PO-Raad en Sectorraad GO: groei cluster 3 en 4 vraagt om ingrijpen

In een brief aan de Tweede Kamer spreekt de PO-Raad samen met de Sectorraad GO haar steun uit voor de ambitie om zoveel mogelijk leerlingen thuisnabij onderwijs te bieden. Tegelijkertijd signaleren we dat het huidige stelsel van passend onderwijs door de constante groei van cluster 3 en 4 ernstig onder druk staat. Om tot inclusiever onderwijs te komen roepen we op tot stappen op het gebied van bekostiging en huisvesting.

Actualiseer budget voor passend onderwijs

Tussen 2011 en 2024 is het aantal leerlingen in cluster 3 en 4 van het speciaal onderwijs met 14,9 procent gestegen. In het voortgezet speciaal onderwijs gaat het om 13,2 procent. De groei leidt tot tekorten in het landelijk vastgestelde en gemaximeerde budget voor passend onderwijs dat nog is gebaseerd op de leerlingenaantallen in 2011. Hierdoor is er minder geld voor ondersteuning van leerlingen in zowel het regulier als het speciaal onderwijs. Tekorten bij een samenwerkingsverband moeten worden gedekt uit de middelen van aangesloten scholen. 

Dit veroorzaakt een vicieuze cirkel: kinderen met een ondersteuningsvraag worden in het regulier onderwijs minder goed geholpen en dit zorgt mogelijk weer voor een hogere instroom van het aantal leerlingen in cluster 3 en 4. De PO-Raad en de Sectorraad GO pleiten ervoor deze dynamiek te doorbreken door het landelijk vastgestelde budget aan te passen aan de huidige situatie.

Rechtstreekse en stabiele bekostiging cluster 3 en 4

Daarnaast moet de financiële stabiliteit van zowel het speciaal als regulier onderwijs worden verhoogd. Dit kan door cluster 3 en 4, net als cluster 1 en 2, rechtstreeks en stabiel te bekostigen. Zo heeft de doorstroom van een leerling uit het speciaal onderwijs naar regulier onderwijs geen directe financiële gevolgen meer voor een (v)so-school en gaat een verwijzing van een leerling naar het (v)so niet direct ten koste van de ondersteuningsmiddelen in het regulier onderwijs.

Dit kan bijdragen aan een stevigere expertisefunctie voor cluster 3 en 4 en borgt de continuïteit van kennisopbouw en kennisoverdracht. Om grip te houden op de beweging richting inclusiever onderwijs pleiten we er gelijktijdig voor om het aantal leerlingen in cluster 3 en 4 geleidelijk te verlagen en door vanuit het (v)so ambulante begeleiding binnen reguliere scholen te organiseren.

Inclusieve onderwijshuisvesting

Inclusiever onderwijs is afhankelijk van toegankelijke, multifunctionele en adaptieve schoolgebouwen. Investeren in huisvesting is essentieel en vereist wettelijke verankering van minimale ontwerpeisen, inzicht in de extra ruimtebehoefte én structurele bekostiging voor gemeenten en schoolbesturen. 

Het debat over passend onderwijs vindt plaats op woensdag 21 mei, van 15:00 uur tot 21:00 uur en is hier live te volgen.