwijs hebben in 2023 gezamenlijk evenveel geld uitgegeven als dat er binnen kwam. Dat blijkt uit de jaarcijfers 2023, die door DUO gepubliceerd zijn. Het is voor het eerst in jaren dat deze inkomsten en uitgaven in balans zijn. Tegelijkertijd blijven de hoogte van de reserves een punt van zorg, bij 62% van de schoolorganisaties is volgens de signaleringswaarde van OCW sprake van mogelijk bovenmatige reserves.   

De PO-Raad vindt dat onderwijsmiddelen maximaal moeten worden ingezet ten behoeve van goed onderwijs. Als er bij een schoolorganisatie sprake is van een te grote reserve dan roept de sectorvereniging besturen op om deze toe te lichten en de afbouw van deze reserves te bespreken met de medezeggenschapsraden en intern toezicht. Uit de jaarverslagen 2023 blijkt dat schoolbesturen verwachten dat de reserves de komende jaren substantieel verder worden afgebouwd. Het gaat in totaal om ruim 700 miljoen euro. Uit de begrotingen van schoolorganisaties blijkt dat ze rekening houden met hogere uitgaven dan inkomsten. Dit is mede te verklaren door aangekondigde bezuinigingen van het nieuwe kabinet en het wegvallen van tijdelijke subsidies.  
De zogeheten subsidieconfetti van de afgelopen jaren speelde een grote rol bij de toename van de reserves in het primair onderwijs. Daarom pleitte de PO-Raad voor structurele bekostiging van het onderwijs.  

Scholen kregen de afgelopen jaren tijdelijk extra middelen vanuit onder andere het Nationaal Programma Onderwijs (NPO). Vaak bleek het besteden van deze middelen in de praktijk ingewikkeld. Onder andere door het forse lerarentekort. Je kunt middelen niet doelmatig uitgeven als je handen tekortkomt om je plannen uit te voeren, of salaris betalen aan leraren die je niet hebt. 
 

Scholen hebben duidelijkheid nodig 

Het afbouwen van reserves vraagt ook om meer duidelijkheid over de bekostiging. Die duidelijkheid ontbrak vaak de afgelopen jaren. Zo werd het perspectief voor de bekostiging van de basisvaardigheden meerdere keren uitgesteld. Scholen wisten hierdoor niet hoeveel geld zij zouden ontvangen. Dit heeft bijgedragen aan voorzichtige begrotingen en het toenemen van de reserves. De PO-Raad herhaalt haar oproep aan het ministerie van OCW om zo snel mogelijk voor meer duidelijkheid te zorgen.  
 
Sectorrapportage PO-Raad volgt 

In november presenteert de PO-Raad een nieuwe sectorrapportage in de Kamer. Hier zoomen we in op de financiële positie van schoolorganisaties en welke ontwikkelingen de komende jaren invloed hebben op hun financiële positie. Uiteraard komt de sectorrapportage ook beschikbaar via de website van de PO-Raad. 

Ook verwerkt de PO-Raad de cijfers over 2023 in de benchmark ‘Schoolbesturen op de kaart’. Zo wordt de financiële positie per schoolorganisatie inzichtelijk en kunnen schoolorganisaties met elkaar worden vergeleken. Hiermee faciliteert de sectororganisatie de verantwoording en de discussie over de financiële positie van schoolorganisaties.