Onderwijsraad roept op tot leesoffensief
Nederlandse kinderen lezen steeds minder vaak en met steeds minder plezier. Ze lezen weliswaar volop korte tekstjes – berichten op hun smartphone of samenvattende stukjes in schoolboeken – maar besteden minder tijd aan ‘diep lezen’: het geconcentreerd lezen van langere teksten of boeken. Mede hierdoor gaat hun leesvaardigheid achteruit. Dat heeft gevolgen voor hun functioneren op school en in de samenleving. Dat schrijven de Raad voor Cultuur en de Onderwijsraad in de uitgave ‘Lees! Een oproep tot een leesoffensief’.
Het wordt jongeren niet gemakkelijk gemaakt om gemotiveerd te raken voor diep lezen. Op bibliotheken is fors bezuinigd en in het onderwijs is de aandacht en tijd voor taal en literatuur verminderd, schrijven de auteurs. Dat is vooral bezwaarlijk voor jongeren die van huis uit niet opgroeien in een leescultuur.
Huidige inspanningen niet intensief en systematisch genoeg
Er zijn in alle sectoren goede voorbeelden van scholen en andere instanties die het lezen bij jongeren stimuleren. Maar meestal zijn de inspanningen op dit terrein niet intensief en systematisch genoeg, schrijven de adviesraden. Een krachtige samenwerking tussen onderwijs, ouders, pedagogisch medewerkers in de kinderopvang, schoolmediathecarissen en bibliotheekmedewerkers is nodig, waarbij ook de rijksoverheid een belangrijke rol heeft.
De auteurs doen drie aanbevelingen om een sterke infrastructuur voor leesmotivatie tot stand te brengen.
- Voer een krachtig en samenhangend leesbeleid
Scholen hebben beperkte capaciteit om de leesmotivatie te vergroten. ‘Het is aan de overheid om ruime en langdurige financiering toe te kennen aan organisaties die scholen ondersteunen.’ Samenwerking hoort vanzelfsprekend te zijn en niet af te hangen van het initiatief van individuen.
- Zorg voor een rijk leesaanbod
Het is aan uitgevers om te zorgen voor een divers aanbod, dat aansluit bij de interesses van jongeren met verschillende achtergronden. Scholen en ondersteunende instellingen kunnen er in gezamenlijkheid voor zorgen dat er voldoende prikkels zijn om het aanbod ook daadwerkelijk te benutten. Een actieve campagne waarbij leesambassadeurs in de klas komen, zou hierbij behulpzaam zijn.
- Breng een leescultuur tot stand
Jongeren zijn meer geneigd om te lezen wanneer ze worden omgeven door een leescultuur. In een leescultuur zijn behalve boeken ook volwassenen aanwezig die de rol van leesbevorderaar vervullen. De raad adviseert scholen ook om leesspecialisten binnen te halen, die goede scholing krijgen en voldoende tijd voor hun taken.
PO-Raad organiseert sessie met onderwijs - en bibliotheekbestuurders
De PO-Raad is blij met de aanbevelingen in het rapport en hoopt dat besturen en scholen, waar ruimte is voor verbetering, hun verantwoordelijkheid nemen en aan de slag gaan met de aanbevelingen.
In het najaar organiseert de PO-Raad, samen met de Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB), een sessie met bestuurders van basisscholen en bibliotheken die in de regio een bestuurlijke samenwerking hebben. Het doel: leren van elkaar, ophalen en verspreiden van goede voorbeelden tussen scholen en bibliotheken en inzicht krijgen in wat landelijke koepels hieraan kunnen bijdragen. Interesse om deel te nemen? Mail dan naar Sarah Abbou (s.abbou@poraad.nl). De datum wordt binnenkort bekendgemaakt.