ICT in het onderwijs: ‘Met kleine stapjes meters maken’

Een nieuwsgierige school is een innovatieve school, zegt Jeff Gaspersz, hoogleraar Innovatie aan de Nyenrode Business Universiteit. Wie het onderwijs wil blijven ontwikkelen, wie leerlingen steeds wil blijven voorbereiden op de wereld van morgen, wie daartoe op de juiste manier ICT in het onderwijs wil inzetten, moet vragen stellen. ,,En niet blijven hangen in oude ideeën.’’

‘Koedenken’ noemt Gaspersz dat laatste. Genoemd naar een plaatje met een ogenschijnlijk abstracte tekening waarin talloze figuren te herkennen zijn. Maar wie één lijntje tekent, ziet erin een koe en kan aan niets anders meer denken.

Koedenken dus, slaat de creativiteit dood, betoogt Gaspersz. En dat belemmert het zien van de kansen die ICT het onderwijs biedt. Daarom is zijn advies: ,,Blijf vragen stellen, denk vanuit de kansen, vraag je leraren iedere maand wat zij hebben geleerd wat van waarde kan zijn voor het héle schoolteam.’’ Alleen dan komt het onderwijs echt verder.

Jeff Gaspersz. Foto: Tessa van Zadelhoff (@Warempel)

Beter en Slimmer leren met ICT

Gaspersz is een van de sprekers op de conferentie Beter en Slimmer leren met ICT. Door de PO-Raad en Kennisnet georganiseerd op 22 april, in De Fabrique in Utrecht. De conferentie, waar zo’n 250 schoolbestuurders, ICT-coördinatoren, schooldirecteuren en andere geïnteresseerden op zijn afgekomen, is tevens de aftrap van het gelijknamige project. De PO-Raad en Kennisnet willen daarmee scholen en hun besturen, die er nog vaak mee worstelen, verder helpen met de inzet van ICT bij het geven van onderwijs.

Het belang daarvan benadrukt staatssecretaris Sander Dekker (Onderwijs) even eerder. ,,ICT maakt veel mogelijk in het onderwijs. Gepersonaliseerd leren, leraren kunnen de ontwikkeling van leerlingen beter volgen en het kan het behapbaar en uitdagend lesgeven aan leerlingen op álle niveaus makkelijker maken.’’

De belangrijkste vraag waar we voor staan, vervolgt hij, is hoe ICT toe te passen zodat het geen doel is maar een middel om de les didactisch sterker te maken. ,,De truc is van ICT niet weer een dingetje apart te maken, maar ICT te integreren in andere ‘vakken’.’’

Staatssecretaris Sander Dekker. Foto: Mark Holmwood (@Holmwoods)

De leraar brengt kwaliteit

Het moet een door onderwijs en niet door technologie gedreven verandering zijn die in het belang is van de leerling, beaamt Simone Walvisch, vicevoorzitter van de PO-Raad. ,,Maar ICT is geen heilige graal. De relatie tussen leraar en leerling blijft de kern van het leren. En voor het verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs, moet een schoolbestuur zorgen dat de kwaliteitscyclus rond is.’’ Ofwel  herhaaldelijk goed bekijken wat in je onderwijs niet goed (genoeg) gaat en die punten steeds weer verbeteren.
,,Ik geloof in kleine acties, niet in grote strategieën, vertelde Gaspersz. In dingen die je mórgen al kunt doen.

Versnellingsvragen

De deelnemers aan de conferentie tonen zich enthousiast over de inspirerende speeches. Ze reageren instemmend wanneer halverwege de ochtend Kennisnet bekend maakt met welke vier zogenoemde versnellingsvragen van schoolbesturen ze met de PO-Raad aan de slag gaat. Dit zijn door schoolbesturen breed gedragen vragen die hen in de weg staan door te pakken met het inzetten van ICT.

Droomschool en privacy

De zaal gaat vervolgens uiteen naar diverse parallelsessies of in gesprek met deskundigen. In een van de sessies horen ze hoe je leerlingen, leraren en ouders kunt betrekken bij het nadenken over de toekomst van je eigen school. Hoe ziet die school eruit volgens leerlingen en leraren?
Hoe een school kan zorgen voor voldoende digitaal leermateriaal, lezen ze in de net gepubliceerde brochure Passend en flexibel digitaal leermateriaal voor elke leerling.

In een andere bijeenkomst leren de deelnemers over het maken van implementatieplannen. Of hoe je de op een verantwoordelijke manier met privacy kunt omgaan en leerlinggegevens kunt borgen. Het is van groot belang dat dit gebeurt, is de overtuiging van de deelnemers, maar het is niet makkelijk dit te organiseren. Want gezien alle digitale ontwikkelingen zijn gemaakte afspraken vast al snel weer achterhaald.

Goodpracticesmarkt

Op de goodpracticesmarkt gaan de bezoekers in gesprek met een negental leerkrachten en directeuren die hun good practices op het gebied van ICT-implementatie willen delen met collega’s. Vol enthousiasme vertellen de experts wat er gebeurt in hun scholen. Welke keuzes zij maken om beter en slimmer leren mogelijk te maken, hoe je financiële ruimte vindt en leraren in positie brengt. Ook geven ze tips hoe je ouders kunt betrekken, hoe je kunt samenwerken met partners in de regio en de koppeling aan onderzoek maakt.

Coderen

De dag eindigt met een waarschuwing van Remco Pijpers, deskundige op het gebied van jeugd en digitale media, voor de druk van de industrie en bedrijven om kinderen te leren coderen en die vaardigheid te laten opnemen in het nieuwe onderwijscurriculum. ,,Is dat goed voor het de leerling, of goed voor het belang van de bedrijven? Er is een tegengeluid nodig, tegen deze krachtige lobby, is zijn pleidooi. ,,Laat het hoofd niet te veel hangen naar belangen buiten school.’’