Stand van zaken gezamenlijke beroepsprocedure tegen te weinig bekostiging in 2022

Begin van dit jaar hebben 222 schoolorganisaties een gezamenlijk pro forma beroep ingediend bij de rechtbank Midden-Nederland. Zij vinden dat OCW in de laatste 5 maanden van 2022 circa €250 mln. te weinig bekostiging heeft toegekend en uitbetaald. De verwachting is dat de rechtszaak nog dit jaar zal plaatsvinden en dat de rechter eind dit jaar een uitspraak zal doen. 

UPDATE: De rechtszaak staat gepland voor donderdag 15 februari 2024.

Advocatenkantoor Stibbe heeft namens de deelnemende schoolorganisaties het beroepsschrift ingediend bij de rechtbank Midden-Nederland in Utrecht. Met de advocaten van OCW is afgestemd dat dit één beroepsschrift is namens alle 222 schoolorganisaties.  

Toelichting in jaarverslag 

Voor de gezamenlijke beroepsprocedure tegen de toekenning van te weinig bekostiging in de periode augustus - december 2022 is het van belang, dat alle schoolorganisaties die aan deze beroepsprocedure deelnemen, hierover een toelichting opnemen in het jaarverslag 2022. In dit kader zijn de deelnemers geïnformeerd over de wijze waarop dit zou kunnen plaatsvinden, inclusief voorbeeldteksten voor het jaarverslag. In deze toelichting moeten schoolbesturen tevens de schade toelichten. Een aantal voorbeelden hiervan zijn ook meegenomen in het beroepschrift, om de rechter inzicht te geven in de door schoolbesturen geleden schade. 

In dit kader heeft Stibbe tevens een informatieverzoek bij het ministerie ingediend, een verzoek op basis van de Wet open overheid (Woo-verzoek, voorheen bekend als WOB-verzoek). Hiermee kregen de advocaten meer inzicht in de besluitvorming van OCW op dit dossier.  Het Woo-verzoek heeft inzicht gegeven in de argumentatielijn van OCW, wat helpend was voor de argumentatielijn in het beroepsschrift. 

222 deelnemers 

Eerder hadden 230 schoolorganisaties deelgenomen aan een bezwaarprocedure. De meeste daarvan (95%) hebben aangegeven ook deel te nemen aan de gezamenlijke beroepsprocedure. Daarmee benadrukken de deelnemers dat ze zich serieus tekort gedaan voelen. 

Bij de totstandkoming van het beroepschrift is de kerngroep van negen schoolbesturen wederom nauw betrokken geweest (zie hieronder). Een concept van het beroepschrift is ook per mail verstuurd naar alle 222 deelnemers en toegelicht in een webinar. Vanuit zowel de kerngroep als vanuit het webinar kwam veel waardering voor het beroepschrift en kon men zich zeer goed vinden in de gekozen argumentatielijn. 

De minister zal met één verweerschrift reageren op het beroepschrift. Daarna zal de rechtbank één zitting houden en op alle beroepszaken van de schoolbesturen in één uitspraak beslissen. De verwachting is dat de rechtszaak nog dit jaar zal plaatsvinden en dat de rechter nog dit jaar een uitspraak zal doen. Zodra de zittingsdatum bekend is, laten we dit weten.  

Vereenvoudiging bekostiging 

Het geschil met OCW is ontstaan bij de vereenvoudiging van de bekostiging met ingang van 1 januari 2023. Tot dit jaar werd de bekostiging bepaald per schooljaar. De uitbetaling daarvan was echter niet gelijk verdeeld over de 12 maanden van het jaar. In de eerste vijf maanden van een schooljaar (augustus-december) werd niet 5/12 (41,67%) uitbetaald, maar 34,55%. In de jaarrekening per kalenderjaar werd dit verschil op de balans zichtbaar gemaakt door een vordering op OCW. Het lagere betaalritme in de eerste vijf maanden van het schooljaar weer goedgemaakt door in de laatste zeven maanden van het schooljaar (januari-juli) meer uit te keren: niet 58,33% maar 65,45% van de totale bekostiging. Zo werd de bekostiging weer rechtgetrokken aan het einde van een schooljaar.  

Sinds 1 januari 2023 is de bekostiging vereenvoudigd. De bekostiging wordt nu bepaald per kalenderjaar, waarbij iedere maand een gelijk 1/12e deel van de jaarbekostiging aan schoolorganisaties wordt uitbetaald. OCW heeft besloten de bekostiging voor de eerste vijf maanden van het schooljaar 2022/2023 te baseren op het lagere betaalritme van 34,55% van de jaarbekostiging en dit ook niet meer recht te trekken in de daarop volgende zeven maanden van het schooljaar 2022/23. Hierdoor is de personele bekostiging van een school in het schooljaar 2022/2023 geen 100%, maar 92,88% (34,55% + 58,33%). Dit verschil van 7,12% kost de gehele sector primair onderwijs éénmalig circa 600 miljoen euro.