Minister Slob (Onderwijs) wil een aantoonbare beweging op gang brengen in passend onderwijs, een beweging die op de werkvloer gevoeld wordt. ‘We kunnen niet zomaar verder op deze weg’, schreef hij gisteren in een brief aan de Kamer. Het aantal thuiszitters daalt nog niet of nauwelijks, de bureaucratie evenmin en het aantal kinderen op het speciaal onderwijs blijkt bij de twaalfde voortgangsrapportage opnieuw gestegen. Met een pakket aan maatregelen wil de minister een finale poging doen passend onderwijs beter in de klas te laten landen.

Scholen krijgen met de nieuwe aanpak van minister Slob meer inzicht in de beschikbare middelen voor passend onderwijs: Hoeveel geld gaat via de lumpsum naar de scholen toe? Hoeveel budget is er in het samenwerkingsverband aanwezig voor speciale voorzieningen? Transparantie hierover moet in de scholen het gesprek op gang brengen en leiden tot keuzes die meer recht doen aan de situatie op de werkvloer.

Schoolondersteuningsprofielen nieuw leven inblazen

Scholen moeten voortaan ieder jaar (in plaats van eens in de vier jaar) hun schoolondersteuningsprofiel opnieuw vaststellen met het lerarenteam en de medezeggenschapsraad (MR). In het schoolondersteuningsprofiel staat wat de school aan basis- en extra ondersteuning kan bieden en wat daarvoor nodig is van het samenwerkingsverband. Via het wettelijk instemmingsrecht van de MR op hoofdlijnen van de begroting wil Slob ook meer draagvlak creëren voor de ondersteuningsplannen van de samenwerkingsverbanden.

Verder gaat Slob met de sector in gesprek om tot eenduidiger procedures te komen voor bijvoorbeeld toelaatbaarheidsverklaringen (tlv), om zo onnodige bureaucratie terug te dringen. Het Landelijk Expertise Centrum Speciaal Onderwijs (LECSO) en de samenwerkingsverbanden zijn reeds in gevorderd stadium met een dergelijk vereenvoudigd aanvraagformulier voor tlv’s.

Samenwerkingsverbanden versterken

Daarnaast wil de minister de samenwerkingsverbanden versterken door het intern toezicht te verbeteren en door schoolbesturen te verplichten meer specifieke informatie aan te leveren over hoe zij de middelen voor passend onderwijs hebben besteed, zodat samenwerkingsverbanden zich op hun beurt beter kunnen verantwoorden.

Als in 2020 bij de evaluatie van passend onderwijs door het NRO blijkt dat de maatregelen onvoldoende effect hebben, schroomt de minister niet het systeem op de schop te nemen, zo kondigt hij aan. Leraren formeel zeggenschap geven over de middelen voor passend onderwijs behoort dan ook tot de opties.

Wat vindt de PO-Raad

De PO-Raad heeft waardering voor de poging van de minister om passend onderwijs hiermee tot een succes te maken, al spreekt er ook wantrouwen uit zijn brief richting schoolbestuurders. ,,Opnieuw wordt het beeld geschetst dat schoolbestuurders heel andere dingen zouden willen dan leraren en ouders”, reageert voorzitter Rinda den Besten.

Terecht geeft de minister aan dat we de evaluatie van passend onderwijs in 2020 moeten afwachten, voordat met zekerheid te zeggen is aan welke knoppen gedraaid moet worden. De PO-Raad vraagt de Kamer echter in aanloop naar het aanstaande nota-overleg over passend onderwijs om toch ook alvast na te denken over een meer fundamentele vraag, namelijk: hoe zorgen we dat het stelsel de belangen van de samenleving dient, en niet andersom? Met andere woorden: is dit stelsel op lange termijn houdbaar?

De PO-Raad denkt niet dat de oplossing zit in het verder optuigen van samenwerkingsverbanden, laat staan in het nog meer mensen laten meebeslissen over de inzet van middelen voor passend onderwijs. Dat gaat niets veranderen aan de belangrijkste oorzaken van de problemen: de niet op elkaar afgestemde systemen van jeugdhulp en passend onderwijs, de versnippering in verschillende wetten voor primair, voortgezet en speciaal onderwijs, de van bovenaf opgelegde samenwerking in samenwerkingsverbanden en het overall tekort aan mensen en middelen.

Lees hier de Kamerbrief van minister Slob met de twaalfde voortgangsrapportage passend onderwijs. 

Lees hier de brief van de PO-Raad aan de Kamer ten behoeve van het nota-overleg passend onderwijs op 2 juli a.s..