Van zeer zwak naar voldoende: hoe KC Het Oude Westen zich herpakte

Een inspectieoordeel dat binnenkomt als een mokerslag: zeer zwak. Dat was het harde oordeel over KC Het Oude Westen, een school in een van de meest kwetsbare wijken van Rotterdam. Toch bleek dit het begin van een krachtige ommezwaai en wisten zij in slechts één jaar tijd het tij te keren. Op 23 mei ging een delegatie van de PO-Raad samen met VVD-Kamerlid Arend Kisteman en Rotterdamse wethouder Onderwijs Saïd Kasmi op werkbezoek bij deze bijzondere school.

Aanleiding voor het bezoek was de vraag van Arend Kisteman om een school te bezoeken waar het minder goed gaat. Normaal krijgt hij alleen de scholen te zien die al uitblinken. Jasmijn Kester, bestuurder van Stichting SARO, deed na het rondetafelgesprek over sturing het aanbod om KC Het Oude Westen te bezoeken.

Zeer zwak: het begin van een noodzakelijke verandering

Het oordeel zeer zwak kwam niet helemaal onverwachts, want er waren al langer zorgen. KC Het Oude Westen had te maken met teruglopende onderwijsresultaten, waardoor leerlingen in sommige gevallen zelfs laaggeletterd de school verlieten.

De school staat in een Rotterdamse wijk waar veel kinderen in armoede opgroeien en met een ontwikkelachterstand de school binnenkomen. Een themaonderzoek van de Onderwijsinspectie vormde uiteindelijk de aanleiding voor een diepgaander kwaliteitsonderzoek. Toen de Onderwijsinspectie het oordeel zeer zwak velde, was duidelijk dat er echt iets moest veranderen.

Stap voor stap naar beter inspectieoordeel

Wat opviel was dat het pedagogisch klimaat eigenlijk al sterk was. Kinderen voelden zich gezien en veilig op KC Het Oude Westen. Dit werd, onder leiding van interim-schoolleider Jan Willem Koot, verder uitgebouwd. De grootste verandering vond plaats in de professionalisering van het team: het vermogen om kritisch naar zichzelf en elkaar te kijken, scherpe feedback te geven en gerichte vragen te stellen.

Het verbetertraject startte in de eerste weken van schooljaar 2024/2025 en volgde drie stappen.

• Fase 1 was luisteren: wie zijn we, waar staan we en wat is er aan de hand? Twee weken lang werden er gesprekken gevoerd met ouders, leerlingen en teamleden. Er werd bevraagd zonder oordeel. Uit deze gesprekken bleek dat ouders al vertrouwen hadden in de school. Koot benadrukt hoe belangrijk het is om in deze fase als schoolleider een open houding te hebben. Je moet echt wíllen luisteren en analyseren.
• Fase 2 draaide om richting kiezen: het eerdere verbeterplan werd kritisch bekeken, herschreven en aangepast. Samen met team, bestuur en staf werd bepaald: wat is onze ambitie en wat moet er concreet veranderen? De doelen werden verscherpt en meetbaar gemaakt. Hier moest de schoolleider daadkrachtig zijn: niet alles kan en keuzes zijn nodig.
• Fase 3 was de uitvoerfase: werken vanuit een helder plan, met voortdurende afstemming en reflectie. Het team werd betrokken, er kwamen vaste datameetings en structurele gesprekken over leskwaliteit. 

Meer dan onderwijs: wijkgerichte aanpak 

Tijdens het werkbezoek spraken we ook uitgebreid over de samenhang tussen onderwijs, kinderopvang en voor- en vroegschoolse educatie (VVE). De populatie van KC Het Oude Westen is kwetsbaar; veel kinderen komen binnen met een ontwikkelachterstand. Een deel van de leerlingen spreekt nog geen Nederlands als ze starten op school en een aanzienlijk deel heeft een VVE-indicatie maar bezoekt geen voorschool.

Inmiddels speelt de school een actieve rol in de wijk, onder meer met huisbezoeken, brugfunctionarissen en programma’s als Big Friends (waarbij rolmodellen uit de wijk worden ingezet). Vanuit het bestuur (Stichting SARO) wordt er veel gedaan voor de kwetsbare kinderen: zo serveert de school elke ochtend ontbijt en elke middag een lunchbox.

Toch is helder dat verdere samenwerking nodig is. De gesprekken over een sluitende, wijkgerichte aanpak van VVE vervolgen we daarom in het najaar. Het uitgangspunt: álle kinderen verdienen een sterke start, en dat begint vóórdat ze vier jaar zijn. KC Het Oude Westen geeft inmiddels het goede voorbeeld: daar wordt al stap voor stap gewerkt aan beter onderwijs voor ieder kind. En dat wordt beloond: op donderdag 22 mei werd het team verblijd met het inspectieoordeel voldoende. Dit bericht kwam toevallig tijdens hun jaarlijkse schooluitje naar de Efteling. Volgens Jasmijn Kester van Stichting SARO moet ieder kind dit ten minste één keer meemaken. Het moment kon dus op zeer passende wijze gevierd worden.