De Tweede Kamer heeft ingestemd met een amendement van Nico Drost (ChristenUnie) om een zogenoemde horizonbepaling toe te voegen aan de Wet tijdelijke nieuwkomersvoorzieningen (TNV). Dit betekent dat de wet na vijf jaar afloopt.  

Met de TNV-wet krijgen schoolbesturen ruimte om beredeneerd af te wijken van de wettelijke bepalingen uit de WPO en WVO over onderwijstijd, bevoegdheden van leraren en het onderwijsprogramma. In een brief aan de Tweede Kamer uitten wij vorige maand met de VO-raad en LOWAN onze zorgen over een glijdende schaal: er wordt met de wet mogelijk langdurig ingeleverd op de kwaliteit van het onderwijs aan nieuwkomerskinderen. De PO-Raad vond het belangrijk dat de wet een tijdelijk karakter zou krijgen en dat er in de komende periode wordt gewerkt aan structurele oplossingen. Ons uitgangspunt is en blijft dat kinderen zoveel mogelijk volwaardig onderwijs moeten krijgen.

Aanvullende bekostiging naar eerste schooldag

In het debat over de TNV-wet liet minister Robbert Dijkgraaf (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) weten dat hij de aanvullende bekostiging voor onderwijs aan nieuwkomers wil laten starten op de eerste schooldag. Nu krijgen scholen in het primair onderwijs een jaar aanvullende bekostiging voor onderwijs aan nieuwkomerskinderen. Deze extra financiering gaat echter al van start vanaf het moment dat een kind in Nederland aankomt, terwijl het vaak veel langer duurt voordat een kind in Nederland naar school kan. Daardoor gaat een deel van deze financiering verloren.

De PO-Raad, VO-raad en LOWAN riepen daarom op om de aanvullende bekostiging in te laten gaan op de eerste schooldag, zodat basisscholen het volledige bedrag kunnen benutten. Wij zijn dan ook blij met deze toezegging van de minister.

Vanwege aanpassingen in verschillende registratiesystemen is het doorvoeren van deze maatregel volgens Dijkgraaf op zijn vroegst pas in 2025 mogelijk. Verschillende partijen vroegen daarom om tot die tijd te zorgen voor een tussenoplossing. De minister laat echter weten dat dit idee op bezwaren stuit, bijvoorbeeld vanwege de uitvoerbaarheid. Een motie van Kati Piri (Partij van de Arbeid) en Lisa Westerveld (GroenLinks) om een tussenoplossing te realiseren heeft het niet gehaald. Na de zomer laat de minister weten hoe hij de bekostigingswijziging gaat doorvoeren.

Koppeling tussen TNV’s en reguliere nieuwkomersscholen

De Inspectie van het Onderwijs adviseerde eerder om ervoor te zorgen dat bij het opzetten van tijdelijke nieuwkomersvoorzieningen samengewerkt wordt met bestaande nieuwkomersvoorzieningen om te voorkomen dat partijen het wiel opnieuw moeten uitvinden en het vormgeven van het onderwijsaanbod te versnellen. Nico Drost (ChristenUnie) vroeg de regering daarom in een aangenomen motie zorg te dragen dat de op te richten TNV’s ook gekoppeld worden aan reguliere nieuwkomersvoorzieningen, om zo te zorgen voor uitwisseling van kennis en expertise.

Minister Dijkgraaf was in het Kamerdebat enthousiast over dit plan: ‘Leren van elkaar is belangrijk. Ik kan zeker ook in de AMvB [Algemene Maatregel van Bestuur, red.] opnemen dat scholen in het inrichtingsplan opnemen dat ze uitleggen hoe de expertise voor nieuwkomersonderwijs geborgd is’. Ook voor de PO-Raad was dit een belangrijk punt en we zijn blij dat deze uitwisseling nu goed wordt geborgd.

Knelpunten in bekostiging moeilijk op te lossen

De PO-Raad, VO-raad en LOWAN hebben daarnaast aandacht gevraagd voor verschillende knelpunten rond de bekostiging van nieuwkomersonderwijs. Zo vroegen we de Kamer de aanvullende bekostiging voor nieuwkomers te verlengen met de periode waarin een nieuwkomer is aangewezen op een tijdelijke voorziening, zodat er bij doorstroom naar een reguliere nieuwkomersklas of het regulier onderwijs aanvullende bekostiging over is voor de benodigde extra ondersteuning. Helaas stelt de minister dat dit niet mogelijk is. Een motie van Partij van de Arbeid en GroenLinks kreeg ook onvoldoende stemmen.

Hoe welwillend Kamerleden ook zijn, we moeten het doen met de kabinetsreactie dat de OCW-begroting geen ruimte biedt voor dit soort maatregelen. Minister Dijkgraaf gaat na de zomer aan de slag met een visietraject om het nieuwkomersonderwijs te bestendigen en wettelijk te borgen. De PO-Raad vindt het essentieel dat dan ook de knelpunten rond de bekostiging in dit traject worden meegenomen en waar mogelijk opgelost.