Onverantwoord: kabinet bezuinigt toch op onderwijs

Het kabinet bezuinigt alsnog tientallen miljoenen euro’s op het primair onderwijs. Dat blijkt uit een nota van wijziging die het kabinet aan de Tweede Kamer heeft gestuurd. Deze bezuiniging, die oploopt tot structureel 61 miljoen euro, overschaduwt de extra investeringen die het kabinet doet om de salarissen van leraren te verhogen en de werkdruk te verminderen.

De bezuiniging is een gevolg van opstapelende tekorten op de onderwijsbegroting. Afgelopen voorjaar bleek bijvoorbeeld dat overheidsuitgaven aan onderwijs honderden miljoenen euro’s hoger uitvielen dan verwacht. De PO-Raad heeft er in de Tweede Kamer en bij het kabinet steeds flink op aangedrongen dit niet ten koste te laten gaan van het onderwijs. Ook de Tweede Kamer stemde in september 2016 in met een motie van D66-voorman Alexander Pechtold die hiertoe opriep. In het regeerakkoord van Rutte III stond voor het onderwijs desondanks een zogenoemde doelmatigheidskorting ingeboekt die oploopt tot 183 miljoen euro structureel per jaar vanaf 2021.

Hiervan komt 61 miljoen euro voor rekening van het primair onderwijs. (Zie kader) Ook de andere onderwijssectoren wacht een bezuiniging: structureel 47 miljoen euro voor het voortgezet onderwijs, 25 miljoen op het mbo, 17,5 miljoen voor het hbo en 26 miljoen op het wetenschappelijk onderwijs. 

Opvallend is dat het Centraal Planbureau dat het regeerakkoord doorrekende nog uitging van een bezuiniging van 100 miljoen euro die níet ten kosten zou gaan van het primair onderwijs. De PO-Raad vindt het verbijsterend dat het kabinet alsnog snijdt in de bekostiging van deze sector. ,,De basis is al niet op orde, de kosten zijn jarenlang harder gestegen dan de inkomsten. Het is onverantwoord dat nog meer wordt bezuinigd’’, zegt Rinda den Besten, voorzitter van de PO-Raad. De bezuiniging overschaduwt bovendien de extra investeringen die het kabinet aankondigde om de salarissen in het primair onderwijs te verhogen en de werkdruk te verlagen. ,,Deze investeringen zijn al onvoldoende en komen te laat om de problemen echt aan te pakken. Bezuinigingen hier bovenop zijn onverteerbaar.’’

De partijen van het PO-front, waarin PO in actie, vakbonden en de PO-Raad zich hebben verenigd, kondigden vrijdag nieuwe acties aan als minister Arie Slob (Onderwijs) niet voor 6 december toezegt 1,4 miljard euro uit te trekken voor de eisen van het PO-front.

In de media

Het Algemeen Dagblad schrijft op zijn website uitgebreid over de kwestie. Dat geldt ook voor het Financieele Dagblad. Het ministerie van Onderwijs laat in de krant weten dat het streven is het 'primaire proces' bij de bezuiniging te ontzien. Rinda den Besten zegt daarop dat ze verwacht dat de bezuinigingen wel degelijk in de klas neerslaan omdat 80 procent van de uitgaven personeelskosten zijn. Een bezuiniging van 61 miljoen euro betekent dat de sector duizend leraren minder kan betalen of dat iedere basisschool één leraar wekelijks zes uur minder kan inzetten.
Een dergelijke reactie gaf Den Besten ook in het NOS journaal (item vanaf minuut 7:20).