Nieuws

Evaluatie Wet veiligheid op school: agenderende functie, maar niet doorslaggevend

Leerlingen hebben recht op een veilige school. Scholen hebben hiervoor een zorgplicht die is vastgelegd in de Wet veiligheid op school. Deze wet is recent geëvalueerd. Uit deze evaluatie blijkt onder andere dat het aantal leerlingen dat aangeeft gepest te worden, is gedaald. Schoolbesturen geven aan dat de Wet veiligheid op school heeft geholpen om het onderwerp op scholen waar dit niet vanzelfsprekend het geval was, op de agenda te krijgen. De wet wordt niet gezien als de doorslaggevende oorzaak van een veiliger schoolklimaat.

De evaluatie van de wet Sociale Veiligheid is half november samen met een reactie van minister Arie Slob (Onderwijs) naar de kamer gestuurd. Uit deze evaluatie komt naar voren dat op veel scholen al sprake was van veiligheidsbeleid en een groot gevoel van veiligheid onder leerlingen en personeel en dat de wet hier niet perse aan heeft bijgedragen. Als wordt gekeken naar het aantal leerlingen dat aangeeft gepest te worden (de oorspronkelijke aanleiding voor de wet) dan is in zowel het po als het vo een daling zichtbaar in de jaren sinds de inwerkingtreding van de wet.

In de evaluatie doen de onderzoekers enkele aanbevelingen om het veiligheidsbeleid nog verder te versterken: 

  • Scholen kunnen informatie over veiligheid beter delen en monitoren 
    De onderzoekers bevelen aan dat scholen de informatie over veiligheid beter vindbaar maken en actiever delen. Bovendien bevelen de onderzoekers aan om de monitoringsinstrumenten van scholen te verbreden en te verdiepen en de resultaten van de monitor periodiek te evalueren. 
  • Meer aandacht voor bekendheid regelgeving bij personeel
    De onderzoekers concluderen dat een uitbreiding van de Wet veiligheid op school met eisen ten aanzien van de veiligheid van personeel niet nodig is. Voor onderwijspersoneel zijn de zaken rondom hun gezondheid en (sociale) veiligheid geregeld in de Arbeidsomstandighedenwet en -besluit (en bijbehorende Arbocatalogi) en de cao’s in po en vo. Wel benadrukken de onderzoekers dat de bekendheid met deze regelgeving beter kan.
Wist je dat je in Vensters via Mijn Scholen Op de Kaart informatie over veiligheid laagdrempelig goed vindbaar kunt maken en actief kunt delen? Vul de indicator 'Veiligheid op school' in en deel bijvoorbeeld het schoolveiligheidsplan, het anti-pestprotocol of andere relevante documenten.

Vervolgstappen

De minister ziet mogelijkheden zien om de veiligheidsbeleving van onderwijspersoneel mee te nemen in een uitbreiding van de Arbo-catalogi. Ook vindt hij het belangrijk dat eventuele klachten in een school goed afgehandeld worden. Slob zet daarom een onderzoek uit naar het klachtenstelsel. Tot slot wil hij de meldplicht uitbreiden, zodat scholen direct melding moeten maken bij de lvhO, indien ernstige incidenten hebben plaatsgevonden waarbij de sociale veiligheid van leerlingen in het geding is. 

De PO-Raad herkent de bevindingen uit de evaluatie en steunt de aanbevelingen. Dat het aantal leerlingen dat aangeeft gepest te worden daalt is goed nieuws. Door opvolging te geven aan de aanbevelingen streven we naar een veiliger schoolklimaat voor leerlingen en personeel. 

Scholen hebben zorgplicht 

Een veilige school zorgt voor een omgeving waarin leerlingen optimaal kunnen leren. Hoe scholen hiervoor moeten zorgen is opgenomen in Wet veiligheid op school (uit 2015). De wet legt scholen een zorgplicht op, op drie aspecten. 

1) Scholen moeten een sociaal veiligheidsbeleid uitvoeren.
2) Er moet een aanspreekpunt zijn waar leerlingen en ouders pesten kunnen melden. Ook moet iemand het pestbeleid op school regelen. Dat kan dezelfde persoon zijn, maar dat hoeft niet.
3) Scholen moeten de beleving van veiligheid, de aantasting van die veiligheid en het welzijn van hun leerlingen meten.

Bij de inwerkingtreding in 2015 is met de Kamer afgesproken dat de wet na vijf jaar geëvalueerd wordt. Vanwege Covid-19 is deze evaluatie niet in 2020 maar in 2021 afgerond. 

Scholen die ondersteuning zoeken bij het creëren en onderhouden van een veilige schoolcultuur kunnen terecht bij Stichting School en Veiligheid (SSV)