“Het fundament van het onderwijs piept en kraakt, maar tegelijkertijd wil ik een lans breken voor alle mensen in het onderwijs die er dag in dag uit iets van maken, terwijl ze soms echt met hun handen in het haar zitten.” Zo begon minister Wiersma zijn beantwoording in de eerste termijn van het debat over de Staat van het Onderwijs.

In hetzelfde debat werden ook het Jaarverslag en de Slotwet 2021 behandeld. Ook minister Dijkgraaf was aanwezig voor alle onderwerpen in het mbo en hoger onderwijs. Voor het primair onderwijs ging het vooral over het lerarentekort, de basisvaardigheden, kansengelijkheid en passend onderwijs.

Een debat waarin veel onderwerpen de revue passeerden. De Kamer vroeg de minister naar zijn plannen en de minister lichtte toe. Al zijn veel plannen nog in de maak en zegde de minister toe "hier op korte termijn op terug te komen."

Wettelijke eisen aan strategisch personeelsbeleid

De Kamer ziet een minister die voortvarend aan de slag gaat. Lisa Westerveld van GroenLinks vraagt zich wel af of de minister alle plannen wel kan realiseren. “Kan het veld het wel aan? Er is een lerarentekort.” Harm Beertema van de PVV maakt zich ook zorgen over het lerarentekort en spreekt zelfs van een systeemcrisis. “Het lerarentekort richt grote schade aan.” Habtamu de Hoop van de PvdA vraagt wat de minister nu aan het lerarentekort gaat doen.

Minister Wiersma erkent dat het lerarentekort een steeds groter risico vormt voor de kwaliteit van het onderwijs. “Het tekort aan collega’s komt in alle gesprekken die ik voer naar voren. Het zorgt voor veel stress en ongemak op scholen. En de aanpak van de tekorten hangt samen met alle plannen die we hebben voor het onderwijs.”

De minister geeft aan dat hij daarom de handen ineen heeft geslagen met de sectorraden en de vakbonden in het Onderwijsakkoord. “Naast afspraken over arbeidsvoorwaarden zijn er ook afspraken gemaakt om de werkdruk aan te pakken en het strategisch personeelsbeleid te verbeteren.” Wat dat specifiek betekent, daar komt de minister op terug. Vanaf 2024 worden er namelijk wettelijke eisen gesteld aan strategisch personeelsbeleid. Deze week komt de minister met een uitgebreide brief over de aanpak van het lerarentekort.

Een lerende cultuur op scholen

Tweede Kamerlid René Peters van het CDA vroeg aandacht voor de lerende cultuur binnen scholen. “Als er geen lerende cultuur is, dan heeft professionalisering geen zin.” De minister geeft aan dat er in het Onderwijsakkoord 118 miljoen structureel is toegevoegd om te werken aan professionalisering en een lerende cultuur. “Deze ontwikkeling is niet vrijblijvend.” Ook hier maakt de minister de koppeling met de wettelijke eisen die gesteld worden aan strategisch personeelsbeleid. Daarnaast kan de Onderwijsinspectie scholen wijzen op het project Ontwikkelkracht.

Aanvullend onderwijs en kansengelijkheid

GroenLinks vroeg de minister naar vier (nog niet uitgevoerde) moties van SP en GroenLinks met betrekking tot het aanvullend onderwijs. De minister geeft aan dat hij het zorgelijk vindt dat scholen reclame maken voor aanvullend onderwijs. “Het wekt de indruk dat aanvullend onderwijs noodzakelijk is en vervaagt de grens tussen publiek en privaat onderwijs.” De schoolomgeving moet volgens de minister verrijkt worden, zodat aanvullend onderwijs minder nodig zal zijn. Daarnaast geeft de minister aan dat hij samen met de sectorraden bezig is formeel strengere eisen te stellen aan schoolbesturen om commerciële partijen in te huren.

“Wij zien ook dat de markt voor externe partijen veel wind in de zeilen heeft gekregen. Daar zijn wij zelf debet aan en dat moeten wij niet meer doen.” De minister wil daarom kijken naar een keurmerk, het kunnen eisen van redelijke tarieven en regels over het maken door scholen. “Er is een heel assortiment aan maatregelen mogelijk.” Nog voor de begroting komt de minister met een uitgebreid plan voor kansengelijkheid.

Passend onderwijs

In maart was er een debat over passend onderwijs, waarin veel toezeggingen zijn gedaan. De Kamer vroeg de minister in dit debat over de stand van zaken. Minister Wiersma geeft aan dat er eind 2022 een norm ligt voor basisondersteuning voor drie leergebieden: dyslexie, hoogbegaafdheid en executieve functies. Voor de zomer ligt er een plan over de verankering van het leerrecht, waarvan de minister het wetsvoorstel voor het einde van het jaar naar de Kamer wil sturen. Daarnaast gaat de minister kritischer kijken naar het verzuimbeleid op scholen. Ook deze aanpak wordt voor de zomer naar de Kamer gestuurd, net als het plan over hoogbegaafdheid. In het najaar van 2022 komt er een routekaart inclusiever onderwijs, waar de minister samen met het veld aan gewerkt heeft. Ook komt er dan een plan voor thuiszitters en de vrijstellingen die worden afgegeven.

Corona

Naast een paar kritische woorden over de wet ‘ruimte voor nieuwe scholen’ was er ook aandacht voor corona. Minister Wiersma is met partijen bezig hier plannen voor te maken “Het is niet leuk, maar we moeten hier wel op anticiperen. We willen het plan voor de zomervakantie afhebben, want dit kabinet wil ten allen tijde schoolsluiting voorkomen.” De minister vraagt daarom aan scholen om een draaiboek voor te bereiden.

Deze week volgt nog een brief over de precieze plannen rondom de corona-aanpak op scholen.