Onlangs was ik te gast bij Kindcentrum Borgele in Deventer; een fantastisch gebouw waar basisonderwijs, speciaal onderwijs, kinderopvang en een orthopedagogisch centrum elkaar gevonden hebben in een prachtige samenwerking. Daar sprak ik Martine, moeder van Jurre van vijf. Jurre heeft het Angelmansyndroom, waardoor hij niet kan praten en lopen en een verstandelijke beperking heeft. Het is niet duidelijk hoe zijn toekomst eruit ziet. Maar dat hij leerbaar is, staat vast.

De meeste kinderen zoals Jurre krijgen echter min of meer automatisch een leerplichtontheffing. Zij komen in aanmerking voor een zware CIZ-indicatie vanuit de Wet Langdurige Zorg (WLZ), waarmee ze naar een orthopedagogisch dagcentrum kunnen, soms in combinatie met speciaal onderwijs. Ouders zijn daar vaak allang blij mee. En voor veel kinderen met ernstige beperkingen is dit ook de beste plek. Maar dat er tegenwoordig ook mogelijkheden zijn in het reguliere onderwijs, is lang niet altijd bekend.  

Hij kan 's ochtends gewoon met zijn grote broer naar school en wordt nu herkend in de buurt

Jurre heeft een doortastende moeder. De weg die Martine heeft moeten bewandelen is niet mals. Het vinden van een reguliere school die het ‘aandurft’ was slechts de eerste stap. Dan begint de puzzel. Na veel advies, overleg en procedures bij gemeente, UWV, zorgkantoor en samenwerkingsverband, is het gelukt om Jurre met één op één begeleiding een dag in de week te kunnen laten deelnemen aan het regulier onderwijs. Onofficieel, want Jurre kan niet volledig naar school dus staat hij niet hier ingeschreven, maar bij de so-afdeling van KC Borgele waar hij ook heen gaat.

Het resultaat voor Jurre is fantastisch: hij hoeft niet meer iedere dag met een busje, maar kan gewoon met zijn grote broer naar dezelfde school. Hij wordt herkend in de buurt, klasgenootjes zijn dol op hem en communiceren met hem via een praatboek. Hij ontwikkelt zich beter dan ooit.

Maar volgens de regels in ons land kun je als je zware zorg behoeft, niet naar een gewone school. Om geen gedoe te krijgen met de inspectie over onderwijstijd, krijgen kinderen dus een leerplichtontheffing. Binnenkort komen er weer nieuwe cijfers van het aantal thuiszitters in Nederland. Maar zolang leerlingen als Jurre niet meetellen, blijven deze cijfers onbetrouwbaar.  

Het mag toch niet van de assertiviteit of het opleidingsniveau van ouders afhangen of een kind wel of niet naar school gaat?

Beste ministers en inspecteurs, als u werk wilt maken van het VN-verdrag voor inclusie van mensen met een beperking, waarom maakt u het echt inclusieve kindcentra dan zo moeilijk? Waarom moeten ouders alles zelf regelen? Waarom schrijven we kinderen af die niet 100% naar school kunnen, maar die wel degelijk leerbaar zijn? Waarom belasten we scholen met tegenstrijdige, ingewikkelde verantwoordingseisen en met onnodig veel papieren rompslomp?

Het mag toch niet van de assertiviteit of het opleidingsniveau van ouders afhangen of een kind wel of niet naar school gaat? Of van de toevallige aanwezigheid van scholen in de buurt die bereid zijn buiten de lijntjes te kleuren? Geef ons flexibele regels, die toestaan dat zorggeld aan onderwijs wordt besteed en dat speciale en reguliere scholen onbegrensd en eenvoudig kunnen samenwerken. Uiteraard moeten scholen zich verantwoorden over wat ze doen met kinderen als Jurre, net als dat ze dat over al die andere kinderen moeten doen, maar maak het ze een beetje makkelijker om echt passend onderwijs uit te voeren!

Ik hoop dat de nieuwe wetgeving die rechtstreekse bekostiging van zware zorg op school, deeltijdonderwijs en onderwijs op een andere locatie moet regelen, scholen de flexibiliteit geeft waar ze zo naar snakken. En ik hoop dat u voor deze relatief kleine groep kinderen, de illusie durft los te laten dat je doelmatige besteding honderd procent kunt bewijzen. De lach van een kind kun je met geen dertig bijlagen verantwoorden. Die moet je zelf zien.