OCW lanceert actieplan Gelijke Kansen, maar meer is nodig

Vanochtend lanceerde het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (OCW) het actieplan Gelijke Kansen. Daarin staan diverse maatregelen om gelijke kansen in het onderwijs te verbeteren.

In het actieplan Gelijke Kansen staan een aantal maatregelen die eraan bijdragen dat kinderen de kans krijgen hun talenten te ontwikkelen. OCW trekt hiervoor € 25 miljoen uit in 2017. Het is mooi dat het ministerie extra geld beschikbaar stelt, maar de vraag is of dit het gewenste effect gaat hebben. De PO-Raad stelt dat de huidige maatregelen vooral kleine aanpassingen zijn, om te zorgen voor kansengelijkheid voor iedereen zijn fundamentelere aanpassingen nodig. Rinda den Besten, voorzitter PO-Raad: ,,Ik vraag me wel af of deze maatregelen voldoende zijn om kinderen die gelijke kansen te bieden”. 

Het actieplan roemt het onderwijsachterstandenbeleid als dé manier om leerachterstanden vroegtijdig weg te werken. Dit staat in schril contrast tot de € 50 miljoen bezuinigingen op de onderwijsachterstandsmiddelen van de laatste twee jaren. Daarmee kijkt het kabinet nu niet naar de feitelijke achterstanden van leerlingen maar naar het opleidingsniveau van de ouders. De PO-Raad pleit daarom al geruime tijd voor het bevriezen van het budget onderwijsachterstanden tot er nieuwe criteria zijn voor de vaststelling van onderwijsachterstanden.

Veel van de genoemde maatregelen in het actieplan gaan over de overgangen tussen de verschillende onderwijssoorten. Om kansengelijkheid echt te realiseren, moeten we eerder beginnen dan pas wanneer leerlingen twaalf jaar oud zijn en naar de middelbare school gaan. De PO-Raad pleit daarom voor een sterke basisvoorziening voor álle kinderen vanaf twee jaar, met extra ondersteuning voor kinderen met een achterstand.

De PO-Raad is blij dat het kabinet voorlopig niet tornt aan de net ingevoerde wet waarbij het schooladvies leidend is. Het verbieden van meervoudige adviezen in de plaatsingswijzers is niet meer toegestaan. In januari 2017 komt er een tussenevaluatie van de Wet Eindtoetsing PO.

PO-Raad wil een onderwijskansencheck

Voor de PO-Raad staat buiten kijf dat ieder kind in staat moet worden gesteld zijn talenten te ontplooien, ongeacht zijn achtergrond. Het is de opdracht van het onderwijs om kinderen die gelijke kansen te bieden. Om dit voor elkaar te krijgen, stelde de PO-Raad in juni van dit jaar een vijf-punten-plan op:

1. Een brede basisvoorziening voor kinderen van 0-4 jaar;
2. Verbeteren van kwaliteit van het schooladvies;
3. Weg met de vroegselectie: verleg de focus van selectie naar doorstroom. Dit betekent meer maatwerk en optimale kansen. Relativeer en nuanceer het belang van ‘efficiënte leerroutes’;
4. Brede scholengemeenschappen en brede of dakpanbrugklassen moeten weer de norm worden;
5. Doorstroom moet op alle niveaus en op alle overstappunten verbeteren.

De PO-Raad pleit daarnaast ook voor een Onderwijs Kansen Check. Dit instrument moet toetsen of beleid niet toch onbedoeld kansenongelijkheid bevordert.

Ook het ministerie geeft aan nieuwe voorstellen kritisch te toetsen op mogelijke gevolgen voor kansengelijkheid, met name bij voorstellen gericht op bekostiging en toezicht. De PO-Raad is van mening dat daar waar het gaat om creëren van gelijke kansen dit eisen stelt aan de hele keten van onderwijs en opvang van 0 tot 12 jaar.

Gelijke Kansen Alliantie

Het bieden van gelijke kansen aan alle kinderen is niet alleen een opdracht voor het onderwijs maar voor de hele samenleving. Om te benadrukken dat onderwijs niet alleen aan zet is, neemt OCW het initiatief voor een Gelijke Kansen Alliantie. De alliantie zal voornamelijk een regionaal karakter krijgen waarbij verschillende partijen in en rondom het onderwijs zich idealiter gezamenlijk inspannen om kansongelijkheid tegen te gaan. Het moet een beweging in gang zetten waarbij uiteindelijk een landelijk dekkend netwerk moet gaan ontstaan voor alle lagen in het onderwijs. Deze alliantie is een netwerk van en voor deskundigen binnen en buiten het onderwijs, met als doel het samenbrengen van verschillende initiatieven, kennis op te halen en ervaringen te delen.