De Inspectie voor het Onderwijs gaat de dertig herstelopdrachten die ze eerder aan samenwerkingsverbanden oplegde vanwege tekortkomingen in hun intern toezicht, opnieuw beoordelen. De PO-Raad had hierop aangedrongen, omdat de opdrachten in het veld voor veel verwarring zorgden. Schoolbesturen zijn momenteel namelijk juist volop aan de slag met het uitvoeren van de ALV-afspraak voor meer onafhankelijkheid in het intern toezicht op de samenwerkingsverbanden. Minister Slob heeft gezegd dat hij die afspraak een goede inzet vindt.

De PO-Raad onderschrijft het belang van onafhankelijk toezicht op de samenwerkingsverbanden, daarom maakte zij hierover afspraken met haar leden en ondersteunt zij hen hierbij. De inspectie ging met haar herstelopdrachten echter een stap te ver. De wet en het inspectiekader schrijven namelijk voor dat het intern toezicht onafhankelijk moet functioneren, maar inspecteurs beoordeelden of het toezicht onafhankelijk wás.  

De herstelopdrachten kwamen voort uit een passage uit het Regeerakkoord, waarin staat dat het toezicht op de samenwerkingsverbanden onafhankelijk wordt. Maar in de wet staat niet dat er geen personen werkzaam voor een schoolbestuur in het intern toezicht mogen zitten. En sinds de wet Bisschop (2017) kan de Inspectie enkel handhaven op zaken die een wettelijke basis hebben, de zogenoemde deugdelijkheidseisen.  

Achtergrond

De afgelopen jaren ontstond steeds meer politieke druk om de bestuurlijke inrichting van samenwerkingsverbanden bij wet voor te schrijven. De PO-Raad en VO-raad hebben zich hiertegen verzet, omdat een wetswijziging ook de samenwerkingsverbanden waar passend onderwijs goed loopt, zou dwingen tot een drastische herinrichting. Om wetgeving te voorkomen en tóch recht te doen aan de behoefte aan meer onafhankelijk toezicht, spraken de leden van de PO-Raad en VO-raad in hun ledenvergaderingen van november 2018 met elkaar af minimaal één onafhankelijk lid in het intern toezicht van het samenwerkingsverband aan te stellen. Deze persoon ziet erop toe dat het samenwerkingsverband te allen tijde het maatschappelijk belang dient, en niet exclusief het belang van een van de aangesloten instellingen. De minister van Onderwijs heeft daarop laten weten dat hij niet langer voornemens is de wet aan te scherpen op dit punt. Wél wil hij dat het resultaat van de afspraak gemonitord wordt.  

Ondersteuning

De handreiking die de sectorraden voor hun leden beschikbaar stelden naar aanleiding van hun ALV-besluit, gaat in op een model met een onafhankelijk voorzitter. Deze variant wordt in de praktijk het meest toegepast en positief ervaren. De handreiking biedt echter ook aanknopingspunten voor het aanstellen van een onafhankelijk lid in plaats van een onafhankelijk voorzitter.

Op 21 maart a.s. organiseren de PO-Raad en VO-raad een themabijeenkomst over governance in de samenwerkingsverbanden passend onderwijs. Klik hier voor meer informatie en om u aan te melden.

De betreffende samenwerkingsverbanden met een herstelopdracht ontvangen een dezer dagen een brief van de Inspectie met aanvullende informatie.