In het heetst van de coronapiek een herstelplan maken? Dat weigerde bestuurder Irene Koning van haar medewerkers te vragen. Twee weken geleden bespraken de scholen van stichting Fedra hun NPO-plannen met elkaar en het bestuur. Duurzaam en eenvoudig is het devies. Koning heeft vertrouwen in de kwaliteit van deze plannen maar grote zorgen over hoe het onderwijs hier over twee jaar op afgerekend wordt. ,,Ik denk dat we dit als boemerang terugkrijgen.” 

Fedra heeft elf basisscholen in Heemskerk, Beverwijk en Velsen. De impact van de coronacrisis op hun leerlingen is heel verschillend. Op de ene school is zeker iets extra’s nodig, op de andere zijn nauwelijks leervertragingen te zien.  

Toen het Nationaal Programma Onderwijs werd gepresenteerd, kwam niet heel Fedra meteen uit de startblokken. Ze waren met andere dingen bezig. ,,Er wordt ernstig onderschat wat voor jaar schooldirecteuren achter de rug hebben”, zegt Koning. ,,Mensen spanden zich tot het uiterste in om maar les te kunnen blijven geven.” In die hectiek ging deze bestuurder niemand dwingen halsoverdekop een NPO-plan te schrijven.  

Interventies en leraren opleiden 

Twee weken geleden, het was intussen half juni, kwamen haar directeuren tijdens een studiedag bij elkaar en deelden hun plannen. Elke school heeft de resultaten geanalyseerd en prioriteiten gesteld. Van daaruit wordt gezocht naar een uitvoerbaar, eenvoudig, goed plan dat aansluit op de het bestaande schoolplan.  

De scholen zetten in op extra instructie voor de basisvaardigheden, bewegingsonderwijs, kunst en cultuur. Daarnaast wordt er geïnvesteerd in het opleiden van nieuwe leraren. ,,We kunnen namelijk van alles willen, maar niemand die het kan uitvoeren”, ziet Koning. ,,We hebben nu al nauwelijks personeel voor ziektevervanging of ambulante tijd. Er zit geen spek meer op de botten. Daarom gaan we mensen aannemen in een werken-leren-traject. Zij werken aan de interventies uit de NPO-plannen en ze worden daarnaast door ons opgeleid.” De vijver waarin Fedra vist is de lijst van aanmeldingen voor de verkorte deeltijdpabo in de regio. ,,We willen mensen verleiden daarnaast bij ons te komen werken.” 

Gedwongen de wet overtreden 

Of dat voor september lukt? Koning weet het niet. Ze heeft nu vooraleerst haar directeuren verboden in de vakantie te werken want ze hebben die vakantie hard nodig. Koning: ,,Ik vermoed dat de meesten in de laatste week van de vakantie de pen weer oppakken en de plannen voor 1 september klaarliggen. Daarna kunnen ze naar de MR.” Ze worden gedwongen de wet op de medezeggenschap te overtreden, zegt Koning. ,,Deze haast is niet door ons gekozen. De directeuren nemen de MR-en mee in het denkproces zodat ze nu al tegenstem kunnen leveren en de instemming straks hopelijk soepeltjes verloopt. De tijd is eigenlijk te krap, wettelijk gezien heeft de MR acht weken bedenktijd. Maar dan hadden ze voor de meivakantie alle NPO plannen moeten schrijven.” 

Vrees voor een boemerang

En dat kon niet. De menukaart kwam half mei, tot eind juni was niet bekend met welke precieze bedragen scholen kunnen rekenen en hoe besturen moeten verantwoorden… ,,Het onderwijs krijgt vaak voor de voeten geworpen dat het maar wat aanrommelt”, weet Koning. ,,Maar in deze situatie kunnen we niet anders. Het is zo dubbel: alle scholen zijn blij met extra geld, maar het voelt als afkopen van ellende. En ik denk dat we dit als boemerang terugkrijgen. De politiek verwijt ons keer op keer dat wij middelen niet of niet doelmatig inzetten. Maar om dit NPO-geld welbewust in te zetten hebben we tijd en mensen nodig: Straks blijken we niet in staat het geld uit te geven, of niet in staat de basisvaardigheden op een hoger niveau te krijgen. Er wordt eenmalig geld gegeven met primaat op schoolniveau omdat de overheid schoolbesturen niet vertrouwd. Andersom is ook het vertrouwen van bestuurders en directeuren in de politiek intussen heel dun.” 

Structurele middelen 

In die vertwijfeling hopen de bestuurder en haar scholen ook gewoon iets duurzaams over te houden voor het onderwijs aan hun leerlingen. Aan het arbeidsethos zal het niet liggen: Koning ziet hoe haar scholen zich weer ‘voor 300% inzetten’ en alles doen om ervoor te zorgen dat leerlingen niets tekort komen. ,,Maar door dat keiharde werken blijven veel dingen ook onzichtbaar. We hebben structurele middelen nodig.”