Werkdruk kan heel veel verschillende oorzaken hebben. Daardoor zijn er ook veel verschillende soorten oplossingen. Het is belangrijk dat leraren in hun team zelf kunnen bepalen hoe werkdruk op hun eigen school het beste kan worden aangepakt. Zij moeten zo veel mogelijk zelf kunnen bepalen hoe het plan van aanpak werkdruk eruit komt te zien. Een schoolbestuur kan haar leraren faciliteren bij het gesprek over werkdruk en helpen te achterhalen waar werkdruk vandaan komt. Teams kunnen vervolgens zelf bepalen welke maatregelen er genomen moeten worden. 

Maatregelen

Werkdrukvermindering is maatwerk: niet alle scholen hebben baat bij dezelfde oplossing, ook niet alle leraren hebben baat bij dezelfde oplossing. Als een team weet waar de werkdruk voor hun vooral vandaan komt, kan ze passend oplossingen kiezen. Concrete maatregelen zijn bijvoorbeeld:

• Het verminderen van het aantal lesuren per leraar;
• Meer handen in de klas;
• Meer administratieve ondersteuning;
• Een conciërge voor de school;
• Een vakleerkracht bv voor gym, muziek, dans;
• Klassen verkleinen;
• Inzetten op verbeteren ICT;
• Verminderen van onderwijstijd (vraagt om aanpassing van de wetgeving);
• Het anders organiseren van het onderwijs;

In het regeerakkoord is 10 miljoen euro beschikbaar voor 2018, 150 miljoen voor 2019, oplopend tot 430 miljoen in 2021. Het eindbedrag is 430 miljoen voor de sector, dat betekent 287 euro per leerling. Een gemiddelde school heeft 10 klassen, waarover de middelen moeten worden verdeeld. Doordat het geld in stapjes komt is het in eerste instantie lastiger voor scholen om betekenisvolle en herkenbare stappen te zetten.

Oorzaken werkdruk

Er is veel onderzoek geweest naar de oorzaken van werkdruk. Een inventarisatie van mogelijke werkdrukproblemen in het primair onderwijs levert de volgende punten op:

• Veel administratieve lasten
• Veel verantwoording af leggen
• Veel klusjes zoals invoeren van gegeven, kopieën maken, klas vegen, koffiemachine bijvullen, deuren openen en sluiten, lijmpotjes vullen
• Te grote klassen
• Zorgleerlingen/leerlingen met problemen/passend onderwijs
• Veeleisende ouders
• Te veel taken
• Te veel onderwijstaken
• Gevoel voortdurend tekort te schieten/perfectionisme
• Vaak inloggen op verschillende systemen
• ICT problemen
• Problemen met privacy wetgeving

Wetgeving

Werkgevers zijn verplicht om een beleid te voeren dat werkdruk voorkomt of beperkt. Werkdruk valt in de Arbowet onder de termen “psychosociale arbeidsbelasting (PSA)” en stress. In het Arbobesluit staat in artikel 2.15: “Aan werknemers die arbeid verrichten waarbij gevaar bestaat voor blootstelling aan psychosociale belasting, wordt voorlichting en onderricht gegeven over de risico’s voor psychosociale arbeidsbelasting alsmede over de maatregelen die erop zijn gericht die belasting te voorkomen of te beperken.” Van werkgevers wordt verwacht dat zij een risico-inventarisatie en-evaluatie (RI&E) opstellen met een plan van aanpak. De onderwerpen hierin dienen zij ook daadwerkelijk uit te voeren. Maatregelen gericht op het beperken van werkstress zijn een integraal onderdeel van goed HR-beleid van een schoolbestuur.