De Onderwijsraad heeft zich gebogen over het wetsvoorstel strategisch HRM. In het vandaag verschenen advies onderschrijft het adviesorgaan – evenals de PO-Raad - het belang van strategisch personeelsbeleid voor de kwaliteit van het onderwijs en de aantrekkelijkheid van het beroep, maar komt tot de conclusie dat het voorliggende wetsvoorstel geen passend middel is om de gestelde doelen te bereiken. ‘‘De noodzaak en proportionaliteit zijn niet overtuigend aangetoond.’’, zo schrijft de Onderwijsraad in het advies. 

Schoolbesturen in het primair en voortgezet onderwijs zijn volgens de Onderwijsraad, via de eisen die in de Wet primair onderwijs worden gesteld aan het schoolplan, al wettelijk verplicht om personeelsbeleid te voeren en doen al aan strategisch personeelsbeleid. Deze bestaande verplichtingen bieden de Inspectie volgens de Onderwijsraad voldoende handvatten om hierop toe te zien.

Maatregelen onvoldoende onderbouwd én niet effectief

Ook de noodzaak van de arbeidsrechtelijke bepalingen vindt de raad onvoldoende onderbouwd. ‘‘Dit krijgt al aandacht van de sociale partners in de cao’s.’’

Het gaat hierbij over de arbeidsomvang voor nieuwe vacatures (minimaal 0,8 fte), het aantal contracten voor onbepaalde tijd (minimaal 80 procent van het totaal aantal fte) en het beperken van de externe inhuur (maximaal 2 procent van personeelskosten).   

Deze bepalingen dragen niet bij aan het bereiken van de gestelde doelen. ‘‘De daling van het aantal voltijds arbeidsovereenkomsten is voor een deel te verklaren vanuit de vergrijzing. Leraren die met pensioen zijn gegaan, werkten vaak voltijds. Binnen de groep startende leraren wil juist een groter deel dan voorheen parttime werken.’’ Dit zorg voor meer kleine contracten.

“Bovendien hebben incidentele middelen - zoals het Nationaal Programma Onderwijs - scholen in staat gesteld meer personeel aan te trekken, maar niet voor de lange termijn.”, aldus de Onderwijsraad.

Verplichting wet HRM geen effectief middel

De Onderwijsraad adviseert de overheid om te focussen op werkgevers die het niet goed doen. De inspectie heeft nu al mogelijkheden om scholen erop aan te spreken als het personeelsbeleid niet aan de wettelijke eisen voldoet. Deze wettelijke verplichting om strategisch personeelsbeleid te voeren zal voor meer regeldruk en administratieve lasten zorgen voor alle schoolbesturen. 

Freddy Weima: ,,Het advies van de Onderwijsraad bevestigt dat een wet strategisch HRM volstrekt onnodig, onwenselijk en onwerkbaar is. Wij hebben vanaf het begin al betoogd dat je niet via de wet tot drie cijfers achter de komma moet voorschrijven hoe scholen personeelsbeleid moeten voeren. Er worden problemen opgelost die er niet zijn. De regeldruk wordt alleen maar vergroot. De politiek en het ministerie creëren een papieren werkelijkheid waarin vakinhoudelijke HR-kennis wordt vervangen door opgelegde afvinklijstjes.’’

Uit onderzoek onder schoolbestuurders, schoolleiders en leraren blijkt dat het personeelsbeleid in het primair onderwijs over het algemeen positief wordt beoordeeld. Dit geldt ook voor de toepassing voor strategisch personeelsbeleid. 

Weima: ,,Het is opvallend dat uit onderzoek – deels in opdracht van het ministerie zelf – blijkt dat het de goede kant op gaat met het personeelsbeleid in onze sector, maar dat dit geen aandacht krijgt in Kamerbrieven.”