De clusters binnen het gespecialiseerd onderwijs

In Nederland worden het speciaal onderwijs (so) en het voortgezet speciaal onderwijs (vso) onderverdeeld in vier clusters. De clusters zijn gebaseerd op de extra hulp die kinderen nodig hebben. 

Cluster 1: kinderen met een visuele beperking

In cluster 1 zitten scholen voor kinderen met een visuele beperking. Dit zijn kinderen die blind of slechtziend zijn. Bartiméus en Koninklijke Visio hebben in Nederland scholen voor cluster 1. 

Cluster 2: dove en slechthorende kinderen

In cluster 2 is er plek voor dove en slechthorende kinderen, kinderen met ernstige spraak/taalmoeilijkheden of een taalontwikkelingsstoornis (TOS). Kinderen die een stoornis in het autistisch spectrum hebben en moeite hebben met communiceren, kunnen ook in cluster twee terecht. KentalisAurisVierTaal en Vitus Zuid hebben scholen voor cluster 2. Bij Simea kun je vinden welke scholen er zijn. 

Cluster 3: kinderen die moeilijk leren en/of een beperking hebben

In cluster 3 kunnen kinderen naar school die heel moeilijk leren, een lichamelijke en/of verstandelijke beperking hebben, en/of epilepsie hebben. Kinderen die langdurig ziek zijn kunnen ook naar cluster 3. 

Cluster 4: kinderen met psychische stoornissen en gedragsproblemen

Onder cluster 4 vallen scholen voor kinderen met ernstige gedragsproblemen of kinderen met ernstige psychiatrische stoornissen. Scholen die verbonden zijn aan pedologische instituten horen ook bij cluster 4. In een pedologisch instituut krijgen kinderen hulp van pedagogen, psychologen, orthopedagogen, maatschappelijk werkers en leraren.

Toelating tot het (voortgezet) speciaal onderwijs

Het regionale samenwerkingsverband (SWV) gaat over scholen voor cluster 3 en 4. Het SWV beslist of een leerling wordt doorverwezen naar het (v)so en geeft daarvoor een toelaatbaarheidsverklaring (TLV) af. Scholen voor cluster 1 en 2 werken met eigen procedures voor aanmelding voor hun onderwijsinstelling of voor ambulante ondersteuning op een reguliere basisschool.

Meer informatie over toelating tot het gespecialiseerd onderwijs kun je lezen op de website van het Steunpunt Passend Onderwijs.

Hoe is het speciaal onderwijs in Nederland geregeld?