Goed onderwijs = lumpsum + betere verantwoording

Maak de bekostiging van scholen en hun besturen eenvoudiger en zorg dat zij beter verantwoorden waar ze hun geld aan uitgeven. Onderzoek daarnaast of er voldoende geld is om aan alle maatschappelijke verwachtingen en de gevraagde onderwijskwaliteit te kunnen voldoen. Dat adviseert de Onderwijsraad in zijn rapport ‘Inzicht in en verantwoording van onderwijsgelden’ die hij vandaag presenteert. De PO-Raad herkent zich in het rapport en gaat aan de slag met deze aanbevelingen.

De Onderwijsraad constateert dat er veel vragen en discussies leven over de besteding van onderwijsgeld. Zo zijn er critici die het onderwijsgeld meer willen oormerken om zo meer invloed te hebben op waar het geld aan wordt uitgegeven. De Tweede Kamer gaf de Onderwijsraad daarom de opdracht op zoek te gaan naar alternatieve manieren van bekostiging.

De Onderwijsraad concludeert nu dat de lumpsum zelf juist goed is voor het onderwijs. ‘De lumpsum doet het meest recht aan de autonomie van onderwijsinstellingen en waarborgt de stabiliteit en continuïteit van bekostiging en onderwijsbeleid’, aldus de Onderwijsraad. Hij verkiest de lumpsum boven ‘alternatieve bekostigingsmethoden’. Daarbij vindt de raad het belangrijk te evalueren of er voldoende geld is om aan alle maatschappelijke verwachtingen en de gevraagde onderwijskwaliteit te voldoen. De Raad zegt hierover: ‘De overheid bekostigt het onderwijs om te kunnen voldoen aan wettelijke minimumnormen voor kwaliteit, maar de maatschappelijk verwachtingen gaan vaak verder.’

Betere verantwoording

De PO-Raad onderschrijft het advies van de Onderwijsraad. Lumpsum is een groot goed omdat scholen en hun besturen hiermee kunnen inspelen op lokale omstandigheden en hun onderwijs beter kunnen afstemmen op hun leerlingen. De sectororganisatie ziet ook dat er verbeteringen nodig zijn. Schoolbesturen verantwoorden zich onder meer via het jaarverslag al over veel financiële gegevens, maar deze begrijpelijker en inzichtelijker maken, is een volgende stap. Schoolbesturen moeten het verhaal rondom de cijfers beter vertellen en dat is meer dan alleen in gesprek gaan met de medezeggenschapsraad. Het gaat om tellen en vertellen. De PO-Raad spoort daarom al haar leden aan hun jaarverslag actief te publiceren en zet daarnaast volop in op verantwoording via scholenopdekaart.nl en via de zogenoemde horizontale dialoog. Daarbij voert een bestuur met schoolteams, ouders, lokale partijen om de school en collega-besturen het gesprek over beleidskeuzes. De PO-Raad heeft hierover met haar leden afspraken gemaakt in haar strategische agenda Samen werken aan goed onderwijs.

Vereenvoudiging bekostiging

De PO-Raad onderzoekt daarnaast hoe het systeem van bekostigen kan worden versimpeld. De bekostiging is nu afhankelijk van veel verschillende factoren en schoolbesturen weten aan het begin van het schooljaar niet hoeveel geld er precies binnenkomt. Zij kunnen daar in hun begroting maar moeilijk rekening mee houden. Sommige schoolbesturen begroten daardoor te voorzichtig, waardoor zij meer geld overhouden dan begroot. Mede hierdoor is het onterechte beeld ontstaan dat de hele sector moedwillig grote reserves aanlegt. Als besturen echt te grote reserves hebben, gaat de PO-Raad met hen in gesprek. Ook stimuleert ze besturen om elkaar hierop aan te spreken.

Onderzoek toereikendheid bekostiging

De PO-Raad is blij eindelijk gehoor te vinden voor haar roep om een parlementair onderzoek naar de toereikendheid van de bekostiging. Niet het systeem van de lumpsum moet onderwerp van discussie zijn, maar de vraag of het onderwijs met het huidige budget wel kan voldoen aan de ambities die zij zelf en de maatschappij heeft.