Staatssecretaris in hoger beroep in rechtszaak over onvoldoende bekostiging 2022
Het ministerie van OCW heeft hoger beroep ingesteld tegen de uitspraak van de rechtbank over onvoldoende bekostiging in het primair onderwijs in 2022. De advocaten van de schoolorganisaties hebben ondertussen een schriftelijke reactie op het hogerberoepschrift van staatssecretaris Mariëlle Paul ingediend. We verwachten dat de zitting vervolgens eind augustus of in september 2025 zal plaatsvinden.
De Rechtbank Midden-Nederland heeft op 21 juni 2024 uitspraak gedaan in de gezamenlijke beroepsprocedure van 222 schoolorganisaties uit het primair onderwijs tegen de toekenning van te weinig bekostiging in de periode augustus - december 2022. De schoolorganisaties zijn volledig in het gelijk gesteld.
De rechtbank zegt in de uitspraak dat OCW zich niet heeft gehouden aan de wettelijke plicht om schoolorganisaties voldoende financiële middelen toe te kennen om de uitgaven en inkomsten in balans te houden. Voor de laatste vijf maanden van 2022 hebben de schoolorganisaties een beschikking gekregen van 34,55% van de bekostigingsnorm van dat jaar. De schoolorganisaties hadden in die periode daarentegen te maken met substantieel hogere lasten ter grootte van 5/12e (= 41,67%).
In eerdere jaren was dit ook het geval, maar dan werd het verschil door het ministerie in het volgende jaar gecompenseerd. Door de invoering van een nieuwe manier van bekostigen hebben scholen de compensatie in 2023 niet ontvangen. Zij kregen daardoor te maken met een tekort van 7,12 procentpunt van hun bekostiging. Dit verschil kostte alle schoolorganisaties in het primair onderwijs éénmalig circa 600 miljoen euro.
Uitvoering van de uitspraak
Staatssecretaris Paul heeft hoger beroep ingesteld tegen de uitspraak bij de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (de Afdeling). Ondanks het instellen van het hoger beroep moet de staatssecretaris de uitspraak van de rechtbank wel uitvoeren. Paul heeft hiervoor uitstel gevraagd bij de Afdeling. Ze zegt dat zij pas wil beslissen over de uitbetaling na uitspraak in hoger beroep omdat zij de op dát moment heersende politiek-bestuurlijke context wil meewegen. Dat vonden de deelnemende schoolorganisaties te laat. Als zij zich dan niet kunnen vinden in de beslissing van de staatssecretaris, zouden zij in dat geval na de uitspraak in hoger beroep hierover een aparte procedure moeten voeren.
De advocaten van de schoolorganisaties en OCW hebben nu afgesproken dat de staatssecretaris uiterlijk op 23 juni 2025 een voorbeeldbeslissing neemt over de wijze en het moment van uitbetaling van de resterende 7,12% bekostiging. Dit compromis zorgt ervoor dat de beslissing wordt genomen vóór de zitting in het hoger beroep, zodat deze kan worden meegenomen in de lopende procedure.
De staatssecretaris gaat nog niet over tot daadwerkelijke uitbetaling van het geld aan de 222 schoolorganisaties. Dit is gunstig voor die organisaties, omdat zij anders het risico lopen het bedrag met wettelijke rente terug te moeten betalen als de Afdeling hen in het ongelijk stelt in het hoger beroep.