Samenwerkingsverbanden passend onderwijs

Alle scholen in het primair- en voortgezet onderwijs zijn aangesloten bij een regionaal samenwerkingsverband (SWV) voor het aanbieden van passend onderwijs. In een SWV zitten zowel reguliere basisscholen als scholen voor speciaal (basis)onderwijs. Zij hebben de meeste expertise op het gebied van kinderen met een extra ondersteuningsbehoefte.

Samenwerkingsverbanden kunnen op drie manieren hun financiën verdelen:

1. Schoolmodel: geld wordt verdeeld onder scholen (besturen) op basis van leerlingaantal.
2. Expertisemodel: geld gaat (grotendeels) naar voorzieningen van het SWV.
3. Leerlingmodel: geld komt beschikbaar op basis van individuele diagnostiek.

Het samenwerkingsverband heeft een budget voor het aanbieden van ondersteuning aan leerlingen die het nodig hebben, zoals leerlingen met ADHD, autisme of hoogbegaafdheid. Binnen een samenwerkingsverband moet alle zorg worden geleverd. Schoolorganisaties maken binnen het samenwerkingsverband afspraken over:

• De ondersteuning die reguliere scholen kunnen bieden;
• Welke leerlingen geplaatst kunnen worden in het speciaal onderwijs;
• De verdeling van de ondersteuningsmiddelen (basisondersteuning en extra ondersteuning).

De scholen voor voortgezet speciaal onderwijs vallen onder de samenwerkingsverbanden van het voortgezet onderwijs.

Basisondersteuning en extra ondersteuning

Alle scholen in het samenwerkingsverband moeten een afgesproken niveau van basisondersteuning bieden aan leerlingen. Dit is preventieve ondersteuning waarmee zwaardere problemen kunnen worden voorkomen. Sommige leerlingen komen in aanmerking voor extra ondersteuning. Dat kan met binnen het reguliere onderwijs, in het speciaal basisonderwijs, speciaal onderwijs of in de vorm van bovenschoolse voorzieningen in het samenwerkingsverband (bijvoorbeeld synthese- en integratieklassen).

Er zijn veel soorten onderwijsarrangementen en voorzieningen mogelijk, eventueel in combinatie met hulp vanuit jeugdzorg en jeugdhulpverlening.

Bestuur samenwerkingsverbanden

Alle schoolorganisaties zijn lid van een samenwerkingsverband, onder leiding van een onafhankelijk voorzitter. De samenwerkingsverbanden in het primair onderwijs zijn geen lid van de PO-Raad. De PO-Raad zet zich wel in voor de verbetering van het stelsel rondom passend onderwijs en gespecialiseerd onderwijs. 

Het Overkoepelend Netwerk Samenwerkingsverbanden (ONSwv) is de vereniging voor samenwerkingsverbanden in het onderwijs. 

Toezicht samenwerkingsverbanden

Volgens de Monitorcommissie Goed Bestuur moet er bij de inrichting van de samenwerkingsverbanden een scheiding zijn tussen bestuur en intern toezicht. Vaak vervullen vertegenwoordigers van schoolbesturen de rol van interne toezichthouder. Maar zij hebben ook andere rollen, zoals klant, leverancier, eigenaar en dergelijke. Kan het intern toezicht van het samenwerkingsverband onafhankelijk worden ingevuld als de toezichthouder ook eigen schoolbestuurlijke belangen heeft? Onze handreiking onafhankelijk voorzitter samenwerkingsverband helpt je hierbij op weg. 

Een samenwerkingsverband heeft alleen een medezeggenschapsraad (MR) als er personeel in dienst is. Er is wel altijd een Ondersteuningsplanraad (OPR). Hierin zitten afgevaardigden van de medezeggenschapsraden van de scholen in het samenwerkingsverband.

Lees meer over de Ondersteuningsplanraad

Samenwerkingsverbanden op de kaart

Op Samenwerkingsverbanden op de Kaart vind je een overzicht van bestaande samenwerkingsverbanden, de financiën en geeft inzicht in de behoefte aan extra ondersteuning in Nederland.