Lerarenfunctie: Wat is het grootste verschil tussen een leraar LB, LC en LD?

Een leerkracht in het primair onderwijs kan afhankelijk van de taken en verantwoordelijkheden op verschillende functieniveaus ingeschaald worden LB, LC of LD.  Alle leerkrachten staan voor de klas en alle leerkrachten hebben een lesbevoegdheid. Wat is precies het verschil tussen de verschillende functieniveaus? Waarom krijgt een leerkracht in schaal LD een hoger salaris? Hoe kan een leerkracht doorgroeien naar een hogere schaal? 

De laatste tijd gaan veel gesprekken in het onderwijsveld over het aantrekkelijker maken van het beroep leraar. Het lerarentekort is hoog. Het is een uitdaging om de formatie van elke school rond te krijgen. Leraren vinden relatief snel een andere baan binnen de sector. Hoe kan de schoolorganisatie ervoor zorgen dat leraren uitdaging blijven houden? 

Voor antwoorden op de verschillende vragen kijken we naar het functiehuis van de schoolorganisaties in het primair onderwijs. Bij elke functie horen taken en verantwoordelijkheden. Een gecertificeerd functiewaarderingsspecialist kan de zwaarte van die taken en verantwoordelijkheden waarderen. In het onderwijs gebruiken we daarvoor een functiewaarderingssysteem, FUWA. Het verschil in taken en verantwoordelijkheden bepaalt uiteindelijk de somscore. Die somscore is gekoppeld aan een salarisschaal.   

Meer verantwoordelijkheden, hogere salarisschaal

Functiewaardering is van belang om verschillen in beloning te rechtvaardigen. Een functie die meer verantwoordelijkheden heeft, krijgt een hogere somscore. De werknemer die deze functie uitoefent, komt zodoende in een hogere salarisschaal terecht. Daarnaast is functiewaardering een manier om de functies binnen de organisatie te ordenen en geeft het inzicht in de loonkosten. Functiewaardering is van belang voor het basisbeleid van de HR-afdeling. Het geeft zowel werknemers als werkgevers handvatten om het gesprek aan te gaan. Ook kan functiewaardering inzicht geven in de loopbaan en ontwikkeling van werknemers. 

Als een gemiddelde leerkracht op een basisschool de eindverantwoordelijkheid heeft voor een groep, dan komt de FUWA-score uit op een totaal van 46. De somscore van 46 is gekoppeld aan de salarisschaal LB. 

In de voorbeeldfunctiebeschrijving die door sociale partners is gedeeld, staat het als volgt:
Leraar LB* is een vakvolwassen leraar die als eindverantwoordelijke groepsleerkracht de werkzaamheden volledig zelfstandig uitvoert en volledig is belast met de taken en verantwoordelijkheden van de leerkracht. Een LB* leerkracht verzorgt het onderwijs en kan bijdragen leveren aan visievorming, onderwijsontwikkeling of- verbetering en zou een lichte vorm van specialisatie kunnen hebben.

*In de voorbeeldfunctiebeschrijving uit 2018-2019 staat nog salarisschaal L10 vermeldt. Deze is in 2022 omgezet naar LB.

Doorgroei naar hogere functie

Een leraar LC en leraar LD hebben andere taken met een grotere complexiteit en/of meer verantwoordelijkheid.  Deze taken dienen een substantieel deel van de functie in te vullen en moeten structureel uitgevoerd worden. Als de taken en verantwoordelijkheden van een leerkracht volgens functiewaardering uitkomen op een somscore van 50, dan is er sprake van een LC -leerkrachtfunctie. Een LC-leraar is, naast groepsleerkracht, bijvoorbeeld actief als projectleider voor onderwijsvernieuwings- en/of verbeterprojecten, of een leerkracht die deelneemt aan onderzoek dat zich vertaalt in visievorming voor de eigen school.  De leerkracht kan zich ontwikkelen tot specialist en vanuit deze specialistische functie invloed  hebben op het onderwijsbeleid. Een gezaghebbende leerkracht die een voorbeeldfunctie verricht op school, kan ook in aanmerking komen voor een LC-functie. De leraar met een LC-functie ontvangt vanwege de grotere complexiteit en/of meer verantwoordelijkheid een hoger salaris dan de leraar met een LB-functie.

Als je een ervaren, goed functionerende LC-leerkracht wil behouden en er zijn taken en verantwoordelijkheden op het niveau van LD beschikbaar, dan is doorgroei naar LD ook mogelijk. De FUWA-somscore komt voor een LD-leerkracht uit op 52. Een LD-leerkracht voert naast de LC-functie breder en diepgaander onderzoek uit. Dat vertaalt zich in visie en onderwijsontwikkeling voor de langere termijn. Waar een LC-leraar zich met name zal richten op visievorming binnen de eigen school zal de LD-leerkracht zich bezig houden met een visie in de onderwijsontwikkeling voor de langere termijn. Dit kan bijvoorbeeld ook gaan om het leveren van bijdragen aan onderzoeken vanuit regionaal of landelijk verband. Naar aanleiding van deze onderzoeken wordt meerjarig beleid ontwikkeld.

Waar een LC-leraar zich met name zal richten op het beïnvloeden van het beleid binnen een beperkt specialistisch vakgebied zal een LD-leraar vanuit een breder perspectief het onderwijsbeleid verder ontwikkelen. Daarnaast kan een LD-leerkracht bijvoorbeeld ook de kartrekker zijn voor ontwikkelingen op het eigen vakgebied op bovenschools niveau en vertegenwoordiger zijn van projectgroepen. De LD leerkracht wordt ingezet om scholingsprogramma’s te ontwikkelen en houdt zich in brede context op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen en onderzoeken binnen het vakgebied. 

Een leerkracht in schaal LC of schaal LD heeft meer diepgang in de functie en meer mogelijkheden om het onderwijs te ontwikkelen. Om goede leerkrachten te behouden, is het interessant om in het HR-beleid rekening te houden met de ontwikkeling van de leerkracht en te inventariseren hoe taken en verantwoordelijkheden zodanig verdeeld kunnen worden binnen de organisatie dat er ook ruimte ontstaat om door te groeien naar een hogere functie.