Nieuws

Fusietoets versoepeld, maar nog steeds onwenselijk

Vanaf 1 augustus aanstaande doorlopen alleen grote fusies van scholen en besturen nog een inhoudelijke fusietoets met advies van een onafhankelijke commissie. Voor kleinere fusies gaat een snellere en lichte toets gelden; voor scholenfusies met minder dan 500 leerlingen en bestuurlijke fusies met minder dan tien scholen helemaal geen toets. 

De PO-Raad hoopt dat hiermee op korte termijn meer ruimte ontstaat voor noodzakelijke fusies, maar is nog steeds van mening dat de toets afgeschaft moet worden voor het primair onderwijs.

Nieuw: lichte toets voor kleine fusies

Bij de lichte toets wordt geen advies ingewonnen, maar wordt aan de hand van de fusie-effectrapportage (FER) beoordeeld of het proces zorgvuldig is doorlopen, en of de medezeggenschapraden van de betrokken scholen hebben ingestemd met het voornemen tot fusie. Deze administratieve toets kan in principe binnen vier weken worden uitgevoerd, schrijft het ministerie.

Zware inhoudelijke toets

Voor de zware toets gaat een nieuw toetskader gelden, waarin de volgende aspecten worden meegewogen: regionale context (zoals leerlingendaling), de variatie en bereikbaarheid van het onderwijsaanbod, doelmatigheid, kwaliteit van het onderwijs, menselijke maat en het draagvlak voor de fusie. De zware toets neemt 10 weken tot maximaal 26 weken in beslag.

 


Drie categorieën
Voor fusies in het basisonderwijs gelden drie mogelijkheden:

  1. niet toetsplichtig: geen toets

  2. lichte toets

  3. zware inhoudelijke toets

In het (V)SO is altijd sprake van een inhoudelijke toets.

Scholenfusies

  • Scholenfusies tot 500 leerlingen zijn niet toetsplichtig.

  • Scholenfusies met meer dan 500 leerlingen en met een leerlingendaling van 15% of meer in 5 jaar tijd krijgen een lichte toets.

  • Scholenfusies die noodzakelijk zijn om te voorkomen dat binnen 10 maanden de bekostiging van een bijzondere school wordt beëindigd of een openbare school wordt opgeheven, krijgen een lichte toets.

Scholen waarvoor bovenstaande niet geldt, worden onderworpen aan de zware inhoudelijke toets.

Besturenfusies

  • Besturenfusies met minder dan 10 scholen zijn niet toetsplichtig.

  • Besturenfusies met hooguit 2500 leerlingen en een leerlingendaling van 15% of meer in vijf jaar tijd krijgen de lichte toets.

  • Besturenfusies waarbij het marktaandeel lager is dan 50% (of 35% in een zeer sterk stedelijke gemeente) en minder dan 30 scholen betrokken zijn, krijgen de lichte toets.

  • Besturenfusies waarbij een éénpitterbestuur betrokken is, of waarbij sprake is van een geringe marktverschuiving van maximaal 5%, krijgen de lichte toets (eens in de vijf jaar).

Besturenfusies waarvoor bovenstaande niet geldt, worden onderworpen aan de zware inhoudelijke toets.
 

 

Bekijk ook de stroomschema's over de fusietoets op de website van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO).

Oorspronkelijk alleen voor mbo bedoeld

De PO-Raad hoopt dat hiermee op korte termijn meer ruimte ontstaat voor noodzakelijke kleine fusies, maar dat de toets op den duur volledig wordt afgeschaft voor het po. Oorspronkelijk was de toets dan ook alleen voor het mbo bedoeld.

Voorlopig zullen de nieuwe regels alleen maar leiden tot bureaucratie, verwacht de PO-Raad. Soms kost het scholen en besturen jaren voordat ze duidelijkheid hebben. De sectorraad beschouwt de aangepaste regels dan ook vooral als een politiek compromis en verwacht er geen wonderen van.

Tegenstrijdige signalen vanuit politiek

Het verontrust de PO-Raad verder dat de politiek ‘menselijke maat’ en kleinschaligheid gelijkschakelt. De menselijke maat wordt met name bepaald door de wijze waarop het onderwijs binnen een school of bestuur is georganiseerd en niet zozeer door de omvang van een bestuur. De politiek geeft tegenstrijdige signalen af door kleinschaligheid te koesteren en anderszins steeds hogere eisen te stellen aan de professionaliteit van schoolbesturen. Meer professionaliteit vergt schoolbesturen van een zekere omvang. Denk aan de vervangingsproblematiek in het kader van de Wet werk en zekerheid (Wwz), en de eisen in het kader van goed bestuur en verantwoording.

Onze professionals staan voor je klaar

Stel je vraag of zoek een opleiding

Contact met de Juridische Helpdesk

Heb je een juridisch vraag? Als lid van de PO-Raad kun je via de pagina van de Juridische helpdesk je vraag stellen op Mijn PO-Raad (na het inloggen in het ledenportaal).

Voor dringende vragen bel met 030 - 31 00 933. We zijn bereikbaar op werkdagen tussen 09.00 – 12.00 uur.

Helpdesk 2 mensen praten