Afstandsonderwijs is minder effectief dan fysiek onderwijs, zoveel is helder. Maar je kunt zelf actie ondernemen om jouw afstandsonderwijs effectiever te maken. De Onderwijsinspectie deed onderzoek en zet kansen en bedreigingen op een rij in de handreiking 'Effectief afstandsonderwijs'.

De risico’s zijn helder: uit de eerste cijfers blijkt dat Nederlandse basisschoolleerlingen gemiddeld 6 tot 8 weken achterstand opliepen tijdens de eerste scholensluiting. De achterstanden gelden met name voor kwetsbare leerlingen en leerlingen die moeite hebben de stof bij te houden.

De tips die de Inspectie geeft zijn gericht op alle onderwijssectoren. Ze noemt vier zaken die belangrijk zijn om afstandslessen effectief te maken en vijf voorwaarden die op schoolniveau georganiseerd moeten worden.

Rond de lessen

De kwaliteit van het didactisch handelen – Die is nog belangrijk dan bij fysieke lessen. Een combinatie van een duidelijke uitleg die aansluit bij het niveau van de kinderen, structuur, de leerlingen betrekken, oefenen en het geven van feedback. Specifieke didactische vormen, zoals leerlingen uitdagen hardop te denken en zelf met antwoorden te komen, is lastig op afstand, maar er zijn alternatieven te bedenken.

1. Interactie tussen leerlingen – Dit verhoogt de motivatie van leerlingen en hun leerprestaties. Zorgt voor contact tijdens de lessen, maar ook daarbuiten. Stel vragen, daag leerlingen uit op elkaar te reageren, laat ze in tweetallen samenwerken.
2. Laat leerlingen zelfstandig werken – Daarbij kun je ze ondersteunen. De handreiking geeft verschillende voorbeelden om mee aan de slag te gaan.
3. Extra aandacht voor kwetsbare leerlingen – Breng hun cognitieve resultaten en sociaalemotioneel welbevinden in beeld, onderhoud intensiever contact van hen en de ouders.

Rond de organisatie

1. Toegang - Organiseer voor alle leerlingen toegang tot afstandsonderwijs
2. Professionalisering - Help leraren beter te worden in afstandsonderwijs
3. Welbevinden – Bewaak welbevinden van leerlingen, leraren en schoolleiders
4. Inhalen achterstand – Organiseer extra steun of inhaalprogramma’s voor wie achterstanden hebben opgelopen
5. Ouderbetrokkenheid – Betrek ouders bij het afstandsonderwijs

Effectief afstandsonderwijs

Je vindt de handreiking Effectief afstandsonderwijs op de site van de Onderwijsinspectie