Staatsexamenkandidaten van het voortgezet speciaal onderwijs (vso) kunnen in 2025 misschien vier dagen na de bekendmaking van de zogenoemde N-termen horen hoe zij het centraal eindexamen hebben gemaakt. Ook stelt het College voor Toetsen en Examens (CvTE) verschillende maatregelen voor om de staatsexamenorganisatie beter aan te laten sluiten op de leerlingen die het afleggen. 

Als de regel goedgekeurd wordt, krijgen vso-scholen op maandag 16 juni 2025 een beveiligd Excel-bestand. Zo kunnen zij de cijfers met de leerlingen delen. De examens moeten dan wel op tijd nagekeken zijn. 

Demissionair minister Mariëlle Paul (Primair en Voortgezet Onderwijs) denkt dat met deze tijdelijke oplossing 80 tot 85% van de kandidaten vier dagen na de bekendmaking van de N-termen kan horen hoe zij hun centraal examen hebben gemaakt. Dit sluit beter aan op het moment dat de eindexamenleerlingen in het reguliere voortgezet onderwijs hun uitslag krijgen.

De demissionair minister is van plan om deze tijdelijke regel goed te keuren. Zij moet voor september een definitief besluit nemen, zodat CvTE en DUO kunnen zorgen dat het plan wordt uitgevoerd. De Tweede Kamer kan voor dat moment met de minister in gesprek over de tijdelijke maatregel. Ook moet er voor volgende jaren nog een oplossing gevonden worden.  

Extra correctiedagen en andere planning voor college-examens

Om te zorgen dat zoveel mogelijk examens zijn nagekeken, worden er extra maatregelen genomen. Zo zijn er meer correctiedagen en krijgen correctoren voor centrale examens van staatsexamens de komende jaren een hogere (thuiswerk)vergoeding. Ook worden vak-bevoegde vso-docenten gevraagd om het werk van hun eigen leerlingen na te kijken, voordat de examens naar de tweede corrector gaan. 

De mondelinge college-examens starten zo min mogelijk voordat de eerste resultaten van het centraal examen gedeeld worden. Dat betekent dat de mondelinge college-examens op vso-scholen later starten als dat kan en misschien langer doorlopen. 

De minister kan niet beloven dat alle mondelinge college-examens starten na de bekendmaking van de centraal examenresultaten, omdat er weinig tijd is tussen de centrale examens en de start van de zomervakantie. Tijdens de zomervakantie zijn vso-scholen gesloten en kunnen er meestal geen college-examens worden afgenomen. 

CvTE onderzoekt maatregelen voor versterken staatsexamenorganisatie 

Het CvTE stelt daarnaast maatregelen voor om de organisatie van staatsexamens te versterken. Minister Paul schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat de organisatie van de staatsexamens steeds moeilijker wordt, onder andere doordat er steeds meer kandidaten zijn. Ook zijn er te weinig examinatoren. 

Om te zorgen dat het staatsexamen toch goed georganiseerd kan worden, heeft het CvTE een verbeteragenda voor staatsexamens in het voortgezet onderwijs gemaakt en verschillende onderzoeken gedaan. Op basis van de uitkomsten hiervan heeft het CvTE maatregelen voorgesteld met drie actielijnen: 

1. Flexibiliseren van het staatsexamensysteem

Het CvTE gaat aan de slag om de organisatie van het staatsexamen te flexibiliseren. Dit betekent dat het staatsexamen op meerdere momenten kan worden afgenomen. Ze willen het staatsexamen ook zo organiseren dat het voor examinatoren aantrekkelijk wordt om zich voor het staatsexamen in te zetten.

2. Versterken aansluiting vso-doelgroep

De demissionair minister en Tweede Kamer willen dat het staatsexamen beter past bij vso-leerlingen. Daarom hebben ze drie projecten gedaan: 

1. Ze hebben een proef gedaan waarbij vso-scholen een grotere rol hebben in de examinering van hun eigen leerlingen bij het staatsexamen. 

2. Ze verbeterden de vakinformatie voor kandidaten, ouders en scholen. 

3. Ze onderzochten het doel waarmee certificaatkandidaten opgaan voor een certificaat. Dat laat zien dat er een duidelijk verschil zit tussen vso-leerlingen en andere kandidaten die het staatsexamen doen.

Actielijn 3. Uitvoeringsconsequenties

Het CvTE en DUO doen de komende maanden een zogenoemde impactanalyse. Daarmee brengen ze in kaart hoe uitvoerbaar, maakbaar en haalbaar de maatregelen zijn. Ook onderzoeken ze hoelang het duurt voordat de maatregelen in kunnen gaan en hoeveel dat kost.