In aanloop naar de verkiezingen vraagt de PO-Raad nog één keer de aandacht voor haar drie belangrijkste verzoeken aan een nieuw kabinet. Wat beloven de partijen hierover in hun programma’s en minstens zo belangrijk: wat zeggen de doorrekeningen van het Centraal Planbureau (CPB)? In deze eerste editie de basisvoorziening voor het jonge kind.

Om te zorgen dat kinderen zich optimaal en in een doorgaande lijn kunnen ontwikkelen, wil de PO-Raad dat er een sterke basisvoorziening komt waar alle jonge kinderen, voordat ze naar school gaan, minimaal 16 uur per week gratis naar toe kunnen. De wet-en regelgeving moet bovendien meer ruimte bieden aan Integrale Kindcentra (IKC). Hoe groot is de kans dat die basisvoorziening er in de volgende regeerperiode gaat komen en het IKC wettelijke erkenning zal krijgen?

De PO-Raad was verheugd dat vrijwel alle partijen die volgens de peilingen kans maken op een plek in de coalitie, de basisvoorziening hadden opgenomen in hun partijprogramma’s. Het feit dat de partijen dit ook lieten doorberekenen door het CPB geeft aan dat dit een belangrijk onderwerp kan worden aan de formatietafel. De verschillen tussen de partijen zijn echter groot, dus de verkiezingsuitslag wordt een spannend moment voor de toekomst van vele kinderen en professionals.

Wat zeggen de partijen er over?

VVD:

• Meer aandacht voor bestrijden onderwijsachterstanden
• Geen directe noodzaak wettelijk verankeren IKC

PvdA:

• Investeren in het bij elkaar brengen van kinderen
• Alle peuters gratis toegang voor 16 uur per week
• Onnodige drempels en beperkingen opheffen

CDA:

• Peuterspeelzalen en kinderopvang samenvoegen
• Recht op aantal dagdelen toegang per week
• Afrekenen met belemmerende regels en wetten

D66:

• Werk maken van ontwikkelrecht, is nadrukkelijk géén verplichting
• Samenwerken in IKC vereenvoudigen door afstemming financiën en regelgeving ministeries OCW en SZW

ChristenUnie:

• Keuzevrijheid ouders en scholen in stand houden
• Investeren in advies aan ouders in achterstandssituaties

GroenLinks:

• Alle kinderen vanaf 6 maanden recht op 3 dagen kinderopvang
• Kindcentra wettelijk en financieel stimuleren

Wat zegt het Centraal Planbureau?

Het CPB heeft zoals altijd berekend wat de partijprogramma’s waard zijn: kloppen de beloftes met de reserveringen? Is er onderaan de streep sprake van investering of bezuiniging? Wat zijn de lange termijn effecten van dit beleid?

Als het gaat om het realiseren van een ontwikkelrecht voor alle peuters in een basisvoorziening, steekt GroenLinks met kop en schouders boven de rest uit: 700 miljoen wil deze partij uittrekken om de beloofde drie dagen opvang te kunnen garanderen voor ieder kind. D66 en PvdA volgen op afstand met 400 miljoen, daarna SP (300 mln) en CDA (200 mln). Voor VVD lijkt een basisvoorziening geen prioriteit. PvdA, D66 en CDA willen het budget voor voor- en vroegschoolse educatie met 200 miljoen ophogen, zodat het aantal uren voor- en vroegschoolse educatie (vve) uitgebreid kan worden.

Versnippering

Ruim een jaar geleden adviseerde de Sociaal Economische Raad al om een basisvoorziening voor jonge kinderen op te zetten. Het huidige kabinet (VVD en PvdA) heeft daar te weinig concrete stappen toe gezet, vinden de PO-Raad, andere brancheorganisaties en gemeenten. Met de maatregel ‘harmonisatie kinderopvang en peuterspeelzaal’ worden de kwaliteitseisen voor kinderopvang en peuterspeelzaalwerk weliswaar gelijkgesteld, de versnippering blijft bestaan: grofweg gaan de kinderen van werkende ouders naar de kinderopvang, kinderen met een risico op achterstanden naar een voorziening voor vve en kinderen van niet-werkende ouders blijven thuis of bezoeken een peuterspeelzaal. De verschillen tussen gemeenten zijn bovendien groot. 

Wie komt er voor de groep?

Een andere vraag waar partijen zich nu al over buigen: Als de nieuwe basisvoorziening er komt, wie moeten hier dan voor de groep komen te staan? Wat vraagt dit van pedagogisch medewerkers? D66 wil gemengde teams van mbo'ers, hbo’ers en academisch opgeleiden; in ieder geval moet het gemiddelde niveau van voorschoolse begeleiders wat betreft deze partij omhoog. ChristenUnie vindt echter dat je daarmee de huidige begeleiders tekort doet. Alle partijen vinden dat er meer aandacht moet komen voor het jonge kind op de pabo’s. CDA pleit zelfs voor het herinvoeren van een aparte opleiding tot kleuterleraar.