Kwaliteitskader Taal voor Leermiddelen nú beschikbaar

Onder grote belangstelling van ruim 150 online en fysieke deelnemers is op 16 juni het Kwaliteitskader Taal voor Leermiddelen gelanceerd. Met dit kader kunnen scholen en educatieve uitgevers de kwaliteit van leermiddelen en aangeboden teksten beoordelen. Gebaseerd op kennis uit de wetenschap en de onderwijspraktijk én met nauwe aansluiting op de nieuwe kerndoelen. 

Het kwaliteitskader is ontwikkeld door een werkgroep van onderwijsprofessionals, experts en wetenschappers. Expert leesonderwijs en (jeugd)literatuur Yra van Dijk is voorzitter van de werkgroep. Op het lanceringsevenement in Utrecht hield Van Dijk een keynote over het belang van de lat hoog leggen.  

De maat is vol

Van Dijk sprak de aanwezige onderwijsprofessionals, beleidsmakers, wetenschappers en experts toe: “Volgens mij moeten we vandaag als een startpunt nemen voor nieuw en beter leesonderwijs. Niet per se omdat we vandaag het kwaliteitskader lanceren, maar omdat er nieuwe kerndoelen komen en omdat de maat vol is. Veel jongeren verlaten laaggeletterd de school en vinden taal en lezen niet leuk, dit kan zo niet langer.”

“Maar, laten we niet teveel terugkijken en ons richten op wat we vanaf vandaag gaan doen, welke kansen er liggen en hoe we deze samen waar kunnen gaan maken. Vanaf vandaag de lat hoger leggen, dát is het adagium.”

Nieuwe kerndoelen als kans

De nieuwe kerndoelen bieden volgens Van Dijk kansen voor beter leesonderwijs. “Wat me er zo aan bevalt is hoe inhoudelijk ze zijn. Het feit dat we inhoudelijke doelen hebben voor taal, literatuur en communicatie betekent dat het onderwijs in kan zetten op inhoud. Oftewel: leren met inhoud en lezen voor inhoud. Uit onderzoek weten we dat dit aantoonbaar motiverender werkt.”

"Het kader biedt kansen voor rijke teksten in de methode. Vanaf vandaag zijn we verlost van schrale, karige, korte teksten die geschreven zijn om bijvoorbeeld een zinsconstructie te oefenen. Dat hoeft niet meer. Wat ook niet meer hoeft niet is tekstjes met vragen erbij, want we weten inmiddels dat dit ook niet werkt.”

Waardevol instrument

Bij de lancering overhandigde Van Dijk het kwaliteitskader aan leraar van het jaar VO Arash Mortezavy en Stephan de Valk, directeur MEVW, de branchevereniging van educatieve uitgeverijen.  

Mortezavy over het belang van het kader: “Het is een waardevol instrument om het gesprek over taalonderwijs te verdiepen. Het biedt scholen de mogelijkheid om kritisch en professioneel te reflecteren op de kracht van hun leermiddelen. Dit kader helpt scholen om doelgericht leermiddelen te selecteren, deze te verbinden met hun visie en ervoor te zorgen dat ieder kind zich kan ontwikkelen.”

De Valk beschouwt het kader als ‘een fantastische eerste stap’: “Wij zien ook dat leermiddelen complexer zijn geworden. Het digitale stuk zit erbij, de komst van artificiële intelligentie, de monitoringssystemen. Kortom: het wordt steeds ingewikkelder om dit te beoordelen. Vanuit onze branche vinden wij het belangrijk dat er transparantie is, verantwoording wordt afgelegd en dat het hanteerbaar is voor leraren. Dit kader helpt om dit in lijn te brengen.”

Vertaalslag maken

Lid van de werkgroep en leraar en taalcoördinator Margje van der Velden denkt dat het kader scholen erg gaat helpen: “De methodes bieden van alles aan. Maar wij willen dit vanuit samenhang, betekenisvol leren en in lijn met de nieuwe kerndoelen. Hoe doe je dit dan met de methode? Het kader helpt om die vertaalslag te maken. Dit begint met goede gesprekken in de schoolteams, de gesprekskaarten uit het kader kunnen hierbij ondersteunen.” 

Zelfreflectie en tijd

Koen van Brussel, leraar Nederlands en lid van de werkgroep vindt dat het kader helpt bij de zelfreflectie: “Als docent heb je het ontzettend druk. Je neemt de methode als vanzelfsprekend aan. Maar je afvragen of je op een goede manier doet wat je moet doen, komt vaak niet meer aan bod. Het kader is er niet alleen om kritisch naar de methode te kijken, maar ook naar je eigen lespraktijk.”

Maar, om succesvol aan de slag te kunnen is tijd een belangrijke randvoorwaarde, vindt Van Brussel. Annet Dries, vicevoorzitter PO-Raad en Joany Krijt, vicevoorzitter VO-raad onderschrijven dit. Zij roepen hun leden op om hun lerarenteams te faciliteren wanneer zij met het kader aan de slag willen gaan.

Download het kwaliteitskader

Het Kwaliteitskader Taal (po) en het Kwaliteitskader Nederlands (vo) zijn vanaf nu te downloaden op de website van het Platform Samen Onderzoeken.

Meer weten over het kwaliteitskader? 

Luister dan vanaf a.s. donderdag naar de nieuwste aflevering van Tjipcast of lees het interview met pilotscholen.