Nieuws

Onderwijswethouder Mario Stam: 'Korte lijnen tussen schoolbestuurders en gemeente zijn waardevol'

In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen op 21 maart interviewt de PO-Raad een aantal onderwijswethouders. Waar zijn de wethouders trots op en wat zijn de komende tijd aandachtspunten in hun gemeente als het gaat om het primair onderwijs? De afgelopen zes jaar was Mario Stam (PvdA) wethouder onderwijs in Schiedam: ,, Schoolbestuurders en de gemeente hebben verschillende verantwoordelijkheden, maar we doen het uiteindelijk voor de jeugd. Daar moet je samen de schouders onder zetten.”

Waar bent u het meest trots op als u terugkijkt op uw afgelopen zes jaar als onderwijswethouder?

,,Dat is niet één ding, maar een samenhangend geheel. De kwaliteit van het onderwijs in Schiedam is sterk verbeterd de laatste jaren. Inmiddels staan alle scholen bij de onderwijsinspectie op groen als het gaat om kwaliteit van het onderwijs. In het begin was dat niet zo, daar is behoorlijk wat tijd en energie in gestoken door de gemeente en door scholen zelf. De kwaliteitsaanpak uit Amsterdam hebben we overgenomen. We hebben Amsterdamse scholen bekeken en zijn met Lodewijk Asscher in gesprek gegaan die toen nog wethouder was in Amsterdam. Een aantal scholen is enthousiast aan de slag gegaan met die kwaliteitsaanpak. Kwaliteit staat nu weer nadrukkelijker op de kaart in Schiedam.’’

Wat is er zo bijzonder aan die kwaliteitsaanpak?

,,Die aanpak gaat er vanuit dat de directe instructie in de klas aan een aantal componenten moet voldoen, waarbij alle leerlingen in de klas deelnemen. Na monitoring maken leraren, de directeur en interne begeleiding een plan van aanpak over hoe dingen kunnen worden verbeterd. De gemeente en scholen zijn samen aan de slag gegaan om dit te organiseren. In het begin vonden we dit allemaal wel spannend. Traditioneel gezien is er toch wel een scheiding: wat is de verantwoordelijkheid van de school en wat is de verantwoordelijkheid van de gemeente? Het is wel mooi dat we al heel snel met elkaar hebben ingezien dat we verschillende verantwoordelijkheden hebben, maar dat we het uiteindelijk doen voor de jeugd van Schiedam. Daar moet je samen de schouders onder zetten.’’

Als we kwaliteit van de scholen verwachten, dan moeten ze ook onderwijs kunnen aanbieden in gebouwen die daarop toegerust zijn.

Onderwijshuisvesting was voor u ook een belangrijk aandachtspunt?

,,Op dat gebied hebben we veel bereikt in Schiedam. Als we kwaliteit van de scholen verwachten, dan moeten ze ook onderwijs kunnen aanbieden in gebouwen die daarop toegerust zijn. De afgelopen zes jaar zijn er zes scholen in het primair onderwijs aangepakt. Het kan hierbij gaan om uitbreiding, verbetering, nieuwbouw of renovatie. Ik hoop dat er in de toekomst wordt gekeken naar een aantal andere schoolgebouwen.’’

Wat zijn de grootste uitdagingen voor het primair onderwijs in Schiedam voor de toekomst?

,,De druk die is ontstaan op het basisonderwijs. We kennen allemaal de noodkreten. Leraren hebben te maken met grote klassen, een flinke portie verantwoordelijkheid, passend onderwijs, behoorlijke werkdruk en een salaris dat daar geen recht aan doet. De grootste uitdaging voor de komende jaren wordt om ervoor te zorgen dat we het onderwijs gewoon draaiende kunnen houden. Dit is wel iets dat verder gaat dan alleen Schiedam. Ik zie het wat piepen en kraken. Wat ik daarbij heel belangrijk vind is dat die onderwijzers nu echt eens een keer met de vuist op tafel gaan slaan en het er niet bij laten. De gedachte was heel lang: het onderwijs staakt niet in het belang van de kinderen. Maar uiteindelijk is daarbij het belang van de kinderen wel een beetje in het geding gekomen. Leraren mogen best wat zelfbewuster zijn en zeggen: nu is het afgelopen. Als ik vijfentwintig kinderen in de klas heb zitten en daar zitten er een paar bij die ingewikkeld zijn, dan kunnen er gewoon niet meer bij. Punt. Wat betreft de salariseisen van leerkrachten denk ik: als jij een echte professional bent, dan moet je je niet laten afschepen met een salaris op mbo-niveau.’’

Is het lerarentekort al voelbaar in Schiedam?

,,Het gaat nog. Ik maak nog niet mee dat klassen naar huis moeten worden gestuurd. Maar wat ik wel hoor, is dat het ingewikkeld wordt om invallers voor de klas te krijgen. We proberen er samen met scholen voor te zorgen dat er geen klassen naar huis gestuurd gaan worden. Er wordt bijvoorbeeld gesproken over de mogelijkheid om een gezamenlijke invalpool te creëren.’’

Bezuinigen op onderwijs is geen verstandige keuze. Je moet er namelijk voor zorgen dat kinderen een goede start kunnen maken.

Merkt u in Schiedam dat er steeds minder geld beschikbaar is voor onderwijsachterstandenbeleid?

,,Ja, dat merken we zeker en daar balen we verschrikkelijk van. We zien dat het geld vanuit het Rijk afneemt, maar we hebben nog steeds achterstandskinderen in Schiedam. Een deel van de bezuinigingen komt natuurlijk voort uit een andere definitie van wat achterstand is. Het is niet zo dat met de verandering van die definitie de kinderen ineens allemaal een stuk slimmer geworden zijn. Ik begrijp best dat er is gezegd: er zijn meer scholen met achterstanden, de gebieden buiten de grote steden, en die moeten ook geholpen worden. Maar als ik mijn verjaardag vier en ik krijg vierentwintig mensen op bezoek in plaats van twaalf, dan moet ik meer taart kopen. Of je moet de taart in hele kleine puntjes snijden én daar heeft het Rijk jammer genoeg voor gekozen. Bezuinigen op onderwijs is geen verstandige keuze. Je moet er namelijk voor zorgen dat kinderen een goede start kunnen maken. Uiteindelijk brengt dat maatschappelijke baten, maar ook financiële baten met zich mee. Wat je nu ziet gebeuren is dat leerlingen die het toch al moeilijk hebben bezuinigingen voor hun kiezen krijgen waardoor zij een minder goede start maken in de maatschappij. Armoede is een groot probleem in Schiedam en die spiraal van armoede moeten we doorbreken. Dat doe je door ze een goede start te geven door middel van onderwijs. Als je daar op gaat bezuinigen dan ben je de pineut.’’

U heeft aangegeven geen wethouder meer te willen worden na de verkiezingen. Wat wilt u uw opvolger meegeven?

,,Korte lijnen tussen schoolbestuurders en de gemeente zijn waardevol. Ook moet mijn opvolger contact houden met leraren. De nieuwe wethouder moet vooral niet de strijd met het onderwijs aangaan. Soms moet je accepteren dat je moet geven en nemen om er samen iets moois van te maken. Dat is wel iets wat de laatste zes jaar gestalte heeft gekregen, waardoor er nu uitstekende verhoudingen zijn tussen de schoolbesturen onderling en tussen de gemeente en de schoolbesturen. Scholen riepen bijvoorbeeld dat de financiële verantwoording zo ingewikkeld was als het ging om Brede School activiteiten. De gemeente droeg het standpunt uit: dat is jammer, maar zo wordt het nu eenmaal gevraagd door onze accountant. Maar als je daar dieper op gaat inzoomen, dan moet je als gemeente ook willen toegeven dat het misschien wel heel ingewikkeld gemaakt is. We zijn in overleg gegaan met de scholen en onze accountant over hoe we de verantwoording behapbaar kunnen houden. Je moet toch de samenwerking op gaan zoeken om die punten te verbeteren. Over en weer kom je dan tot een punt waarbij het uiteindelijk gaat om waar doen we het voor doen: Schiedamse kinderen. Het gaat dan niet meer om de discussie over de taakverdeling tussen de gemeente en het onderwijs.’’

Welke tips heeft u voor schoolbesturen als het gaat om contact met het gemeentebestuur?

,,Zorg dat er voldoende contact is én dat je veel uitwisselt met elkaar. Leg in een vroeg stadium je zorgen op tafel als die er zijn. Doe dat niet alleen met het gemeentebestuur, maar doe dat ook met onderwijsbesturen onderling. Wat we eerst zagen is dat men naar de gemeente kwam als er een acuut probleem was. Dan moet je vaak hele grote ingrepen doen om dat recht te trekken. Als een schoolbestuurder, bijvoorbeeld tijdens een LEA, op tijd aangeeft dat er problemen zijn, dan geeft het je meer ruimte om te kijken naar de juiste oplossing. Het is echt niet moeilijk om dat voor elkaar te krijgen. Zorg ervoor dat je elkaar leert kennen, korte lijnen hebt en dat je betrouwbaar bent. Stel de leerlingen centraal. Veel ingewikkelder dan dat is het niet.’’

Onderwijs beter op de kaart zetten in uw gemeente? In onze brochure vindt u een aantal thema's die relevant zijn voor de lokale politiek en waar u als schoolbestuur invloed op kunt uitoefenen.

Lees ook het interview met Marcelle Hendrickx, onderwijswethouder in Tilburg.

Downloads

909.75 kB

Onze professionals staan voor je klaar

Stel je vraag of zoek een opleiding

Contact met de Juridische Helpdesk

Heb je een juridisch vraag? Als lid van de PO-Raad kun je via de pagina van de Juridische helpdesk je vraag stellen op Mijn PO-Raad (na het inloggen in het ledenportaal).

Voor dringende vragen bel met 030 - 31 00 933. We zijn bereikbaar op werkdagen tussen 09.00 – 12.00 uur.

Helpdesk 2 mensen praten