Vijf vragen aan Rinda den Besten over de vluchtelingencrisis
Het jaar 2015 zal, ook voor de PO-Raad, de geschiedenis ingaan als het jaar van de vluchtelingencrisis. In een kort interview blikt PO-Raad voorzitter Rinda den Besten terug op de opbrengst van alle inspanningen en vooruit naar 2016.
Sinds het begin van de vluchtelingencrisis maakt de PO-Raad zich hard voor het onderwijs aan vluchtelingenkinderen. Welk effect heeft dat tot nu toe gehad?
,,Ten eerste heel veel media-aandacht. Er is geen krant die er de afgelopen maanden geen aandacht aan heeft besteed, waardoor ook de politiek er niet omheen kan. Dat leidde gisteren tot de gevraagde verlenging van de financiering van één naar twee jaar. Verder heeft het kabinet al toegezegd leslokalen in te richten op opvanglocaties en is in Den Haag de Welkom School opgericht in de voormalige bibliotheek van het ministerie van Sociale Zaken. Dat zijn goede stappen. Doordat het probleem nu zo duidelijk op de kaart staat, worden ook de mooie initiatieven gemakkelijker opgepikt, zoals gratis e-learning voor leraren over het omgaan met chronische stress. Al deze inspanningen ontgaan ook de ouders van de vluchtelingenkinderen niet. Zij zijn erg dankbaar voor alles wat voor ze geregeld wordt. Maar het kan nog beter.''
Wat kan nog beter?
,,Scholen kunnen weliswaar een aanvraag doen voor financiering aan vluchtelingenkinderen, maar het duurt veel te lang voor ze zekerheid hebben of het geld ook echt komt. Ondertussen hebben ze vaak al wel extra personeel aangesteld en lesmateriaal ingekocht. Daarbij is de kans reëel dat een leerling op korte termijn weer moet verhuizen. Scholen lopen dus grote financiële risico’s. Dat weerhoudt ze soms en dat begrijp ik.
De verwachting is dat deze kinderen langere tijd in Nederland zullen blijven. Er moeten meer specialistische NT-2 docenten worden opgeleid. Ook de beschikbare lesmethoden moeten hoognodig verbeterd worden. En tot slot zijn voor zomerscholen en weekendactiviteiten extra middelen nodig.''
Een paar maanden terug luidde de PO-Raad de noodklok over alle werkloze leraren die de sector veel geld kosten als gevolg van de bevolkingskrimp. Kunnen zij hier geen oplossing bieden?
,,Zoals ik al aangaf is lesgeven aan getraumatiseerde kinderen met taal- en leerachterstanden zeer specialistisch werk, dat is geen kwestie van even wat schuiven met je mensen. Bovendien ligt de Wwz dwars, waardoor tijdelijke contracten aan banden gelegd zijn. Hierover zijn we in gesprek met de ministeries en sociale partners.
Andersom verandert de vluchtelingenstroom trouwens ook weinig aan de krimp. Zelfs al zou je de vluchtelingenkinderen precies op de scholen kunnen plaatsen waar de leerlingendaling het hardst toeslaat, dan nog gaat het om circa vijfduizend vluchtelingenkinderen in het afgelopen jaar tegenover een bevolkingskrimp van twintigduizend kinderen per jaar.''
Wat raadt u scholen aan die vluchtelingenkinderen krijgen aangemeld?
,,Onderschat het niet, maar laat je ook niet weerhouden door angst. Vraag tips aan scholen met ervaring en bij ondersteuningsorganisatie LOWAN. Het is zonde als iedere school zelf het wiel moet uitvinden, zeker als het gaat om het vinden van goede lesmaterialen en het aanvragen van leermiddelen. Scholen waarschuwen elkaar bijvoorbeeld ook voor het effect van ontruimingsoefeningen of een ‘leuke’ activiteit als ballonnentrappen op het schoolplein. En hoe communiceer je met ouders? Kunnen ouders elkaar helpen? Een goede aanpak vraagt van iedereen in en om de school een bijdrage.
We zien dat de meeste scholen naast professionele expertise ook hulp van vrijwilligers inschakelen. Zeker in het begin is immers veel individuele aandacht nodig. Ook hen raad ik aan de gratis e-learning van Augeo te volgen.''
Wat gunt u deze kinderen voor 2016?
,,Rust en veiligheid. Dat ze zich welkom voelen in de klas én in de Nederlandse samenleving. School kan voor deze kinderen een enorme steun en houvast zijn. Daarvoor is het nodig dat er gauw een einde komt aan het ‘gesleep’ met kinderen. Je hebt namelijk helemaal niets aan goede voorzieningen als kinderen steeds weer opnieuw moeten beginnen. Ik hoop dat iedereen in het onderwijs, van minister tot kleuterjuf, zich hard wil maken voor deze kinderen. Want íedere leerling telt.''