Er moet meer aandacht zijn voor het herstel van de pedagogische relatie tussen leerling en leraar en meer ruimte voor ontwikkelingsgericht toezicht, in plaats van scholen af te rekenen op resultaten. Dit en meer blijkt uit het tweede advies van het PPJ, de onafhankelijke commissie die het kabinet adviseert over het Nationaal Programma Onderwijs.

Zonder relatie geen prestatie

Door de coronacrisis is de pedagogische relatie tussen leraar en leerling onder druk komen te staan. Uit de gesprekken die het PPJ gevoerd heeft met leerlingen en onderwijsprofessionals blijkt het terugbrengen van het leerplezier en de motivatie een grote uitdaging in alle onderwijssectoren. Het platform pleit dan ook voor het herstellen en versterken van de pedagogische relatie. Dit vereist meer ruimte voor scholen en een flexibele omgang met toetsen en toezicht, schrijft het platform in haar advies.

Eenzijdige focus op leerachterstanden

Uit de gesprekken die onderliggend zijn aan het advies blijkt dat het NPO een impuls heeft gegeven aan de onderwijskundige opdracht van scholen en het verstevigen van de kwaliteitscultuur. Het advies toont ook een aantal kritische kanttekeningen. Bijvoorbeeld op de eenzijdige focus op leerachterstanden. Het PPJ onderschrijft het belang van ‘dat leerlingen hun draai weer vinden’ en ‘aandacht en zorgvuldige interactie tussen leraar en leerling’. Aansluitend adviseert het PPJ om de menukaart als inspiratiebron aan te bieden in plaats van verplichte kost.

Ook stoelt het NPO teveel op een maakbaarheidsgedachte die niet altijd aansluit op de weerbarstige praktijk binnen scholen. Door personeelstekorten en uitval werden de ‘extra handen’ massaal ingezet om (ziek) personeel te vervangen. Bovendien leiden meer tijd en interventies niet altijd tot gewenste verbetering. Eerder adviseerde het impactteam corona, bestaande uit leden van de PO-Raad, hier al over.

Belang van binnenklimaat in schoolgebouwen

Eerder dit jaar adviseerde het PPJ al dat het sluiten van scholen geen optie meer mag zijn om het coronavirus te bestrijden. Ook pleitte het platform voor het op orde brengen van de randvoorwaarden, zoals een goed binnenklimaat in de schoolgebouwen. Ook in dit tweede advies vraagt het PPJ hier aandacht voor: “De commissie wijst hier nogmaals op het belang dat het financieren van de noodzakelijke aanpassingen in schoolgebouwen niet in bestuurlijke patstellingen terecht mag komen. Het gaat immers om de gezondheid van leerlingen en hun leraren en om de kwaliteit van het onderwijs.’’

De PO-Raad onderschrijft dit en pleit al jaren voor structurele investeringen in goede schoolgebouwen. Ondanks het ontbreken van aandacht voor de aanpak van schoolgebouwen in het regeerakkoord blijft de PO-Raad zich hier onverminderd voor inzetten.

Meer lezen?

Download het advies en de begeleidende brief. Het advies is op 17 juni aangeboden aan de Tweede Kamer. Minister Wiersma komt nog met een beleidsreactie.