Voorjaarsnota zet geen stap vooruit voor het primair onderwijs
De Voorjaarsnota 2025 bevat enkele correcties, maar draait eerdere bezuinigingen op het primair onderwijs niet terug. De andere onderwijssectoren worden geconfronteerd met grote nieuwe bezuinigingen.
Laatste update: 22 april 2025
Onderwijskansenregeling voortgezet onderwijs opgeheven
Opvallend is het besluit van het kabinet om de onderwijskansenregeling in het voortgezet onderwijs volledig op te heffen. De PO-Raad ziet dit als een zorgwekkend signaal voor het gehele funderend onderwijs. "Scholen in kwetsbare wijken krijgen straks minder middelen om kinderen met een achterstand te ondersteunen. Dat is een klap in het gezicht van leerlingen die juist extra nodig hebben," aldus Freddy Weima, voorzitter van de PO-Raad.
Bezuiniging op basisvaardigheden
Op de regeling gerichte bekostiging Basisvaardigheden wordt geen loon- en prijstelling toegepast. Deze regeling gaat in vanaf 2027. Hiermee bezuinigt het ministerie van OCW tot 48,1 miljoen euro per jaar vanaf 2030. Dit betekent dat het beloofde bedrag van 182 euro per leerling de komende jaren hetzelfde blijft, ook al stijgen de kosten voor personeel. Voor scholen in het primair onderwijs is dit een forse bezuiniging: je kan met 182 euro per leerling in 2030 immers veel minder dan in 2024.
Weima: “Dit kabinet stelt in hun regeerprogramma dat basisvaardigheden de absolute prioriteit krijgen. Deze bezuiniging betekent juist dat scholen de komende jaren steeds minder kunnen werken aan het versterken van de basisvaardigheden. Dat het kabinet op deze middelen bezuinigt is dan ook niet uit te leggen.”
Subsidie opnemen in basisbekostiging
De subsidieregeling School en Omgeving 2023-2025 wordt niet volledig benut, wat leidt tot een meevaller voor de begroting van 53,9 miljoen euro in 2025. In plaats van te investeren in de toegankelijkheid van de regeling, worden middelen doorgeschoven naar latere jaren of andere regelingen.
Al eerder was bekend dat in de toekomst wordt bezuinigd op School & Omgeving; deze bezuiniging blijft grotendeels staan. "Er zijn scholen die wanhopig zoeken naar extra hulp voor hun leerlingen. Het is zaak dat School en Omgeving, evenals andere subsidieregelingen, zo snel mogelijk deel worden van de basisbekostiging van scholen," stelt Weima.
Nieuw stelsel kinderopvang opnieuw uitgesteld
Het kabinet kiest er ook voor om het nieuwe financieringsstelsel voor de kinderopvang opnieuw uit te stellen. Eerder werd de stelselwijziging al uitgesteld van 2025 naar 2027, nu kiest het kabinet voor invoering in 2029. Met het nieuwe stelsel wordt kinderopvang bijna gratis voor werkende ouders en verdwijnt de kinderopvangtoeslag.
Weima: “Het is nu de tweede keer dat het nieuwe stelsel wordt uitgesteld, terwijl we weten dat toegankelijke kinderopvang juist zo belangrijk is voor het creëren van kansengelijkheid. Daarbij komt dat veel scholen al bezig zijn met het goed aansluiten van hun onderwijs op dit nieuwe kinderopvangstelsel. Dit kabinetsbesluit is dan ook zeer onwenselijk."
Kleine pluspunten zijn slechts reparaties
De PO-Raad is meer te spreken over het terugdraaien van eerdere bezuinigingen, zoals op vormingsonderwijs. Daarnaast is de btw-verhoging op leermiddelen definitief van de baan en wordt de kinderopvangtoeslag toch geïndexeerd. Hier hebben wij met onze samenwerkingspartners op ingezet. Ook de investering in continue screening van VOG’s is positief, zij het dat dit een sigaar uit eigen doos is.
Herstelplan
Onder de naam ‘Herstelplan’ - een nieuwe naam wordt binnenkort bekend - was het kabinet de afgelopen maanden in gesprek met het funderend onderwijs over een plan voor het verbeteren van de onderwijskwaliteit en de arbeidsmarkt. Het is nog onduidelijk wat deze Voorjaarsnota betekent voor deze gesprekken. "De toekomst van Nederland begint in het klaslokaal. Zolang dat onder druk blijft staan, doet het kabinet zichzelf, onze economie én onze kinderen tekort," besluit Weima.
