Eerder deze week verscheen het voorstel van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (OCW) om de fusietoets te verruimen. In dit bericht zijn de verschillen tussen de huidige en toekomstige situatie voor het primair onderwijs inzichtelijk gemaakt.

Versoepeling ten opzichte van huidige situatie

• De categorie die nu niet-adviesplichtig is, gaat ook voor de volgende gevallen gelden:
  • Bestuurlijke fusies tussen besturen met een beperkte omvang komen in aanmerking voor een lichte toets (toets op proces + draagvlak = vier weken)
  • Bestuurlijke fusies waarbij een éénpitter zich aansluit bij een middelgroot/groot bestuur komen in aanmerking voor een lichte toets
  • De grens van 35 procdent marktaandeel geldt alleen nog voor de allergrootste gemeenten (CBS-categorie zeer sterk stedelijk) en daarmee voor achttien in plaats van circa 75 gemeenten
• Het beleid is generiek. Dus ook buiten de officiële krimpgebieden komen fusies tussen scholen en besturen in aanmerking voor de lichte toets. Ook zij krijgen binnen vier weken antwoord van DUO.
• Het marktaandeel wordt niet meer gehanteerd als absolute bovengrens, maar gaat fungeren als drempel waarboven de overheid meekijkt en beoordeelt of de belangen van de leerlingen voldoende zijn geborgd. Als een fusie goed gemotiveerd wordt en het belang voor de leerling/regio kan worden aangetoond, is er geen reden om de fusie af te wijzen.

Wanneer wel een zware toets?

Er vindt in elk geval een zware inhoudelijke toets plaats in de volgende gevallen:

• Institutionele fusies (tussen scholen of instellingen), waarbij een school ontstaat met meer dan 500 leerlingen
• Bestuurlijke fusies, waarbij het marktaandeel na de fusie meer dan 50 procent wordt (voor zeer sterk stedelijke gebiede ligt de grens op 35 procent) of waarbij het fusiebestuur meer dan 30 scholen heeft
  • Bestuurlijke fusies die een geringe verschuiving in het veld veroorzaken, vormen hierop een uitzondering. Deze komen ook in aanmerking voor de procedurele toets door DUO. Het gaat hierbij om bestuurlijke fusies waarbij een éénpitter bestuur betrokken is of waarbij de toename van het marktaandeel minder dan vijf procent is. In de vijf jaar voor de fusie mag niet eerder gebruik zijn gemaakt van deze uitzondering.

In beeld

Huidige situatie fusietoets

Toekomstige situatie volgens voorstel