Soep maken

Dit schooljaar laat de PO-Raad eens in de maand een gastblogger aan het woord om zijn of haar ervaringen in het primair onderwijs te delen. In deze editie van 'Geef het krijtje door' vertelt groepsleerkracht en ICT-coördinator Thijs Roovers waarom hij vindt dat leraren meer salaris zouden moeten verdienen.

Niet zo lang geleden ontving ik een mail van de school van mijn zoontje. Hierin werd aangegeven dat de stichting waartoe deze school behoort, moeite heeft met het vinden van leerkrachten. Een week later ontvang ik een mail met dezelfde boodschap van mijn eigen bestuur. Het lerarentekort, de beperkingen door de Wet werk en zekerheid en de torenhoge prijzen voor woonruimte in Amsterdam zijn volgens mijn bestuur debet aan dit probleem.

Beide mails verbazen me niet. Al geruime tijd merken we bij ons op school hoe moeilijk het is om vervanging te vinden voor zieke of vertrekkende collega’s. Vacatures staan soms maanden open en een invaller regelen voor één of twee dagen, is voor een directeur een haast onmogelijke opdracht geworden. Dat het een probleem is, wordt steeds duidelijker. Onlangs las ik in een rapport van de AOb dat er momenteel een tekort is van duizend leraren in het basisonderwijs. Een tekort dat snel zal groeien naar vierduizend, indien er niks gebeurt.

Ook ik begin de effecten van het lerarentekort nu te voelen. Wanneer er een collega ziek is en er geen vervanging wordt gevonden, wordt de groep verdeeld over de andere groepen. Meer leerlingen en meer niveaus in mijn groep, betekent minder aandacht en tijd voor mijn eigen leerlingen. Bij een lang openstaande vacature wordt soms gebruik gemaakt van constructies waardoor de rust en regelmaat in de school verstoord worden. Het legt een behoorlijke druk op de rest van het team. Het is dan ook niet gek dat het ziekteverzuim in het basisonderwijs maar blijft groeien en momenteel eenzaam op de eerste plek staat in vergelijking met andere beroepen. Dat er meer leraren nodig zijn, is duidelijk. Hoe we dat voor elkaar krijgen nog niet. Ik heb daar wel een idee over: zorg voor een beter salaris. Dit zeg ik om twee redenen.

Het is niet gek dat het ziekteverzuim in het basisonderwijs maar blijft groeien.

De eerste reden is dat we, volgens cijfers van het OECD, als leerkrachten in het primair onderwijs gemiddeld 30 procent minder verdienen dan andere hbo afgestudeerden. Wanneer we willen vissen uit de vijver met jonge, energieke en talentvolle hbo’ers, zullen we een meer concurrerend salaris moeten bieden. Werken in het onderwijs wordt vaak een roeping genoemd, maar dit soort cijfers zorgen ervoor dat het wel heel lastig wordt om aan die roeping gehoor te geven. De huidige salarissen zorgen ervoor dat het lastig wordt mensen aan te trekken voor het primair onderwijs. Geld mag nooit de belangrijkste reden zijn om in het onderwijs te gaan werken, het mag ook niet de belangrijkste reden zijn om het niet te doen.

De tweede reden is dat we niet de enige beroepsgroep binnen het onderwijs zijn waarbij tekorten ontstaan. Ook in het voortgezet onderwijs neemt de vraag naar leraren toe. Het verschil met het primair onderwijs is dat ze in het voortgezet een veel beter salaris kunnen bieden. Het verschil in salaris tussen de beide onderwijssectoren is behoorlijk. Bij twaalf dienstjaren bedraagt het verschil honderden euro's bruto per maand. Werken in het voortgezet onderwijs is niet aantoonbaar moeilijker of zwaarder. Het eerdergenoemde AOb rapport stelt zelfs dat leraren in het primair onderwijs meer uren maken dan leraren in het voortgezet onderwijs. Daarnaast vragen beide sectoren een onderwijsbevoegdheid op bachelor niveau. We concurreren naast het bedrijfsleven dus ook met het voortgezet onderwijs.

Qua salaris concurreren we naast het bedrijfsleven ook met het voortgezet onderwijs.

Helaas hoor ik de discussie over de salarissen nog weinig op de werkvloer, via bonden en politiek. Het gaat vaak over curriculumvernieuwing en digitale geletterdheid. Begrijp me niet verkeerd, dat is ook belangrijk. Het lijkt alleen alsof we bezig zijn met het maken van een heerlijke soep en iedereen zich druk maakt over de ingrediënten, terwijl we niet kijken of er wel genoeg pannen zijn.

Ik wil het krijtje graag doorgeven aan Else-Marike Visser. Else-Marike is naast leerkracht ook docent aan de Pabo, ambassadeur van Leraren met Lef en mede-organisator van Meetup010 en MeetupNL. In deze laatste twee functies weet zij leraren uit de verschillende onderwijssectoren met elkaar te verbinden, waardoor deze met en van elkaar kunnen leren. Mede door haar enthousiasme zijn er inmiddels meerdere Meetups door het hele land ontstaan. 

Thijs Roovers is groepsleerkracht en ICT-coördinator bij de Leonardo da Vincischool in Amsterdam. 

Figuur 1. Salarissen in het primair en voortgezet onderwijs vergeleken