AB-lid Wiely Hendricks: 'Verandering'

Het negenkoppige Algemeen Bestuur van de PO-Raad bestaat uit leden van de PO-Raad en verbindt de vereniging zo met haar leden. In verschillende blogs op Mijn PO-Raad geven zij dit schooljaar hun kijk op actuele ontwikkelingen in de sector. In deze blog kijkt Wiely Hendricks, voorzitter van het college van bestuur van Stichting De Haagse Scholen, naar verandering. Zijn boodschap: wees altijd positief en enthousiast over veranderingen, maar koester tegelijkertijd ook de gebruiken en gewoonten in het onderwijs van nu die behouden moeten worden.

Onlangs kreeg ik een boek cadeau met de titel 'Verandering van tijdperk', ondertitel: 'Nederland kantelt'. De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat ik het lezen van zakelijke literatuur niet tot mijn hobby reken, maar dit boek trok mijn aandacht; omdat ik steeds meer geïnteresseerd raak in de vraag: hoe zal deze periode, de jaren nul en tien, de geschiedenisboeken ingaan?

De auteur van het boek is voor zichzelf tot een conclusie gekomen, ik citeer ,,Een keer in de zoveel tijd verandert er zo veel fundamenteels op zo veel terreinen dat we niet spreken van een tijdperk van verandering, maar van een verandering van tijdperk”. Ook in onze sector is het besef doorgedrongen dat de wereld snel verandert en dat we het onderwijs moeten aanpassen aan de veranderende omstandigheden. Het platform Onderwijs2032 is ontstaan uit het besef van de staatssecretaris dat een vernieuwing van het onderwijs noodzakelijk is.

Toen mijn organisatie, Stichting De Haagse Scholen, in 2015 in nauw overleg met onze leerkrachten en directeuren nadacht over de toekomst van het onderwijs in onze scholen, viel mij op dat echt iedereen van mening was dat het onderwijs moest veranderen, maar er waren behoorlijke verschillen in inzicht over de aard en inhoud van die veranderingen. In de kern van de zaak hebben we elkaar gevonden in drie observaties die moeten leiden tot verandering. De eerste betreft de bovenmatige aandacht voor toetsen in het Nederlands onderwijs. Deze heeft eraan bijgedragen dat er verhoudingsgewijs te veel aandacht is geweest voor de cognitieve ontwikkeling van kinderen op een belangrijk, maar betrekkelijk klein, smaldeel. De tweede constatering betreft het feit dat we, als het gaat om de denkkracht van kinderen, de onderzoekende en creatieve vaardigheden te weinig aanspreken. Tot slot denken we dat als we de kinderen meer verantwoordelijkheid leren nemen voor het eigen leerproces, wij de leerprestaties van kinderen kunnen verbeteren. 

Vrij zeker zullen veel, zo niet alle schoolbesturen de komende tijd aan de slag gaan met vernieuwing van het onderwijs. Sommige zijn zelfs al volop bezig. De uitkomsten van de verdieping op Onderwijs2032 zullen daarbij nog een extra impuls geven. 

En toch. Hoe enthousiast ik zelf ook ben en hoeveel enthousiasme ik ook in de scholen zie, het gebeurt me de laatste tijd vaak dat ik terugdenk aan een training die ik in 1992 bij de Baak deed. Op de eerste dag was marketing het onderwerp. Een goeroe in dat vakgebied begon zijn training met het projecteren van een Engelstalige tekst. Deze tekst kwam neer op de volgende boodschap: ,,We kunnen toch met zekerheid constateren dat er nooit eerder in de geschiedenis zoveel veranderingen in de samenleving zichtbaar worden als nu het geval is”. Dit bleek een citaat uit een Amerikaanse krant uit 1827. Wat betekende dit voor mij en wat is mijn boodschap in deze blog? Wees altijd positief en enthousiast over veranderingen. Zonder veranderingen geen verbetering. Maar laat je niet verleiden tot de gedachte dat juist jouw tijd zo bijzonder is dat een onvermijdelijke en allesomvattende verandering onder stoom en kokend water tot stand moet komen. Er zijn ook gewoonten en gebruiken in het onderwijs van nu die we moeten behouden.