Het onderwijs dreigt de aansluiting met de digitale ontwikkeling van de maatschappij te verliezen, oordeelde de Onderwijsraad vorig jaar. Dat is verontrustend. Morgen vergadert de Kamer over hoe het nu verder moet. Hoe komt het dat, ondanks alle hulp en stimulans vanuit het Doorbraakproject, innovatie en onderwijs op maat met ICT landelijk gezien nog altijd veel beter kan?

De overheid vindt dat ICT uit de bestaande lumpsum betaald moet kunnen worden. Maar digitaal lesmateriaal is vanwege de mogelijkheden nu eenmaal duurder dan een boek.

ICT kwam het onderwijs binnen met de belofte van gepersonaliseerd leren, maatwerk, kwaliteitsverbetering. En dat alles in minder tijd en met minder geld! Dat klonk de overheid natuurlijk als muziek in de oren. Maar wat het kabinet vergat, is dat de kosten hier voor de baten uitgaan. Eerst zaaien, dan oogsten. Schoolbesturen zouden dolgraag zelf verantwoordelijk willen zijn, maar het tekort aan financiën houdt hen in de tang. Om schoolbesturen toch verder te helpen, laten we de komende jaren in een werkplaats onderwijsonderzoek onderzoeken wat werkt als het gaat om gepersonaliseerd leren met behulp van ICT. De call for proposals staat vanaf morgen open op de website van het NRO. Als de sector haar verantwoordelijkheid neemt, dan kunnen we dat toch ook verwachten van de overheid?

Zoals de Onderwijsraad afgelopen jaar terecht constateerde in het rapport Doordacht Digitaal: een goede ICT-infrastructuur en zorg voor de veiligheid en privacy van leerlingen is de verantwoordelijkheid van de overheid. Welnu, die vindt dat dit allemaal uit de bestaande lumpsum betaald moet kunnen worden. Maar digitaal lesmateriaal is vanwege de mogelijkheden nu eenmaal duurder dan een boek. Het nemen van de juiste maatregelen voor de veiligheid en privacy kost ook veel tijd en geld. En dan heb ik het nog niet eens over goed internet. Niet alleen de aanleg leidt vaak tot hoge kosten, een glasvezel-abonnement is honderden euro’s per maand duurder dan een eenvoudig kabelabonnement. Op dit moment trekken scholen in het noorden van het land massaal de stekker uit hun glasvezelverbinding. Te duur. Daar gaat de randvoorwaarde voor de inzet van technologie. Weg stabiliteit, weg veiligheid.

Het onderwerp ICT schittert door afwezigheid in het Regeerakkoord. Maar willen we echt dat de innovatie in het onderwijs stopt nu het Doorbraakproject Onderwijs en ICT is afgerond?

Om als besturen samen meer vraagmacht te genereren richting markt, heeft aan aantal van onze leden de inkoopcoöperatie SIVON opgericht. Deze besturen willen bovendien hun expertise op het gebied van ICT, privacy en informatiebeveiliging en digitale leermiddelen delen. Een belangrijke ontwikkeling, oordeelde onderzoeksbureau Berenschot, maar wel één die een duw nodig heeft. Ik hoop dat de Kamerleden die morgen aan tafel zitten, notie hebben genomen van ons pleidooi dat we hen gestuurd hebben, waarin we nog eens duidelijk maken hoe hoog de nood is, en hoe graag we als besturen het onderwijs met ICT naar een hoger plan wil tillen.

Het is nu aan de politiek om te bewegen. Het onderwerp ICT schittert door afwezigheid in het Regeerakkoord. Maar willen we echt dat de innovatie in het onderwijs stopt nu het Doorbraakproject Onderwijs en ICT is afgerond?

Vorige week sprak ik tijdens een werkbezoek in Rotterdam een meisje dat nog maar een paar jaar in Nederland is. Ik vroeg haar wanneer ze het gevoel had dat ze de Nederlandse taal voldoende beheerste. Haar antwoord: ‘Toen ik tegen andere kinderen durfde te praten, want toen kon ik vriendjes maken.’ Dit meisje zag in dat doordat ze geïnvesteerd had in het één, ze nu kon profiteren op een ander veel belangrijker gebied! Investeren in ICT is geen doel op zich. Het zijn geen leuke extraatjes om je als school mee te profileren. ICT is een absolute voorwaarde om kinderen vandaag de dag te laten leren.