Problemen primair onderwijs te groot, stapjes kabinet te klein

Het kabinet heeft met haar regeerakkoord ‘vertrouwen in de toekomst’, maar voor het primair onderwijs ligt die toekomst te ver in het verschiet. Het kabinet wil pas vanaf 2021 in werkdruk investeren, zo is te lezen in het regeerakkoord dat VVD, D66, CDA en ChristenUnie vandaag presenteerden. ,,Veel te laat, de nood is nú te hoog’’, aldus Rinda den Besten, voorzitter van de PO-Raad. Donderdag staakten 90.000 leraren voor minder werkdruk en meer salaris.

De PO-Raad mist daarbij vervolgstappen om de salarissen in het primair onderwijs gelijk te kunnen trekken met die uit het voortgezet onderwijs. Met Prinsjesdag werd bekend dat 270 miljoen euro beschikbaar zou komen voor het moderniseren van de arbeidsvoorwaarden, terwijl voor een stevige eerste stap ruim drie keer zoveel nodig is.

Het verlagen van de werkdruk en verhogen van de salarissen moet het vak voor zittende en toekomstige leraren aantrekkelijker maken. Dat is broodnodig omdat het primair onderwijs al op korte termijn afstevent op een fors lerarentekort. Den Besten: ,,Het is goed om te merken dat het kabinet oog heeft voor de grote problemen in onze sector. Maar het probeert die met muizenstapjes op te lossen, dat werkt niet.’’

Zorgen over bekostiging

Zorgen heeft de PO-Raad ook over de verdere bekostiging. Zo rept het kabinet nergens over het tekort voor onder meer schoolborden, ICT en schoolgebouwen, de zogenoemde materiele instandhouding. Onduidelijk is bovendien nog wat er gebeurt met het nog openstaande tekort van 500 miljoen euro op de onderwijsbegroting. Het kabinet suggereert dit niet voor rekening te laten komen van het onderwijs, maar tegelijkertijd staat een bezuiniging ingeboekt voor het ‘doelmatiger besteden van onderwijsmiddelen’.

Kansengelijkheid en onderwijsachterstanden

De PO-Raad vindt daarnaast dat het kabinet ten onrechte stelt dat ze ‘stevig investeert’ in het wegwerken van onderwijsachterstanden en ziet weinig terug van haar ‘voornaamste ambitie’ om kansenongelijkheid te bestrijden. In het regeerakkoord wordt jaarlijks 15 miljoen euro extra uitgetrokken voor het wegwerken van onderwijsachterstanden terwijl het budget sinds 2011 daalde van 430 naar 290 miljoen euro. De PO-Raad spreekt al langer van een ‘verdwijntruc’.

Wwz en fusietoets

Positief is dat het makkelijker wordt om zieke leraren te vervangen, zo blijkt verder uit het akkoord. Het primair onderwijs krijgt een uitzondering op de ketenregeling Wwz waar de PO-Raad al zo lang voor pleit. De wet maakte het vinden van vervangers voor van zieke leerkrachten steeds moeilijker met als gevolg dat scholen zich zelfs genoodzaakt zagen leerlingen naar huis te sturen.
Ook de fusietoets, een doorn in het oog van veel schoolbesturen, wordt afgeschaft. En met een investering van 170 miljoen euro structureel voor vroeg- en voorschoolse educatie lijkt een redelijke stap te worden gezet naar een basisvoorziening die de PO-Raad voor ogen heeft.

Opvallend is nog dat het kabinet zich tot in detail bemoeit met het onderwijs. Zo wil ze dat scholen bij kleuters geen toetsen meer afnemen en wil ze dat alle leerlingen via hun school een bezoek kunnen brengen aan het Rijksmuseum. Deze keuzes moet het kabinet overlaten aan de scholen zelf, vindt de PO-Raad

Ledenberaad

De PO-Raad organiseert op korte termijn een ledenberaad om het gesprek te voeren over de problemen in het primair onderwijs, het regeerakkoord en de gevolgen voor de sector en de PO-Raad.

Andere opvallende punten uit het regeerakkoord:
* Er komt meer experimentele ruimte voor de 10-14-scholen, een samenwerkingsvorm tussen basisscholen en scholen voor voortgezet onderwijs.
* De herziening van het onderwijscurriculum doorgezet. Deze wordt in 2019 wettelijk verankerd.
* De Onderwijsinspectie krijgt een discretionaire bevoegdheid om bij de beoordeling van scholen meer rekening te houden met de eventuele aanwezigheid van bovenmatig veel zorgleerlingen.
* Studenten van de (academische) PABO’s betalen de eerste twee jaar van hun studie de helft van het collegegeld
* Er komt onafhankelijk toezicht op de samenwerkingsverbanden
* De combinatie van passend onderwijs en zorg vanuit verschillende financieringsbronnen wordt eenduidiger en eenvoudiger geregeld.
* Er komt 20 miljoen euro extra beschikbaar voor de kleinescholentoeslag
* Om vroeg- en voorschoolse educatie te versterken komt een aanbod van 16 uur per week voor achterstandsleerlingen