Praktijkvoorbeeld

Beter lezen = digitaal vaardiger. Hoe integreer je die twee in de taalles?

Het ene kind is digitaal veel vaardiger dan het andere. Kinderen die goed kunnen lezen, vinden vaak ook digitaal beter hun weg. Wat als je het taalonderwijs verrijkt met activiteiten die de digitale geletterdheid van leerlingen vergroten? Dan zou je twee vliegen in een klap kunnen slaan. Stichting Jong Leren uit Heemstede (26 basisscholen) wilde de mogelijkheden onderzoeken en ging met de PO-Raad aan de slag met een innovatievraag: Hoe kun je digitale geletterdheid integreren in het taalonderwijs? Maar liefst zeven andere schoolbesturen en een paar grote kennispartners haakten aan. 

Resultaat

Waar komen taal en digitale geletterdheid samen en is het mogelijk om de vakgebieden te integreren? Stichting Jong Leren zocht het uit in het project ‘App Noot Muis’. Jong Leren werkte daarbij samen met zeven andere schoolbesturen, bibliotheken, educatieve uitgeverijen, SLO, Kennisnet en wetenschappers. Met vereende krachten ontwikkelde het projectteam een digitaal platform dat is gevuld met kant-en-klare lessen, waarin taal en digitale geletterdheid geïntegreerd worden aangeboden. 

Dit zijn de resultaten van de innovatievraag 

  • Een structurele plek voor digitale geletterdheid in het curriculum van de deelnemende scholen, zonder dat het ten koste gaat van de andere lestijd. 

  • Een Wikiwijs-pagina over taal en digitale geletterdheid met een rijk aanbod van taal- en spellinglessen waarin de leerdoelen van digitale geletterdheid zijn geïntegreerd. 

  • Leraren van deelnemende scholen hebben geleerd hoe ze digitale geletterdheid integreren in hun taallessen en ontwikkelen nu zelf lessen. 

  • Een hechte samenwerking tussen acht besturen op het gebied van innovatie, waardoor besturen en scholen ervaringen delen en van elkaar leren. 

  • Toegang tot expertise en materiaal dankzij samenwerking met SLO, Kennisnet, bibliotheken, universiteiten, educatieve uitgeverijen en wetenschappers. 

Tips  

Zelf aan de slag op het gebied van digitale geletterdheid? Dit zijn de tips van Jong Leren: 

  • Maak gebruik van de lessen op de Wikiwijs-pagina. 

  • Neem de tijd om de verandervraag goed te definiëren. Bepaal voor je van start gaat samen wat je precies wil bereiken en vooral waaróm. 

  • Maak gebruik van externe kennisbronnen. Zoek de samenwerking op en kijk hoe je elkaar kunt helpen. 

  • Begeleid en ondersteun leraren in het proces en laat ze op hun eigen tempo ervaring opdoen. Zo worden ze ook zelf enthousiast en bouwen ze zelfvertrouwen op. 

Wil je sparren over dit onderwerp? 

Neem dan contact op met Lisette Neijzen, beleidsmedewerker onderwijs en innovatie bij Stichting Jong Leren.  

Achtergrond

Stichting Jong Leren uit Heemstede bestaat uit 26 confessionele basisscholen in de regio Zuid-Kennemerland, Haarlemmermeer en Aalsmeer. 500 medewerkers verzorgen er onderwijs voor 5.700 leerlingen. 

in deze innovatievraag werkte Jong Leren samen met Agora, Elan Onderwijsgroep, Openbaar Onderwijs Groningen, Sarkon en Meerwerf, SKOWF, Surplus en PCOU Willibrord. Als resultaat van het project 'App Noot Muis', wilden deze acht besturen een antwoord krijgen op de vraag wat wel en niet werkt bij de integratie van taalonderwijs en digitale geletterdheid. 

Externe video URL

Taalonderwijs digitaal versterken 

Het was niet de bedoeling dat er activiteiten rondom digitale geletterdheid werden toegevoegd aan het bestaande lesaanbod. Het streven was om een aantal lesonderdelen aan te passen en daarmee het taalonderwijs te versterken en verrijken. Maar hoe is dat te doen, als je bijvoorbeeld met een methode werkt? Wat moet erin, wat kan eruit? Zien leraren het wel zitten om te ‘mixen’? 

Jong Leren en de samenwerkende besturen zagen de noodzaak om digitale geletterdheid op te nemen in het curriculum en geloofden in de kansen die de integratie met het taalonderwijs biedt. Daarvoor werd al volop samengewerkt met andere besturen en met externe partijen. Met deze innovatievraag wilden ze de samenwerking maximaal benutten, ervaringen delen met andere besturen en stappen zetten in de aanloop naar de curriculumherziening. 

Proces

Vraag definiëren

Het projectteam nam de tijd om de vraag goed te definiëren. Wat is je visie, waaróm wil je het? Uit deze verkenning bleek dat de betrokken scholen van de verschillende besturen unaniem kozen integratie van digitale geletterdheid in taal.  

Externe kennisbronnen

Het team bereidde zich grondig voor en maakte daarbij veel gebruik van externe kennisbronnen. Zo hield specialist online kinderinformatie en zoekgedrag Maarten Sprenger een masterclass informatievaardigheden voor de projectgroep. Voorafgaand aan én tijdens het project had het projectteam contact met onderzoekers Anneke Smits en Eliane Segers. Zij onderzochten de link tussen traditionele geletterdheid en digitale geletterdheid.  

Lesideeën verzamelen 

De leraren van de deelnemende scholen gingen samen met de projectleiders op zoek naar mogelijkheden om digitale geletterdheid te verbinden aan hun bestaande taalonderwijs. Dit resulteerde in concrete lesideeën. Deze ideeën zijn samengebracht op een digitaal platform in de vorm van een Wikiwijs-pagina. Externe partijen (zoals uitgeverijen en bibliotheken) maakten lessen, maar de leraren van de deelnemende scholen leverden ook zélf een grote bijdrage aan de inhoud van de pagina.  

Communiceren en inspireren 

Scholen met dezelfde methode zochten elkaar op, waardoor ze elkaar inspireerden én het werk konden verdelen. Er is veel tijd en aandacht gestoken in de begeleiding van de leraren en in de projectcoördinatie en -communicatie. 

 

Meer weten?

Logo
Organisatie

Stichting Jong Leren

Verhalen bij dit praktijkvoorbeeld

Downloads

Onze professionals staan voor je klaar

Stel je vraag of zoek een opleiding

Contact met de Juridische Helpdesk

Heb je een juridisch vraag? Als lid van de PO-Raad kun je via de pagina van de Juridische helpdesk je vraag stellen op Mijn PO-Raad (na het inloggen in het ledenportaal).

Voor dringende vragen bel met 030 - 31 00 933. We zijn bereikbaar op werkdagen tussen 09.00 – 12.00 uur.

Helpdesk 2 mensen praten