De Statenverkiezingen liggen alweer een paar weken achter ons, maar de kruitdampen zijn nog niet opgetrokken. De verkiezingsoverwinning van de BoerBurgerBeweging van Caroline van der Plas is ongekend. Nooit eerder werd één partij in alle provincies de grootste. Het kabinet breekt zich het hoofd over - opnieuw - het stikstofbeleid. Als D66 de poot stijf houdt en de andere coalitiepartijen willen juist bewegen, dan valt het kabinet. 

Heeft dit betekenis voor het onderwijsbeleid? Dat hangt ervan af. Het huidige kabinet mag leunen op overgrote meerderheden. Zo kregen moties om meer werk te maken van regionale samenwerking ruim 140 stemmen, waaronder die van de BBB. Dus je zou kunnen zeggen dat er voor onze sector voorlopig niet zoveel verandert.

Maar als het kabinet valt krijgen we nieuwe verkiezingen en zouden we ook in de Tweede Kamer een grote BBB-fractie krijgen. Lukt het premier Rutte om de boel op de rails te houden, dan wordt er ook volop rekening gehouden met deze partij. Haar macht is dus onmiskenbaar toegenomen.

Reden genoeg om eens te kijken naar het onderwijsbeleid van BBB. Dat is even schrikken. Het verkiezingsprogramma uit 2021 biedt geen antwoorden op de grote vragen in onze sector: onderwijskwaliteit, kansen voor kinderen en de personeelstekorten. Wel wil de partij dat het woord ‘legbatterij’ niet meer wordt gebruikt in het lesmateriaal en dat er een meldpunt komt voor leraren die hun eigen ideologieën verspreiden.

Dat kan beter en dat vindt gelukkig ook BBB zelf. Op de website kan je lezen dat men bezig is met een sterkere onderwijsparagraaf. De belangstelling moet er zijn: ondanks haar drukke agenda nam Caroline van der Plas deel aan het debat over de onderwijsbegroting.

Het ligt voor de hand dat de regio de warme belangstelling zal genieten van BBB. In een vlammende column refereerde Verus-voorzitter Berend Kamphuis hier al aan. Onderwijsbeleid met oog voor de verschillen tussen stad en platteland, maatwerk dat recht doet aan wat scholen lokaal nodig hebben. Dit staat op gespannen voet met de huidige centralistische aanpak van het kabinet, met vele doelsubsidies en plannen voor een wet die tot drie cijfers achter de komma voorschrijft hoe scholen personeelsbeleid moeten voeren. Ook een top-down opgelegde regionale structuur zou niet in het BBB-straatje passen. Gelukkig is dat laatste van tafel. 

Tijdens de verkiezingsdebatten gingen veel partijen - de hete adem in hun nek voelend - ineens pleiten voor behoud van plattelandsscholen. Begrijpelijk, omdat een school een dorp leefbaar helpt houden. Daarvoor is de huidige kleinescholentoeslag erg belangrijk. Maar deze heeft ook nadelen: mede als gevolg van deze toeslag worden niet alleen plattelandsscholen, maar ook kleine scholen in grote steden geholpen. En dat is weer één van de verklaringen voor de grote leraren- en schoolleiderstekorten aldaar. Het zou goed en ook nog BBB-proof zijn als de kleinescholentoeslag wordt vervangen door een voorziening voor scholen in plattelandsgebieden: een ‘dunbevolktheidstoeslag’.

Het is interessant om naar het stemgedrag van BBB in de Kamer te kijken. Als gezegd stemt deze fractie vaak met de grote meerderheden mee. Daarnaast is gebleken dat het meest met de SGP wordt meegestemd. 

Een mooi voorbeeld is een recente motie van SGP-Kamerlid Roelof Bisschop. Als er nieuw overheidsbeleid komt, dan voeren overheidsorganisaties zoals DUO en de Onderwijsinspectie een zogenaamde uitvoeringstoets uit. Zo’n toets ontbreekt voor de scholen en de schoolorganisaties. Nieuwe regelingen en subsidies - zoals zeer recent nog rondom het Masterplan Basisvaardigheden - worden afgekondigd zonder dat de vraag wordt gesteld of het nog behapbaar is voor leraren, schoolleiders en bestuurders. 

Bisschop stelde voor om ook voor het onderwijs zelf een uitvoeringstoets te doen: is alles wat de politiek wil nog wel werkbaar voor scholen? De motie kreeg 58 stemmen, waaronder van coalitiepartij ChristenUnie. En ook Van der Plas stemde voor. Zij ziet dus in dat we beter moeten nadenken over de werkelijke betekenis van alle maatregelen voor onze sector. 

De BBB zou een welkome factor in de onderwijspolitiek kunnen zijn.