Toegenomen reserves een onwenselijke ontwikkeling

In 2021 hebben scholen in het primair onderwijs 485 miljoen euro minder uitgegeven dan er binnenkwam. Dat blijkt uit de jaarcijfers 2021, die door DUO zijn gepubliceerd. Dit betekent dat van elke euro bijna vier eurocent niet uitgegeven is. Hierdoor is het aantal schoolbesturen met bovenmatige reserves in 2021 toegenomen. Een onwenselijke ontwikkeling, vindt de PO-Raad. De verklaring is echter duidelijk: de extra NPO-middelen, het gebrek aan onderwijspersoneel en de uitval van leraren door corona zijn een extra uitdaging om het geld voldoende én doelmatig te besteden.

In 2021 werd vlak voor de zomervakantie bekend hoe hoog de NPO-bekostiging voor schooljaar 2021/2022 zou uitvallen per school. Voor de start van het nieuwe schooljaar  stonden de bedragen al op de bankrekening. Veel scholen hadden hun plannen al klaarliggen, maar door het gebrek aan personeel konden deze plannen niet of deels tot uitvoer worden gebracht. Ook zijn er scholen die hun NPO plannen wel grotendeels hebben uitgevoerd, maar wel ten koste van andere geplande werkzaamheden. Hierdoor zijn de reserves weer toegenomen, terwijl het primair onderwijs in 2020 juist flink had ingeteerd op de financiële reserves.

Scholen verwachten flinke inhaalslag te kunnen maken

De komende drie jaar verwachten scholen 500 miljoen meer uit te geven dan dat er binnenkomt. Hierdoor wordt het positieve resultaat van 2021 alsnog ingezet voor het realiseren van goed onderwijs. Het personeelstekort blijft een grote uitdaging. Je kunt middelen niet doelmatig uitgeven als je handen tekort komt om je plannen uit te voeren, of salaris te betalen aan leraren die je niet hebt.

De PO-Raad benadrukt dat niet alle schoolbesturen een bovenmatige reserve hebben. De sectororganisatie blijft het onwenselijk vinden dat er schoolorganisaties zijn met bovenmatige reserves, ook al zijn die op dit moment beter te verklaren. In november presenteert de PO-Raad een nieuwe sectorrapportage in de Kamer. Hier zoomen we in op de financiële positie van schoolbesturen. Waar zitten de hoogste bovenmatige reserves? En welke ontwikkelingen hebben de komende jaren invloed op de financiële positie? Uiteraard komt de sectorrapportage ook beschikbaar via de website van de PO-Raad.

Ook verwerkt de PO-Raad de cijfers over 2021 in de Benchmark. Zo wordt de financiële positie per schoolorganisatie inzichtelijk en kunnen schoolorganisaties met elkaar worden vergeleken. Zo faciliteert de sectororganisatie de verantwoording en de discussie over de financiële positie van schoolorganisaties.   

Afbouw reserves samenwerkingsverbanden

Uit de definitieve jaarcijfers van 2021 blijkt dat de reserves van samenwerkingsverbanden passend onderwijs in 2021 met 29 miljoen euro geslonken zijn. Dat is meer dan de afbouw van 25 miljoen euro een jaar eerder, maar blijft wel flink achter bij geplande afbouw van 62 miljoen. Ook de samenwerkingsverbanden worstelen met de gevolgen van het personeelstekort, de NPO-gelden en COVID-19.