Minicursus

Innoveren 2: vormgeven van een heldere aanpak

Interessant voor
Schoolleiders
Adviseurs
Duur
60

Is jouw verandervraagstuk helder en wil je aan de slag? Deze minicursus laat je verschillende manieren zien waarop je een innovatie kan vormgeven. Doe inspiratie op en kijk welke aanpak het beste past bij de doelen die je wilt behalen.  

Adcviseur Janny Kappert van de PO-Raad vertelt je meer over de verschillende manieren waarop je een innovatie kunt aanpakken.   

Externe video URL

Volg ook de andere cursussen over innovatie

Om je te ondersteunen bij het gehele innovatietraject, is er voor elke fase een minicursus. Volg ook Innoveren 1: starten met een goede vraag en Innoveren 3: afronden met een blijvend resultaat. Succes! 

In deze cursus vind je drie aanpakken om te innoveren: Design Thinking (de eindgebruiker staat centraal), onderzoekend innoveren (het onderzoek staat centraal) en veranderkunde (de menselijke kant van veranderen staat centraal).  

Sommige typen van innovatie lenen zich sterk voor een specifieke aanpak. Het ontwikkelen van een nieuw product kan bijvoorbeeld goed via Design Thinking. Maar om op een andere manier met elkaar te leren samenwerken, voldoet een veranderkundige aanpak beter. Wil je echt evidence-based werken, kies dan voor onderzoekend innoveren.  

Je kunt ook elementen uit al deze aanpakken combineren. Eén ding staat echter voorop: hoe helderder je aanpak, hoe meer beter je uitvoering. 

Zie je een gat in de markt voor een product dat nog niet bestaat? Of wil je een nieuwe dienst ontwikkelen? Design Thinking is een creatieve manier om producten, diensten en oplossingen te ontwerpen. Bij deze innovatie-aanpak staat de eindgebruiker centraal. Je neemt bijvoorbeeld de wensen van een bepaalde groep leerlingen als uitgangspunt bij de ontwikkeling van een ondersteuningsapp.  

Deze aanpak start met een uitgebreid onderzoek naar de behoeften van de eindgebruiker: waar is die mee geholpen? Het is de kunst om nog niet na te denken over mogelijke oplossingen en ideeën. Die volgen pas later in het proces.  

Stap voor stap

Bij Design Thinking staat de mens staat centraal; je leeft je echt in. Je stapt bij deze innovatieaanpak in een iteratief proces, stap voor stap kom je verder. Je bouwt, verfijnt, toetst en verbetert als team of organisatie totdat je tevreden bent met resultaat. 

Bij Design Thinking kun je op drie niveaus kijken:  

  • het niveau van de leerling (bijvoorbeeld aanpassing van het curriculum) 

  • het niveau van de school (bijvoorbeeld het proces van aanmelden)

  • het niveau van het systeem (bijvoorbeeld meer inzicht in leerlijnen)

Janne Vereijken, oprichter van Spring Company, neemt je in deze kennisclip mee in de wereld van design thinking. Of lees het interview met Janne Vereijken

Externe video URL

Je kunt op een onderzoekende manier werken aan onderwijsontwikkeling. Je baseert je dan op praktijkkennis en kennis uit onderzoek. Zo ontdek je of de interventies effectief zijn en/of het nodig is om bij te stellen. 

Deze aanpak heeft drie kenmerken: 

  • Cyclisch werken (op basis van evaluatie waar nodig bijstellen)
  • Een onderzoekende houding ontwikkelen (in het team en bij de schoolleider)
  • Kwalitatief onderzoek inzetten  

Hoe integreer je onderzoek op een praktische manier in innovatieprocessen? Bekijk onderstaand filmpje met onderzoeker Anje Ros eens.  

Externe video URL

In de digitale ‘Leeromgeving Onderzoekscultuur’ van het Platform Samen Onderzoeken kun je aan de slag met evidence-informed werken aan schoolontwikkeling.  

Een veranderkundige aanpak richt zich op de menselijke kant van veranderen. Gedragsverandering en het creëren van draagvlak om dingen op een andere manier aan te pakken zijn hierbij belangrijk.  

Aan deze aanpak liggen een paar belangrijke vragen ten grondslag: Waar ligt de echte noodzaak tot veranderen? Hoe kom je tot draagvlak in jouw team of organisatie? En hoe zorg je dat je tot een lerende organisatie komt?  

Een veranderkundige aanpak past bij het vormgeven van gepersonaliseerd leren of het invoeren van een nieuw systeem. Mensen moeten dan niet alleen weten dat er iets verandert; ze moeten het ook aanvaarden, ervaren en ermee leren werken. Ze moeten écht iets anders gaan doen.  

Vier basisvragen 

Elke situatie vraagt om een eigen oplossing, maar de vier basisvragen bij veranderen zijn altijd dezelfde: het gaat om het 'waarom', 'wat', 'wie' en 'hoe'. Lees hier meer over in het veranderdossier van Marco de Witte.  

Bekende modellen 

Het kleurenmodel van Léon de Caluwé (elke kleur staat voor een ander gedragsreportoire) en het Vier ballen-model van veranderkundige Marco de Witte zijn bekende modellen in de veranderkundige aanpak. De Witte licht in het filmpje hieronder zijn visie op veranderen toe.  

Externe video URL