Het Nationaal programma onderwijs na Corona dat demissionair ministers Slob en Van Engelshoven vanmiddag presenteerden, geeft de onderwijssector de kans om met extra geld, menskracht en gezamenlijk met alle partners daadwerkelijk te doen wat nodig is. Er komt in totaal 8,5 miljard euro vrij waarvan 5,8 voor het primair en voortgezet onderwijs voor de komende 2,5 jaar. Hiermee kunnen we in kaart brengen wat de coronaperiode met onze leerlingen heeft gedaan en met evidence-informed aanpakken het herstel inzetten, gericht op de lange termijn. 

We kunnen aan de slag! 

,,Met deze forse investering onderkent het Kabinet dat het onderwijs meerjarig ondersteund moet worden om de gevolgen van de coronacrisis voor leerlingen te ondervangen. Wat nodig is, zal overal anders zijn en is niet op te lossen met quick fixes. De sector inventariseert op dit moment wat daarvoor nodig is”, zegt Rinda den Besten, voorzitter van de PO-Raad.  

Diep ademhalen en doorgaan 

Leraren, schoolleiders en bestuurders hebben het afgelopen jaar keihard gewerkt en telkens weer geschakeld om met thuisonderwijs, halve klassen en nieuwe richtlijnen zo goed mogelijk onderwijs te blijven verzorgen. Zij zijn altijd in contact gebleven met de leerlingen en hebben zo een goed beeld van hoe het met hen gaat. Dit is een ongelofelijke prestatie, die veel heeft gevraagd en nog steeds vraagt van onze mensen. Nu de scholen weer open zijn halen we even diep adem, kijken we wat er nodig en mogelijk is en pakken dan door in het belang van onze leerlingen. 

Voorwaarden voor succes 

Het Nationaal programma onderwijs na Corona schetst de hoofdlijnen van wat er de komende tijd aan geld en ondersteuning beschikbaar is en vergt nog veel uitwerking. De PO-sector pakt dit graag samen met de leden en het Ministerie van OCW op. 

,,Het liefst willen we morgen al de lessons learned van de coronaperiode borgen in de klas en de  negatieve impact op onze leerlingen van dit jaar aanpakken. Maar feit is dat we nog midden in de crisis zitten”, schetst Den Besten. ,,De PO-Raad heeft het initiatief genomen om op korte termijn met evidence-informed plannen te komen om onze leerlingen op de langere termijn goed op te vangen. Daarbij waken we voor quick fixes. De regie moet bij scholen en besturen blijven liggen. De uitwerking van de aanpak die OCW nu presenteert moet daarom met de sector vormgegeven worden.”  

In januari richtte de PO-Raad het Impactteam Corona en Onderwijskwaliteit op om te komen tot evidence-informed plannen voor de middellange en lange termijn. Het Impactteam, dat bestaat uit onderwijsprofessionals en wetenschappers, brengt de komende maanden adviezen uit over het in beeld brengen van de ontwikkeling van leerlingen, de ondersteuning die noodzakelijk is om tot bewezen effectieve interventies te komen op de middellange termijn en de bijpassende stappen in de schoolorganisatie. 

Blik op de toekomst

De crisis en deze investering kunnen we benutten om een kwaliteitsslag te maken met de toekomst van ons onderwijs voor ogen. Een slag die verder gaat dan herstel. De aanpak moet bijdragen aan het oplossen van een aantal grote vraagstukken die we ook al voor corona hadden, zoals de Onderwijsraad in juni constateerde: het leraren- en schoolleiderstekort, kansenongelijkheid en teruglopende leesresultaten. Het onderwijs zelf moet haar bestuurlijke verantwoordelijkheid kunnen pakken. We pleiten voor aansluiting op bestaande kwaliteitszorgsystemen en lokale samenwerkingsvormen. De onderwijsprofessionals weten het beste wat nodig is. De uitwerking van het Nationaal programma moet daarom vraaggericht zijn, met ruimte voor maatwerk en extra personele inzet, passend bij de behoefte van  leerlingen en de school.   

Tot de zomer 

Tot de uitwerking van de plannen voor de middellange termijn gedetailleerd vorm heeft gekregen, kan het beschikbaar gekomen geld op de korte termijn gebruikt worden voor investeringen in onder andere de mentale gezondheid van leerlingen en medewerkers, een zorgvuldige analyse van waar de leerlingen staan en extra handen in de school. 

Bij dit alles blijft de PO-Raad benadrukken dat structurele investeringen in het onderwijs nodig zijn. Het huidige stelsel voldoet niet om kansongelijkheid afdoende tegen te gaan. In de nieuwe regeerperiode is een stelselwijziging nodig om jonge kinderen een goede basis te geven en later te selecteren.