De oorlog in Oekraïne houdt het nieuws, en daardoor ook veel leerlingen, leraren en scholen sterk bezig. In sommige gevallen raakt het hen direct, bijvoorbeeld omdat ze familie in het in oorlog-verwikkelde land hebben wonen. Op andere plekken melden ontheemde Oekraïense gezinnen zich bij een school. Verschillende organisaties bieden lesmateriaal, handvatten en andere vormen van ondersteuning om de oorlog een goede plek in de school en klas te bieden. In dit bericht een paar tips op een rijtje.

Praat erover

De oorlog in Oekraïne maakt veel los. Het nieuws kan bij onderwijspersoneel en leerlingen gevoelens en/of herinneringen loslaten. Bied als organisatie of leraar ruimte voor dit gevoel en faciliteer het gesprek. Utrecht University heeft samen met de website ‘TerInfo’ een lesbrief opgesteld voor leraren in het po, vo en mbo en ook op de website van LOWAN staan praktische tips over hoe je met jonge kinderen over oorlog praat en suggesties voor rituelen.

Lesmateriaal

Uitgeverij Creathlon heeft op de website goedemorgenopschool.nl gratis materiaal beschikbaar over de oorlog in Oekraïne. Bij het materiaal zitten vragen aan de hand waarvan leerlingen de inval door het leger van Rusland in Oekraïne met elkaar kunnen bespreken. Wat is er aan de hand? Wat gaan wij er in Nederland van merken? Moeten we Oekraïne helpen, en hoe dan?

Verder biedt Stichting School & Veiligheid een overzicht van beschikbare handvatten voor het voeren van gesprekken over maatschappelijk gevoelige onderwerpen in de klas. 

Nieuwkomers

De eerste Oekraïense vluchtelingen zijn inmiddels aangekomen in Nederland en de verwachting is dat dat er de aankomende tijd meer zullen volgen. Daaronder zijn kinderen. Alle kinderen in Nederland hebben recht op (en plicht tot) onderwijs. Concreet betekent dit dat scholen verplicht zijn om een passend onderwijsaanbod voor nieuwkomers te faciliteren.

Een deel van de gevluchte gezinnen komt binnen via verschillende centra die op zijn gezet door gemeenten of veiligheidsregio's. In dat geval wordt onderwijs geregeld. In andere gevallen komen gevluchte mensen via andere routes Nederland in en verblijven zijn bijvoorbeeld bij familie of vrienden. Omdat Oekraïners visumvrij in Nederland mogen verblijven, hoeven zij zich niet direct te melden bij officiële instanties. In dat geval met minderjarige kinderen: meld je bij een school, zodat de kinderen zo snel mogelijk onderwijs kunnen hervatten.

Uitdagingen

Op korte termijn worden er meer ontheemde families met kinderen in Nederland verwacht, die in het Nederlandse onderwijs zullen instappen. Het meest prangende issue bij het bieden van passend onderwijs aan deze kinderen, is de taalbarrière. De vraag is of de school dit zelf aankan, of dat de kinderen moeten worden doorverwezen naar een taalklas of taal school. Daarnaast kan het voor zowel schoolbesturen, als scholen en gemeenten een uitdaging zijn om (op korte termijn) onderwijs te verzorgen voor gevluchte kinderen. Zeker gezien de oplopende personeelstekorten in de sector en de specifieke expertise die nodig is voor bieden van onderwijs aan deze kinderen. De PO-Raad en LOWAN ondersteunen schoolbesturen en gemeenten bij het organiseren van onderwijs voor deze kinderen.

Extra ondersteuning nodig of heb je vragen?

• Over burgerschap: mail naar Pim de Vente (p.devente@poraad.nl)
• Over nieuwkomersonderwijs: mail naar Boudien Bakker (b.bakker@poraad.nl) of Marieke Postma (m.postma@poraad.nl)
• Een andere vraag? VluchtelingenWerk biedt verschillende organisaties ondersteuning bij de opvang van Oekraïense vluchtelingen.