De clusters binnen het gespecialiseerd onderwijs

In Nederland worden het speciaal onderwijs (so) en het voortgezet speciaal onderwijs (vso) onderverdeeld in vier clusters. De clusters zijn gebaseerd op de problematiek van de leerlingen. De PO-Raad behartigt de belangen van alle besturen in het primair onderwijs, dus ook die van speciaal onderwijs (so), speciaal basisonderwijs (sbo) en het voortgezet speciaal onderwijs (vso).

Cluster 1: kinderen met een visuele beperking

Onder cluster 1 valt onderwijs voor kinderen met een visuele beperking. Hun belangen worden vertegenwoordigd door Vivis Onderwijs, een organisatie waarin Bartiméus en Koninklijke Visio zitten.

Cluster 2: dove en slechthorende kinderen

Onder cluster 2 vallen scholen voor dove en slechthorende kinderen, kinderen met ernstige spraak/taalmoeilijkheden of een taalontwikkelingsstoornis (TOS) en kinderen met een stoornis in het autistisch spectrum waarbij de focus ligt op communicatie. Hun belangen worden behartigd door een landelijke clustervereniging Siméa.

Cluster 3: kinderen die moeilijk leren en/of een beperking hebben

Onder cluster 3 vallen de scholen voor zeer moeilijk lerende kinderen, scholen voor leerlingen met lichamelijke én/of verstandelijke beperkingen, langdurig zieke kinderen en scholen voor leerlingen met epilepsie.

Cluster 4: kinderen met ernstige gedragsproblemen

Onder cluster 4 vallen scholen voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen, kinderen met psychiatrische stoornissen, stoornissen in het autistisch spectrum of ernstige gedragsproblemen en scholen die verbonden zijn aan pedologische instituten.

Wat doet de PO-Raad?

PO-Raad behartigt de belangen van alle besturen in het basisonderwijs:

  • Regulier basisonderwijs (bao)
  • Speciaal basisonderwijs (sbo)
  • Speciaal onderwijs (so)
  • Voortgezet speciaal onderwijs (vso)

Voor besturen in het so en vso werken we samen met Sectorraad Gespecialiseerd Onderwijs (GO), waarbij de Sectorraad GO zich met name richt op leerlingen in cluster 3 en 4 en het SBO.

Toelating tot het (voortgezet) speciaal onderwijs

Het regionale samenwerkingsverband (SWV) gaat over scholen voor cluster 3 en 4. Het SWV beslist of een leerling wordt doorverwezen naar het (v)so en geeft daarvoor een toelaatbaarheidsverklaring (TLV) af. Scholen voor cluster 1 en 2 werken met eigen procedures voor aanmelding voor hun onderwijsinstelling of voor ambulante ondersteuning op een reguliere basisschool.

Meer informatie is te lezen op de website van het Steunpunt Passend Onderwijs.

Links bij dit onderwerp 

  • Vivis Onderwijs, een samenwerking tussen Bartiméus en Koninklijke Visio (cluster 1) 
  • Siméa, een samenwerking tussen Auris, Kentalis, VierTaal en Vitus Zuid (cluster 2) 
  • Sectorraad GO, belangenbehartiging voor scholen en -besturen in het speciaal onderwijs (cluster 3 en 4)