Kinderen en leraren verdienen gezonde, duurzame en moderne schoolgebouwen

Investeer in schoolgebouwen, dat is wat de PO-Raad, VO-raad, Vereniging van Nederlandse Gemeenten, Bouwend Nederland en Techniek Nederland aan een nieuw kabinet vragen. Alle politieke partijen zijn het over één ding eens: goed onderwijs is van groot belang. Goed onderwijs vraagt echter om goede schoolgebouwen, schrijven Anko van Hoepen, Hein van Asseldonk, Leonard Geluk, Maxime Verhagen en Doekle Terpstra vandaag in Trouw.

Het merendeel van de leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs krijgt les in schoolgebouwen waarvan het binnenklimaat niet op orde is. Dat betekent dat licht, lucht, temperatuur of akoestiek onder de maat zijn in de school. Dit is slecht voor de gezondheid van leraren en leerlingen, met als gevolg meer ziekteverzuim. Uit onderzoek blijkt dat een gezond binnenklimaat zorgt voor betere leerprestaties van leerlingen.

Anko van Hoepen, vicevoorzitter van de PO-Raad: ,,Schoolbesturen en gemeenten moeten de middelen die er zijn voor schoolgebouwen altijd verdelen in schaarste. We roepen het al jaren, maar inmiddels hebben ook diverse onderzoeken aangetoond: schoolbesturen en gemeenten komen geld tekort voor goede schoolgebouwen. Dit is geen geld voor gouden kranen, maar voor functionele, gezonde, frisse en duurzame gebouwen waarin we goed onderwijs aan kinderen kunnen geven. Het gemiddelde schoolgebouw is 40 jaar oud en wordt pas na 69 jaar vervangen.Veel van die schoolgebouwen zijn ingericht voor klassikaal onderwijs, terwijl we met ontwikkelingen als IKC-vorming en inclusiever onderwijs juist behoefte hebben aan flexibele schoolgebouwen. Extra investeringen van het Rijk zijn echt noodzakelijk. Ik wil daarom een oproep aan de formatietafel doen: pak de knelpunten die er zijn op het gebied van schoolgebouwen nu aan. Maak extra geld vrij en zorg ervoor dat de verantwoordelijkheden helder worden verdeeld."

Eisen aan schoolgebouwen

Het is goed dat in Nederland hoge eisen gesteld worden aan het onderwijs en aan de schoolgebouwen. Het onderwijs van nu vraagt daarnaast om meer flexibel gebruik van het schoolgebouw, met ruimte om klassikaal en in kleine groepjes te werken. De schoolgebouwen moeten ook geschikt zijn voor inclusiever onderwijs en om meer lessen bewegingsonderwijs te kunnen verzorgen. Om te voldoen aan de eisen van het Klimaatakkoord, moeten we daarnaast ook werken aan duurzame schoolgebouwen. 31% van de schoolgebouwen heeft het laagste energielabel G. Ter vergelijking: kantoorgebouwen hebben vaak label C of beter. De komende 30 jaar moeten ieder jaar 310 scholen vernieuwd of gerenoveerd worden, dat zijn er nu 124. Het tempo moet fors omhoog om op tijd alle scholen gezond, veilig, energieneutraal, fris, aardgasvrij, functioneel en toegankelijk te maken.

Wat is er nodig? Realistische bekostiging

Zowel schoolbesturen als gemeenten krijgen geld van het Rijk voor schoolgebouwen. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor nieuwbouw en uitbreiding van schoolgebouwen, schoolbesturen voor exploitatie, onderhoud en kleine aanpassingen. De bekostiging uit Den Haag is niet toereikend en realistisch.

McKinsey becijferde vorig jaar al dat schoolbesturen gemiddeld 15% meer uitgeven aan onderwijshuisvesting dan wat zij ontvangen van het Rijk. De vergoeding aan de gemeenten is niet meegegroeid met de stijgende bouwkosten van de afgelopen jaren. Bovendien kampen zij met ernstige tekorten in het sociaal domein waardoor noodzakelijke investeringen in schoolgebouwen niet haalbaar zijn voor veel gemeenten. Het recente Interdepartementaal Beleidsonderzoek Onderwijshuisvesting in opdracht van minister Arie Slob (Onderwijs) concludeert dat er per jaar 730 miljoen euro extra nodig is om schoolgebouwen de komende 30 jaar op orde te krijgen.

Den Haag moet zorgen voor realistische bekostiging zodat schoolgebouwen passen bij de eisen die aan het onderwijs worden gesteld. Ook moet er een inhaalslag gemaakt worden om verouderde schoolgebouwen op het gewenste niveau te krijgen en de klimaatdoelstellingen te behalen. Het nieuwe kabinet moet ervoor zorgen dat gemeenten en schoolbesturen fors kunnen investeren, zodat verder gebouwd kan worden aan goed onderwijs voor alle kinderen.

Goed onderwijs vraagt om goede schoolgebouwen from PO-Raad on Vimeo.