Achterstanden van leerlingen in het basisonderwijs kunnen door goede voor- en vroegschoolse educatie worden teruggedrongen, dat blijkt uit onderzoek van het Kohnstamm Instituut. 

Voor het onderzoek volgde het Instituut bijna drieduizend kinderen van tweeënhalf jarige leeftijd tot en met het einde van het basisonderwijs, om zo de effecten van voor- en vroegschoolse educatie op de ontwikkeling te onderzoeken. 

Positieve effecten

Uit het onderzoek komt naar voren dat de achterstand van kinderen die voor- en vroegschoolse (vve) hebben gevolgd substantieel afneemt ten opzichte van kinderen die niet aan vve hebben deelgenomen. Volgens het Instituut geldt dat vooral voor woordenschat, maar ook voor rekenen. 

De studie laat zien dat de educatieve proceskwaliteit van belang is. Dit geldt met name in de voorschoolse periode (2- en 3-jarigen). Ook hier ziet het Instituut vooral het effect op woordenschat, omdat kinderen die vve volgen vaak een aanzienlijk lager beginniveau hebben dan kinderen die niet voor vve in aanmerking komen. Bijvoorbeeld omdat er thuis een andere taal wordt gesproken. “Kennelijk slagen de voorschoolse voorzieningen erin een boost te geven aan de woordenschat van deze kinderen”, aldus het Instituut. 

Doorgaande lijn

Toch maakt het Kohnstamm Instituut ook kanttekeningen: zo is de educatieve kwaliteit in de kleutergroepen vaak lager dan bij kinderopvanglocaties met een vve-programma. Bovendien stroomde de helft van de onderzochte vve-kinderen door naar een school zonder erkend vve-programma. Het Instituut pleit daarom voor een hogere (educatieve) kwaliteit in met name kleutergroepen en voor een betere afstemming tussen kinderopvang en primair onderwijs. Ook zien ze dat de toeslagenaffaire en personeelstekorten in de kinderopvang mogelijk een risico zijn voor het bereik van kinderen die voor vve in aanmerking komen en de kwaliteit van het aanbod.  

Samen aan de slag

De PO-Raad en de Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang (BMK) zijn blij dat het onderzoek van het Kohnstamm Instituut nogmaals de kracht van vve heeft aangetoond. De huidige aandacht in het primair onderwijs voor basisvaardigheden onderstreept nogmaals het belang van kwalitatief goede voor- en vroegschoolse educatie. Tegelijkertijd herkennen we de kanttekeningen en zorgen die naar voren komen. We vinden het belangrijk om de samenwerking tussen de sectoren te bevorderen en onze leden te stimuleren de kwaliteit van vve-programma’s verder te verbeteren. Ook is de toegankelijkheid van voorschoolse voorzieningen voor ons essentieel, als onderdeel van een stelsel waarbij alle kinderen richt hebben op kinderopvang en daarbinnen extra aandacht is voor kinderen die dat nodig hebben. We werken daarom graag samen met de betrokken ministeries om te zorgen voor toegankelijke en kwalitatief goede voor- en vroegschoolse educatie.