We hebben aangekondigd dat we stoppen met de samenwerking binnen het PO-front. Met een goed gevoel kijken we terug. We hebben samen mooie dingen bereikt, 270 miljoen euro bijvoorbeeld voor lerarensalarissen en 430 miljoen om werkdruk te bestrijden. Scholen en schoolbesturen zijn flink aan de slag met het verlagen van de werkdruk en zij kiezen zelf welke maatregelen er in hun school worden genomen om de werkdruk te verminderen.

Uit onze peiling over werkdruk bleek onlangs dat het merendeel van de schoolteams de werkdrukmiddelen wil inzetten om extra personeel aan te trekken. Zo wil driekwart van de schoolteams vooral meer onderwijsassistenten, ruim zestig procent zet in op meer leerkrachten voor de klas en bijna vijftig procent wil meer vakleerkrachten.

Neem een basisschool in Gelderland, die ervoor kiest om een extra leerkracht in dienst te nemen. Deze leerkracht neemt elke ochtend en elke middag één groep over, waardoor andere leerkrachten op deze manier één dagdeel per drie weken vrij kunnen invullen met bijvoorbeeld administratie, lesvoorbereiding, oudergesprekken of collegiale consultaties.

Wat werkdruk veroorzaakt, is voor iedereen weer anders. Daarom is het ook zo mooi dat de schoolteams zelf hun oplossing kunnen kiezen. Werkdruk aanpakken, is maatwerk. Toch is hier wel een winstwaarschuwing op z’n plek, want feit is ook dat we een tekort hebben aan personeel. Dat is voor (bijna) iedereen voelbaar. Het lerarentekort maakt het lastiger om de werkdruk aan te pakken. Want die extra handen, waar vinden we die? En wat doet het met de werkdruk als tegelijkertijd ook reguliere vacatures niet meer vervuld raken? Daarom is het belangrijk dat scholen en schoolbesturen ook nadenken of ze een aantal zaken anders kunnen gaan organiseren.

Het lerarentekort is daarmee een katalysator voor vernieuwing. Onder druk ontstaan soms de beste oplossingen. En daarbij kan het bijvoorbeeld ook zinvol zijn om meer te investeren in ICT. Er zijn veel mogelijkheden om met ICT de werkdruk op scholen te verlagen. En dan bedoel ik niet om daarmee de juf of meester te vervangen, maar juist om leraren te ontlasten. Een kwart van de teams uit onze peiling geeft aan dat ze werkdrukmiddelen gebruiken voor extra ondersteuning en professionalisering op het gebied van ICT.

In de praktijk op de scholen zie ik veel meer vernieuwingen die gericht zijn op het anders organiseren van het onderwijs met behoud van kwaliteit. Maar anders organiseren, is niet iets wat je even op een vrijdagmiddag doet. Daar moet je de tijd voor nemen en de kracht uit de organisatie voor gebruiken.

De PO-Raad blijft pleiten voor meer salaris, voor meer routes naar het beroep van leraar maar ook voor bredere investeringen in het onderwijs. Dat is ook nodig om de veranderingen te realiseren en ondertussen de kwaliteit van het onderwijs op peil te houden. We moeten lef hebben. Om de dingen anders te durven doen. Maar we moeten ook kunnen garanderen dat de leerlingen altijd op ons kunnen rekenen.