Stimuleren dat kennis uit onderwijsonderzoek gedeeld en toegepast wordt, dat is de kerntaak van de Kennisbenuttingsraad van het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO). In deze recent opgerichte raad is ook het onderwijsveld vertegenwoordigd. Een interview met Ingrid de Bonth, vicevoorzitter van Lucas Onderwijs én voorzitter van de Kennisbenuttingsraad.  

,,Het doen van onderzoek zit mij in het bloed. Ik heb zelf een proefschrift geschreven, dus ik ken het belang en het plezier van onderzoek doen. Dat maakt het voor mij ook zo interessant om onderwijs en onderzoek constant met elkaar in verbinding te brengen,’’ zo trapt De Bonth af. En die sterkere verbinding is broodnodig. Vorig jaar hebben de sectorraden hiertoe gezamenlijk de ontwikkelagenda voor een sterkere kennisinfrastructuur gelanceerd. Een goede ontwikkeling aldus De Bonth: ,,Het is belangrijk dat alle verschillende activiteiten, onderzoeken en initiatieven met elkaar verbonden worden én blijven. Hoe maken we alles wat aan onderzoek gedaan wordt echt bruikbaar voor scholen? En dan op zo’n manier dat we er ook structureel de vruchten van kunnen plukken? Heel veel geld is er op dit moment niet voor onderwijsonderzoek, dat zou anders moeten. Tegelijkertijd zien we dat het benutten van kennis uit onderzoek nog geen vanzelfsprekendheid is binnen het onderwijs.’’   

Niet verdrinken in een zee van informatie

,,In tegenstelling tot een aantal decennia geleden is er nu veel meer onderwijsonderzoek beschikbaar. De uitdaging daarvan is dat er nu zoveel te vinden is dat het lastig kan zijn om een punt achter je zoektocht te zetten als je eenmaal begonnen bent. We moeten niet willen dat onderwijsprofessionals verdrinken in een zee van informatie. Het moet toegankelijker en begrijpelijker. De Kennisrotonde is een goed voorbeeld van hoe je onderzoek laagdrempelig kunt presenteren.’’

Verschillende werelden verbinden

Het in de praktijk verbinden van onderwijs en onderzoek is niet altijd even makkelijk, zo erkent De Bonth: ,,Onderzoek en onderwijs zijn echt andere werelden, met verschillende soorten mensen en manieren van kijken. Daarom moet er aandacht zijn voor het spreken van een gemeenschappelijke taal. Tot mijn genoegen is het onderwijsveld ruim vertegenwoordigd in de Kennisbenuttingsraad. Want hoewel mijn hart ook sneller gaat kloppen van fundamenteel onderzoek, vind ik praktijkonderzoek heel wezenlijk voor het onderwijs. Daar moet ruimte voor blijven en vanuit mijn huidige rol wil ik daar goed zicht op houden.’’

Minder bureaucratie

Ook moet er meer aandacht komen voor het verminderen van de bureaucratie vindt De Bonth: er is maar een beperkte pot met geld, en het indienen van zogenoemde ‘proposals’ brengt ook een ferme administratieve rompslomp met zich mee. Onderzoekers zijn dit gewend, maar de onderwijsmensen in de praktijk verlies je. En als je dan als school net achter het net vist, dan wordt het initiële enthousiasme in de kiem gesmoord. We moeten echt kijken hoe dit ‘leaner and meaner’ kan. Ook moeten we blijven openstaan voor innovatieve manieren van gezamenlijk onderzoek doen, zoals bijvoorbeeld in onderzoekswerkplaatsen. Verder is het belangrijk dat we succesvolle werkvormen continu door blijven ontwikkelen.’’  

Op de vraag welke tip De Bonth heeft voor schoolbesturen die willen starten met onderwijsonderzoek: ,,Kijk goed om je heen wat er al is. Het is zonde om opnieuw het wiel uit te vinden. Haak vooral aan bij bestaande initiatieven. Ook vraagt De Bonth aandacht voor de rol van bestuurders en bestuurlijke samenwerking: ,,Laat zien waar je voor staat en faciliteer mensen. Behoor je tot een klein schoolbestuur en kun je niet de benodigde slagkracht maken, kijk dan naar de mogelijkheden voor samenwerking met andere scholen.’’ 

Vertegenwoordiging vanuit het onderwijsveld

De PO-Raad is verheugd met de oprichting van de Kennisbenuttingsraad en de benoeming van Ingrid de Bonth als voorzitter. Ook vindt de PO-Raad het positief dat het NRO zich nog nadrukkelijker gaat richten op het toegankelijk maken van bestaande wetenschappelijke kennis. Hiermee wordt het advies uit Slimme verbindingen gevolgd. De PO-Raad zet zich al langer in voor het verbinden van onderwijs en onderzoek. Zo heeft zij, samen met de overige sectororganisaties, de ontwikkelagenda Lerend onderwijs voor een lerend Nederland gelanceerd. Gevolgd door het vervolgadvies Slimme Verbindingen in november 2019. 

Verkiezingsinbreng PO-Raad

Ook in haar verkiezingsinbreng pleit de PO-Raad voor investeringen in kennisontwikkeling en -deling. Gericht onderzoek genereert kennis over wat ‘werkt en niet werkt’ in het onderwijs, zodat dit effectief kan worden toegepast.