Nieuws

Budget primair onderwijs onvoldoende voor ambitie voor goed onderwijs

De bekostiging in het primair onderwijs loopt uit de pas met de eisen vanuit de politiek, het onderwijsveld en de samenleving. Dat blijkt uit een onafhankelijk onderzoek naar de financiële situatie van de sector. Aanvullende eisen en ambities zorgen voor hogere kosten die niet gedekt worden door het beschikbare geld. Daarnaast heeft het primair onderwijs te maken met een lerarentekort en een groeiende ontevredenheid over het salaris en werkdruk van leraren.

Uit de analyse 'Een confrontatie tussen de eisen, kosten en bekostiging in het primair onderwijs' van SEO Economisch Onderzoek komt naar voren dat de bekostiging voor het primair onderwijs net toereikend is om te voldoen aan de wettelijke minimumeisen. 98 procent van alle schoolbesturen heeft een basisarrangement, wat aangeeft dat zij volgens de Inspectie van het Onderwijs voldoen aan de wettelijke eisen die op een minimum geformuleerd zijn. Met alleen basiskwaliteit draait Nederland echter niet mee in de wereldtop, terwijl dit wel de ambitie is van de politiek en de samenleving en uiteraard ook van het onderwijsveld zelf. Op termijn vormt de huidige bekostiging zelfs een gevaar voor de basiskwaliteit.

De voornaamste conclusie die uit deze analyse naar voren komt, is dat de verhouding tussen de bekostiging, kosten en de (aanvullende) eisen toe zijn aan een grondige herziening. Volgens de onderzoekers is dat nodig om het beeld op de werkelijke situatie te verbreden, maar ook om te bekijken wat je mag verwachten van scholen met de huidige bekostiging in relatie tot de ambities die we hebben als land. De vraag die bij de politiek voorligt is: Wat is het primair onderwijs de samenleving waard? Het onderzoek onderstreept de eerdere oproep van de PO-Raad naar een parlementair onderzoek over de financiële situatie van het primair onderwijs.

Kwalitatieve analyse

Om de toereikendheid van de bekostiging in kaart te brengen heeft SEO Economisch Onderzoek een businesscase uitgewerkt, waarin drie gemiddelde schoolbesturen in Nederland centraal staan. Op basis van een kwalitatieve analyse is gekeken naar de verhouding tussen de gestelde eisen, de kosten die gemaakt zijn en de toereikendheid van de bekostiging. Omdat dit onderzoek zich heeft beperkt tot een kwalitatieve analyse van drie schoolbesturen, is het aan te raden om een grootschaligere evaluatie op te zetten. Daarin zou meer variatie in schoolgrootte en meer massa gewenst zijn. Een vervolgonderzoek moet zich echter niet beperken tot een analyse van enkel de inkomsten en uitgaven van scholen. Schoolbesturen proberen immers hun begroting sluitend te houden, maar doen daarvoor concessies in ambities en resultaten.

Uit de analyse van SEO Economisch Onderzoek blijkt dat scholen ervaren dat de huidige bekostiging ontoereikend is voor het kunnen voldoen aan de aanvullende eisen die de school binnen komen. Hierdoor wordt bezuinigd op onder andere onderhoud, lesmateriaal, schoonmaak en investeringen in modernisering en ICT. Ook schuiven scholen met uitgaven tussen het materiële en personele budget. Dit gaat ten koste van de middelen die worden besteed aan het personeel, wat leidt tot grotere klassen dan gewenst, een hogere werkdruk bij leraren en minder investeringen in nieuwe kennis en vaardigheden. Ook de duurzame inzetbaarheid van het personeel komt zo onder druk te staan.

SEO Economisch Onderzoek doet onafhankelijk toegepast onderzoek in opdracht van overheid en bedrijfsleven. Het onderzoeksbureau is gelieerd aan de Universiteit van Amsterdam. 

In de media

Het Algemeen Dagblad opent de krant vrijdag met de conclusies uit het onderzoek. 'Basisscholen hebben te weinig geld om de onderwijskwaliteit structureel te verbeteren, zoals van ze wordt verlangd', schrijft de krant. 'Ze krijgen net genoeg om niet door de bodem te zakken.' 'Accepteren we dat ons onderwijs achteruit gaat of investeren we in onze kinderen?' vraagt Rinda den Besten, voorzitter van de PO-Raad.

'De basisbekostiging is niet op orde', zegt een woordvoerder van de PO-Raad tegen Radio 1. Het primair onderwijs moet bovendien steeds weer opboksen tegen verkeerde beeldvorming dat er voldoende geld is en dat er de afgelopen jaren genoeg is bijgekomen. De PO-Raad pleitte daarom voor een parlementair onderzoek naar de bekostiging maar helaas wilde de Tweede Kamer dit niet, vertelt hij. Ook nos.nl en nu.nl berichtten dat het basisonderwijs niet voldoende geld van de overheid krijgt alle doelen te bereiken. 

Downloads

405.45 kB