‘Scholen, wees duidelijk en redelijk over vrijwillige ouderbijdrage’

De PO-Raad is blij dat minister Slob geen limiet gaat stellen aan de vrijwillige ouderbijdrage. In zijn reactie op een motie van PvdA en SP geeft hij aan verschillende alternatieven te hebben onderzocht, maar de regels vooralsnog ongewijzigd te laten. Wel moeten scholen duidelijker communiceren dat de bijdrage vrijwillig is en alles in het werk stellen om álle leerlingen te laten deelnemen aan activiteiten die formeel buiten het lesprogramma vallen.

De PO-Raad vindt het net als Slob onacceptabel dat kinderen van ouders die een vrijwillige ouderbijdrage niet kunnen betalen, nu op sommige scholen buiten de boot vallen. Wettelijk gezien staan die in hun recht, maar de PO-Raad vindt dat kinderen hiervan nooit de dupe mogen zijn.

Volgens de wet mogen scholen een vrijwillige ouderbijdrage vragen voor extra activiteiten of voorzieningen. De medezeggenschapsraad moet instemmen met het bedrag, de school moet hierover communiceren via de schoolgids en benadrukken dat de bijdrage vrijwillig is. Of een ouder nu betaalt of niet, hun kind mag daar binnen het verplichte lesprogramma geen nadeel van ondervinden. Gaat het bijvoorbeeld om tablets die nodig zijn in de les, dan moeten alle leerlingen hiervan gebruik kunnen maken, ongeacht of hun ouders hebben betaald. Voor extra activiteiten ligt dat dus anders.

De gemiddelde vrijwillige ouderbijdrage voor basisscholen in Nederland is 42 euro, al zijn er ook flinke uitschieters naar boven. Dit zijn vaak scholen met een bijzondere onderwijsfilosofie. Dat deze hoge ouderbijdrage segregatie in de hand werkt, vindt de PO-Raad evident en onwenselijk. 

Maar de PO-Raad benadrukt dat op het overgrote deel van de scholen dit probleem niet speelt, en dat het incidenten betreft die de media halen. Op veel scholen wordt het vraagstuk van de ouderbijdragen opgelost met bijvoorbeeld een inkomensafhankelijke ouderbijdrage of hanteert de medezeggenschapsraad reservepotjes of hulpfondsen.

Desalniettemin wil de PO-Raad met haar leden in gesprek hoe de sector ervoor kan zorgen dat alle kinderen mee kunnen doen aan activiteiten als schoolreisjes en Sinterklaasvieringen. Bij voorkeur trekt zij hierbij samen op met de VO-raad. Voorzitter Rinda den Besten: ,,We willen hierin, hoe moeilijk het ook is, onze verantwoordelijkheid nemen als sector.”

De PO-Raad wijst erop dat de inspectie erop toeziet dat scholen zich aan de wet houden. Ook vindt de PO-Raad dat de overheid ervoor moet zorgen dat scholen fatsoenlijk bekostigd worden, zodat een vrijwillige ouderbijdrage überhaupt niet nodig is. Den Besten: ,,Dat scholen een ouderbijdrage vragen is een teken dat het bittere noodzaak is, omdat die basisbekostiging tekort schiet.”

Op dit moment springen gemeenten soms bij voor ouders die de bijdrage niet kunnen betalen. Ook zijn er mogelijkheden via bijvoorbeeld het Jeugdeducatiefonds of de stichting Leergeld. Maar zeker laagopgeleide ouders weten niet altijd de juiste potjes te vinden. Onnodig ingewikkeld en oneerlijk, vindt Den Besten. ,,Fijn dat organisaties bijspringen, maar wat ons betreft is het heel simpel: alle activiteiten van scholen zouden gewoon voor alle kinderen vanzelfsprekend toegankelijk moeten zijn.”